Σύγχρονη δουλεία

Μολονότι η δουλεία επισήμως έχει καταργηθεί και όλοι οι άνθρωποι υποτίθεται ότι είναι ελεύθεροι, ανεπισήμως ποτέ δεν καταργήθηκε. Εξακολουθεί να υπάρχει  είτε με τον παραδοσιακό τρόπο, όπως ήταν δηλαδή σε παλαιότερες ιστορικές περιόδους, είτε με το σύγχρονο, όπως διαμορφώθηκε από τις  σημερινές κοινωνικές και οικονομικές ανάγκες.

Πώς μπορούμε να ορίσουμε τη δουλεία;

Δουλεία είναι η κατάσταση, κατά την οποία κάποιος έχει χάσει την ελεύθερη βούλησή του και την ελευθερία των κινήσεών του, έχει γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης άλλων που τον ελέγχουν με την απειλή της βίας ή και με τη βία καθεαυτή, δεν τον πληρώνουν για την εργασία του και του παρέχουν μόνο τροφή για να συντηρηθεί.

 29. 800.000 σκλάβοι υπάρχουν σήμερα σε όλο τον κόσμο – περισσότεροι από όσο ο συνολικός αριθμός αυτών που οδηγήθηκαν από την Αφρική στην Αμερική για να γίνουν σκλάβοι μεταξύ του 17ου και 19ου αιώνα. Κάποιοι από αυτούς τους σκλάβους ζουν κρυμμένοι και στη δική μας κοινωνία.

Διότι η δουλεία είναι ένα κρυμμένο έγκλημα. Η διαφορά της από τα άλλα εγκλήματα είναι ότι το θύμα είναι παγιδευμένο για μήνες, για χρόνια ή και για πάντα, χωρίς να μπορεί να καταγγείλει το θύτη του, όπως κάνει ένα θύμα ληστείας, κλοπής ή επίθεσης. Οι δουλέμποροι κρατούν τους σκλάβους μακριά από τη δημόσια ζωή, κρυμμένους από τα μάτια του κόσμου, σε εργοστάσια, σε ορυχεία, σε αγροκτήματα, σε σπίτια, πίσω από κλειστές πόρτες, παντού στον κόσμο και στις πλούσιες και στις φτωχές χώρες.

Πολλά προϊόντα που αγαπούν οι καταναλωτικές κοινωνίες, όπως διαμάντια από την Αφρική, τούβλα από τη Βραζιλία, γαρίδες από τη ΝΑ Ασία, μπάλες ποδοσφαίρου, λουλούδια, σοκολάτες, παράγονται από την καταναγκαστική εργασία των κρυμμένων αυτών σκλάβων.

Η δουλεία στην εποχή μας έχει τις εξής μορφές:

Δουλεία από χρέη: εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, κυρίως όμως στη ΝΑ Ασία, παίρνουν ή εξαπατώνται  να πάρουν ένα δάνειο που μετά δεν μπορούν να αποπληρώσουν. Σύντομα μεταβάλλονται σε σκλάβους που δουλεύουν δωρεάν με μόνη απολαβή τη βασική ημερήσια διατροφή τους και μια θέση σε ένα κατάλυμα. Όσο σκληρά κι αν δουλεύουν, δεν μπορούν να αποπληρώσουν το δάνειο λόγω των υπέρογκων επιτοκίων και των ποινών που προστίθενται. Το χρέος μπορεί να περάσει κατόπιν και στα παιδιά τους.

Παιδιά-σκλάβοι: υπολογίζονται σε 5,5 εκατομμύρια σε όλο τον κόσμο.

Υποχρεωτικός γάμος: γυναίκες και ανήλικα κορίτσια παντρεύονται χωρίς τη θέλησή τους και εξαναγκάζονται σε μια ζωή δουλείας που συνοδεύεται συχνά με φυσική βία. Δεν έχουν καμιά δυνατότητα να ξεφύγουν από μια τέτοια ζωή.

Καταναγκαστική εργασία: μεμονωμένα άτομα, επιχειρήσεις και κυβερνήσεις  στρατολογούν παράνομα ανθρώπους και τους υποχρεώνουν να δουλέψουν συχνά με την απειλή βίας ή άλλων τιμωριών.

Κληρονομική δουλεία: πρόκειται για άτομα που γεννήθηκαν από «σκλάβους» ή ανήκουν σε ομάδα που η κοινωνία θεωρεί ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει ως σκλάβους.

Τράφικινγκ: Δουλέμποροι μετακινούν άτομα από τη μια περιοχή στην άλλη ή από τη μια χώρα στην άλλη με στόχο να τα εξαναγκάσουν να εργαστούν σε συνθήκες δουλείας.

Το σύγχρονο δουλεμπόριο αφήνει κέρδος ετησίως πάνω από 32 δισεκατομμύρια δολάρια.

Συνολικά τα τρία τέταρτα των σύγχρονων σκλάβων βρίσκονται στην Ασία με την Ινδία να κατέχει την πρώτη θέση παγκοσμίως (13.956.010 σκλάβοι). Ακολουθούν: Κίνα ( 2.949.243), Πακιστάν ( 2.127.132), Νιγηρία (701.032),  Αιθιοπία (651.110),  Ρωσία (516.217), Ταϊλάνδη (472.811),  Δημοκρατία του Κονγκό ( 462.327), Μιανμάρ (384.037), Μπαγκλαντές (343.192). Στις δέκα αυτές χώρες ζουν τα 22 από τα 29,8 εκατομμύρια των σύγχρονων σκλάβων.

 

Αν όμως λάβει κανείς υπόψη το ποσοστό των σκλάβων σε σχέση με τον πληθυσμό μιας χώρας, τότε την πρώτη θέση κατέχει η Μαυριτανία, με το 4 % των κατοίκων ( κατ’ άλλους το 20%)  να ζουν εκεί σε καθεστώς δουλείας.

Θα αναφερθούμε ιδιαίτερα στη Μαυριτανία, επειδή στη χώρα αυτή η δουλεία είναι κληρονομική και αποτελεί τρόπο ζωής ενός μεγάλου μέρους του πληθυσμού της.

Η Μαυριτανία είναι μια τεράστια άδεια χώρα στην έρημο της Σαχάρας, από τις πιο αραιοκατοικημένες χώρες του κόσμου. Σε ένα συνολικό πληθυσμό 3,8 εκατομμυρίων οι σκλάβοι ανέρχονται στις 140.000- 160.000 ( κατ’ άλλους σε 340.000- 600.000).

Οι αφέντες τους τούς θεωρούν κινητή περιουσία  και ασκούν απόλυτη εξουσία πάνω τους. Η δουλεία εδώ είναι κληρονομική και έχει την αρχή της πολλές γενιές πίσω. Σκλάβοι είναι οι μαύροι Μαυριτανοί, αυτοί δηλαδή που έχουν μαύρο δέρμα, και αφέντες οι λευκοί Μαυριτανοί ή αλλιώς εκείνοι που δεν έχουν τόσο μαύρο δέρμα. Πρόκειται για Βέρβερους ή Άραβες που το δέρμα τους είναι απλώς σκούρο. Τη διακυβέρνηση την έχουν αναλάβει οι λευκοί Μαυριτανοί.

Η χώρα υπήρξε γαλλικό προτεκτοράτο από το 1903 και γαλλική αποικία από το 1920. Οι Γάλλοι κυβερνούσαν έμμεσα δια των λευκών Μαυριτανών. Το 1960 η Μαυριτανία απέχτησε την ανεξαρτησία της και οι λευκοί Μαυριτανοί συνέχισαν να κυβερνούν. Αποτελούν την ηγετική τάξη της χώρας και κατέχουν περισσότερο πλούτο από κάθε άλλη κοινωνική ομάδα. Μερικοί όμως από αυτούς είναι και φτωχοί. Στην ουσία οι λευκοί Μαυριτανοί είναι μια μειονότητα που στηρίζεται στη δουλεία.  

 Η Μαυριτανία είναι η τελευταία χώρα που κατάργησε τη δουλεία το 1981. Μόλις το 2007 η δουλεία ποινικοποιήθηκε και από τότε ως σήμερα μόνο ένας καταδικάστηκε ως δουλοκτήτης.

Στην πραγματικότητα όλοι οι υψηλά ιστάμενοι ( στρατηγοί, υπουργοί κλπ) έχουν σκλάβους και γι’ αυτό όλοι στηρίζουν το θεσμό της δουλείας. Γι’ αυτούς είναι τρόπος ζωής. Αν ο νόμος που σήμερα παραμένει νεκρό γράμμα εφαρμοζόταν, αν ελευθερώνονταν οι χιλιάδες δούλοι που ζουν στη Μαυριτανία και φυλακίζονταν τα αφεντικά τους, τότε ο ιστός της χώρας θα διαλυόταν εντελώς.

Οι σκλάβοι εδώ ζουν και σε αστικές και σε αγροτικές περιοχές. Συνήθως δεν είναι αντικείμενο αγοραπωλησίας, αλλά οι αφέντες τους μπορούν να τους χαρίσουν ως δώρο σε άλλους αφέντες. Σκλάβοι είναι και όσοι γεννηθούν από σκλάβους.

Το τραγικό στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι ότι οι σκλάβοι της Μαυριτανίας αποδέχονται με φυσικότητα τη θέση τους και δεν διανοούνται ένα διαφορετικό τρόπο ζωής.

Στην εξαιρετικά αραιοκατοικημένη αυτή χώρα οι περισσότεροι σκλάβοι ζουν απομονωμένοι σε περιοχές που δεν έχουν καμιά επαφή με τον υπόλοιπο κόσμο. Δεν γνωρίζουν άλλο τρόπο ζωής και δεν καταλαβαίνουν τι σημαίνει να είναι κανείς ελεύθερος. Πιστεύουν ότι είναι μέλη της οικογένειας του αφέντη τους και τον εμπιστεύονται, άσχετα αν ο αφέντης επιφυλάσσει διαφορετική μεταχείριση γι' αυτούς και διαφορετική για τους συγγενείς του.

Ο αφέντης μπορεί να τους δέρνει και να τους εξαναγκάζει σε σκληρή καθημερινή δουλειά. Μπορεί να βιάζει τις σκλάβες του, οι οποίες μετά γεννούν τα παιδιά του που γίνονται κι αυτά σκλάβοι. Μπορεί να κάνει ό,τι θέλει με τους σκλάβους του . Εκείνοι δεν καταλαβαίνουν ότι αυτό είναι κακό. Αντίθετα πιστεύουν ότι όλα αυτά είναι φυσικά πράγματα και ότι τη δουλεία την αποδέχεται και το Κοράνι, όπως τους λένε οι ιμάμηδες.  Αμόρφωτοι καθώς είναι αγνοούν ότι το Κοράνι δεν λέει κάτι τέτοιο. Αν ένας σκλάβος επιθυμήσει την ελευθερία του, οι άλλοι τον κατακρίνουν και η μικρή κοινωνία, στην οποία ανήκει, τον απορρίπτει και δεν τον συγχωρεί.

Οι σκλάβοι της Μαυριτανίας δεν έχουν δυστυχώς εναλλακτικές λύσεις. Κι αν ακόμα κάποιοι από αυτούς θελήσουν να φύγουν για να απαλλαγούν από την εξουσία του αφέντη τους, δεν έχουν πού να πάνε. Δεν ξέρουν γράμματα, μερικοί από αυτούς δεν έχουν δει ποτέ στη ζωή τους χρήμα. «Ήθελα να φύγω», λέει κάποιος πρώην σκλάβος, «αλλά δεν ήξερα τι να κάνω. Είχα ακούσει γι’ αυτό που λέγεται χρήμα, αλλά δεν το είχα δει ποτέ μου». Μακριά από τον αφέντη η ζωή γι’ αυτούς τους ανθρώπους φαντάζει ακόμα πιο δύσκολη και πιο επικίνδυνη. Κάποιοι που έφυγαν, ξαναγύρισαν, γιατί τους θέρισε η πείνα.

Η δουλεία στη Μαυριτανία  δεν φαίνεται, είναι κρυμμένη στην έρημο. Η φτώχεια είναι εδώ ο κανόνας και πολλοί αφέντες είναι κι εκείνοι φτωχοί άνθρωποι. Δεν είναι ασυνήθιστο ένας λευκός Μαυριτανός να ζει σε μια σκηνή μόλις λίγο μεγαλύτερη από αυτήν που ζουν οι σκλάβοι του.

Η κυβέρνηση φυσικά αρνείται ότι υπάρχουν σκλάβοι στη χώρα. Ωστόσο, αντί να φυλακίζει τους δουλοκτήτες, φυλακίζει εκείνους που μάχονται να καταργηθεί η δουλεία.

Ο Abdel Nasser Ould Athmane, λευκός Μαυριτανός, στα εφτά του χρόνια πήρε ως δώρο ένα σκλάβο. Στα δεκαέξι του χρόνια μελετώντας διάφορα βιβλία έμαθε ότι όλοι οι άνθρωποι πρέπει να είναι ελεύθεροι και λίγο αργότερα ελευθέρωσε όλους τους σκλάβους του. Έχει ιδρύσει την οργάνωση SOS Slaves που αγωνίζεται κατά της δουλείας στη χώρα του. Η οργάνωση βοηθά μόνο όσους έχουν συνειδητοποιήσει ότι βρίσκονται σε κατάσταση δουλείας και επιθυμούν την ελευθερία τους.

Λέει ο Yobawa που ελευθερώθηκε: «Κανείς δεν μου είπε ποτέ ότι είμαι ελεύθερος. Δεν ξέρω με τι μοιάζει αυτό. Υποθέτω ότι είναι κάτι σαν αυτό που κάνω τώρα, που πληρώνομαι για τη δουλειά μου».

Η οργάνωση δεν βοηθά πια τέτοια άτομα, γιατί δεν έχει νόημα. Και αυτά είναι τα περισσότερα. Πιστεύουν ότι αυτή είναι η θέση τους στον κόσμο, να δουλεύουν, χωρίς να πληρώνονται, και να μην έχουν δικαιώματα πάνω στα παιδιά τους.

http://www.tanea.gr/news/world/article/5048006/ekthesh-sok-gia-th-sygxronh-doyleia-30-ekatommyria-anthrwpoi-einai-akomh-sklaboi/

http://edition.cnn.com/interactive/2012/03/world/mauritania.slaverys.last.stronghold/

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην Ελεύθερη Ζώνη:

http://www.elzoni.gr/html/ent/323/ent.40323.asp