Γυναικεία λογοτεχνία

Κάποτε η λογοτεχνία γραφόταν σχεδόν αποκλειστικά  από άνδρες και είχε αποδέκτες κυρίως τους άνδρες. Οι γυναίκες αποτελούσαν ένα παρατρεχάμενο αναγνωστικό κοινό και λίγες συγκριτικά ήταν εκείνες που αποτολμούσαν να μπουν στα χωράφια των ανδρών συγγραφέων και να δώσουν κι αυτές έργο. Όσο για την κριτική, αυτή ήταν προνόμιο μόνο των ανδρών.

Οι γυναίκες εξάλλου καλύπτονταν από τα περιοδικά της εποχής, διάβαζαν για μόδα, για συνταγές μαγειρικής, για οικιακά ζητήματα γενικώς και, άμα ήθελαν κάτι πιο λογοτεχνικό, διάβαζαν και κανένα ροζ μυθιστόρημα.

Σήμερα τα πράγματα άλλαξαν, όχι όμως και η νοοτροπία των γυναικών. Ενώ δηλαδή η γυναίκα μορφώνεται, εργάζεται και έχει αναλάβει ευθύνες που κάποτε μόνο οι άνδρες αναλάμβαναν, εξακολουθεί να έχει ένα ψυχισμό που δεν ανταποκρίνεται στη σημερινή πραγματικότητά της.

Αυτό αντικατοπτρίζεται στη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία. Μια και οι γυναίκες μοιράστηκαν τα πόστα της δημόσιας ζωής με τους άνδρες, ήταν επόμενο ότι θα γίνονταν και συγγραφείς. Έτσι η λογοτεχνία στον τόπο μας κατακλύστηκε από γυναίκες συγγραφείς που απευθύνονται κατά κανόνα σε ένα γυναικείο αναγνωστικό κοινό, το οποίο επίσης αυξήθηκε θεαματικά.

Οι άνδρες αναγνώστες δεν γνωρίζω αν αυξήθηκαν ή αν λιγόστεψαν τα τελευταία χρόνια, το βέβαιο είναι πάντως ότι δεν είναι και πάρα πολλοί. Αν κανείς βγει έξω από το στενό κύκλο των διανοουμένων και όσων δηλώνουν κάτι τέτοιο, δεν πρόκειται να συναντήσει εύκολα στην καθημερινότητά του άνδρες αναγνώστες.

Έτσι παρατηρείται αυτό το «επαναστατικό» φαινόμενο στα ελληνικά μας γράμματα, να έχει γύρει η ζυγαριά προς τη μεριά των γυναικών, είτε αυτές είναι συγγραφείς είτε αναγνώστριες.

Δυστυχώς ο γυναικείος ψυχισμός παρέμεινε καθηλωμένος σε παλαιότερες εποχές, τότε που οι Ελληνίδες έπλεκαν, κεντούσαν και ονειροπολούσαν ευγενικούς νυμφίους αποσπώντας αυτό το πρότυπο από τη λογοτεχνία άρλεκιν της εποχής.

Θα έλεγα λοιπόν ότι εδώ έχουμε σήμερα ένα είδος παρενέργειας στη χειραφέτηση των Ελληνίδων. Μολονότι δηλαδή η Ελληνίδα έχει βγει στην αγορά εργασίας, είναι μορφωμένη, έχει άποψη για όλα, διαλέγει τους συντρόφους της, τους χωρίζει, όταν δεν τους θέλει πια, είναι με λίγα λόγια μια μοντέρνα γυναίκα, ο ψυχισμός της  έχει καθυστερήσει, έχει κολλήσει στην εποχή του άρλεκιν.

Έτσι, πολλές γυναίκες συγγραφείς με καλή πένα καταναλώνονται σε αισθηματικές περιπέτειες ανακυκλώνοντας ένα υλικό χιλιομασημένο και γυναίκες αναγνώστριες παθιάζονται με μυθιστορήματα όπου η γυναίκα και ο άνδρας παίζουν τα γνωστά παιχνίδια των ερώτων, των παρεξηγήσεων, της απιστίας, των δακρύων και όλων αυτών των συναφών και όπου παρεμβάλλονται και τα σύγχρονα βασανάκια της χειραφετημένης γυναίκας με τα διαζύγια, τα παιδιά, το λίγο ελεύθερο χρόνο, τις μαμάδες, τις πεθερές και το κλουβί με το καναρίνι.

Το αποτέλεσμα είναι ότι τα ελαφρά μυθιστορήματα δίνουν τον τόνο στη λογοτεχνία μας και όσοι (λίγοι) δεν συμφωνούν  είναι κατηφείς και απορριπτικοί με αυτό που συμβαίνει.

Μπορώ να καταλάβω πολύ καλά τις γυναίκες αυτές που η ζωή τους σπαταλιέται και χάνεται σε μια άχαρη καθημερινότητα, καταλαβαίνω την ανάγκη τους να διαβάσουν κάτι που θα τις δικαιώνει έστω και σε μορφή μυθιστορήματος, καθώς και την ανάγκη τους για έναν έρωτα ωραίο και μεγάλο. Καταλαβαίνω επίσης πολύ καλά τις συναισθηματικές συγκρούσεις της σύγχρονης Ελληνίδας που είναι καλλιεργημένη και γι’ αυτό απαιτητική στη ζωή της, αλλά δεν βρίσκει το αντίστοιχο ανάλογό της στον κόσμο των ανδρών, οι οποίοι παραμένουν στην πλειονότητά τους πολύ παραδοσιακοί και ως εκ τούτου χωρίς μεγάλο ενδιαφέρον.

Αυτό που δεν μπορώ να καταλάβω και δεν τους συγχωρώ είναι ότι δεν αφήνουν τη σκέψη τους να πετάξει έξω από την καθημερινότητα και έξω από τους ιδανικούς έρωτες, να βγει σε ένα κόσμο με πραγματική μαγεία, όπου πολλά άλλα εντυπωσιακά και εκθαμβωτικά έχουν γραφεί και εξακολουθούν να γράφονται.

Όσο παραμένουν καθηλωμένες στη λογοτεχνία τύπου άρλεκιν, ο θόρυβος και η σκόνη που σηκώνουν θα καλύπτει κάθε προσπάθεια για κάτι πιο ποιοτικό και οι άνδρες συγγραφείς μπορεί άθελά τους κι εκείνοι να στρέφουν τη γραφή τους σε θέματα πιο εύπεπτα για το ευρύ γυναικείο αναγνωστικό κοινό που έχει κυριαρχήσει στο χώρο.

Αγαπητές φίλες που ίσως με διαβάζετε, υπάρχει εκεί έξω μια δυνατή λογοτεχνία που μας περιμένει, πανανθρώπινη και διαχρονική. Μην επιτρέψετε στους άνδρες διανοούμενους και σε όσους δηλώνουν κάτι τέτοιο, να σας υποτιμούν για τις λογοτεχνικές σας προτιμήσεις.

Με τον τρόπο αυτό ολόκληρο το γυναικείο φύλο υποτιμάται.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στη:

http://bibliotheque.gr/?p=32035