Ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει σε αυταρχικό καθεστώς, όσο κι αν
δεν το θέλει. Μπορεί να ακούγεται παράξενο, αλλά μπορεί να ταχτοποιήσει έτσι τη
ζωή του, ώστε να νιώσει ακόμα κι ευτυχισμένος.
Αν έχει μια δουλίτσα, ένα σπιτάκι, μια αγαπημένη, αν φτιάξει
οικογένεια, αποχτήσει παιδιά και έχει την υγεία του αυτός και οι δικοί του,
μπορεί να αντέξει τον ζυγό του δικτάτορα ελπίζοντας σε καλύτερες μέρες. Ή και
μη ελπίζοντας. Απλώς ζώντας χωρίς άλλες προσδοκίες εκτός από αυτές των
καθημερινών ανθρώπων.
Το είδα αυτό και το έζησα στα χρόνια της χούντας. Δεν ήταν
όλοι ήρωες. Πολλοί δεν ήταν καν αντίθετοι με τη χούντα. Ζούσαν ήσυχα μακριά από
την πολιτική και πάλευαν απλώς για τον επιούσιο. Ήταν καθημερινοί άνθρωποι
χωρίς οράματα, χωρίς ανησυχίες εκτός από αυτές που αφορούσαν τους ίδιους και τους
δικούς τους.
Μπορεί λοιπόν ο άνθρωπος να ζήσει σε αυταρχικό καθεστώς,
χωρίς να νιώθει δυστυχισμένος. Αρκεί αυτό το αυταρχικό καθεστώς να έχει τη
στοιχειώδη φρόνηση να μην πειράξει τη βαθιά ψυχή του καθημερινού ανθρώπου. Να
μην επιχειρήσει να αλλοιώσει ό,τι μέσα στους αιώνες καθιερώθηκε στις ανθρώπινες
κοινωνίες ως αυτονόητα ανθρώπινο.
Και αυτονόητα ανθρώπινη είναι η ανάγκη να πει ο άνθρωπος «σ’
αγαπώ» στο αντικείμενο της αγάπης του. Τι πιο απλό, πιο γλυκό, πιο καθημερινό από
το να πει ο άντρας στη γυναίκα του, όταν φεύγει το πρωί για τη δουλειά του, «σ’
αγαπώ, καλή μου». Τι πιο φυσιολογικό από το να πει η γυναίκα στις φίλες της «ο άντρας
μου χθες μου έφερε λουλούδια στην επέτειο του γάμου μας». Τι πιο τρυφερό από το
να ανταλλάξουν οι ερωτευμένοι ένα φιλί και να πουν «είσαι όμορφη, γλυκιά μου», «είσαι
όμορφος, γλυκέ μου».
Απλές στιγμές χαράς μέσα στον μικρόκοσμο των ανθρώπων,
μακριά από τη βουή και τον πόνο του κόσμου, που μας δίνουν κουράγιο και δύναμη
να συνεχίσουμε να ζούμε σε δημοκρατίες και σε δικτατορίες, τρυφερές εκδηλώσεις
του ενός προς τον άλλον που έρχονται από τα βάθη της Ιστορίας μας και που μας ξεχωρίζουν
από την ζωώδη συμπεριφορά που επικρατεί στην άγρια φύση.
«Σ’ αγαπώ, γλυκέ μου», «σ’ αγαπώ, γλυκιά μου» λέμε και
γεμίζει η ψυχή μας γαλήνη και τρυφερότητα και μας συνοδεύει αυτή η φράση στα
δύσκολα που φέρνει η κάθε μέρα και αντέχουμε ακόμα και μια στυγνή δικτατορία
που έχει συννεφιάσει την καθημερινότητά μας.
Κι όμως, στη Βόρεια Κορέα αυτές οι φράσεις, «σ’ αγαπώ», «ο
άντρας μου» «η γυναίκα μου», «γλυκέ μου», «γλυκιά μου» απαγορεύτηκαν.
Η ζωή εκεί έχει παραμορφωθεί σε τέτοιο σημείο, ώστε οι
άνθρωποι παύουν σιγά σιγά να είναι άνθρωποι, γίνονται αυτόματα, μηχανές,
υπνοβάτες.
Η πιο σκληρή τιμωρία του αυταρχισμού δεν είναι τα
μπουντρούμια, δεν είναι οι εκτελέσεις, δεν είναι η φτώχεια και η πείνα, δεν
είναι ο φόβος του δικτάτορα.
Η πιο σκληρή, η πιο απάνθρωπη, η πιο τερατώδης τιμωρία του
αυταρχισμού είναι αυτή: να σου απαγορεύουν να λες «σ’ αγαπώ».
Να κάνουν την καρδιά σου πέτρα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου