Η αποδελτίωση (διήγημα)

-Δεν έχω τίποτα να δηλώσω, είπε η γυναίκα στα σύνορα.

Οι υπάλληλοι την κοίταξαν καχύποπτα.

-           Αυτό που λέτε είναι αδύνατο, της απάντησε κάποιος.

-           Ειλικρινά σας λέω, δεν υπάρχει τίποτα.

-           Αυτό θα το δούμε.

Την ξάπλωσαν σ’ ένα κρεβάτι κι έσυραν από πάνω της τα μηχανήματα.  Τα φώτα έπεσαν στο σώμα της εκτυφλωτικά.

-           Εδώ εμείς βλέπουμε πολλά και διάφορα, σχολίασε ένας υπάλληλος.

-           Με εξευτελίζετε αδίκως, είπε η γυναίκα.

-           Ακούστε, κυρία, είπε ένας άλλος. Κανείς δεν περνά αυτά τα σύνορα χωρίς να δηλώσει κάτι. Εσείς δεν αποτελείτε εξαίρεση.

-           Πάντως εμείς εδώ βλέπουμε πολλά και διάφορα, επανέλαβε ένας άλλος παρατηρώντας τη γυναίκα μέσα απ’ την οθόνη.  Τι είναι παραδείγματος χάριν αυτή η ουλή που ξεκινά απ’ το αριστερό σας μάτι και κατεβαίνει ως τα χείλη;

-           Νόμιζα πως είχε σβήσει, είπε η γυναίκα ενοχλημένη και γύρισε το πρόσωπό της από την άλλη μεριά.

       Οι υπάλληλοι χαμογέλασαν μεταξύ τους με νόημα.

-           Πιστεύετε πως έτσι χωρίς λόγο καθόμαστε στα σύνορα και κάνουμε έλεγχο; ρώτησε ένας απ’ αυτούς.  Όλα τα βλέπουμε εμείς εδώ, ακόμα κι όσα έχουν διαπεράσει το δέρμα σας και βρίσκονται από κάτω.

-     Και για να μην καθυστερούμε, κυρία, είπε ένας άλλος, καλύτερα να μας τα πείτε όλα χωρίς πίεση.  Έτσι κι αλλιώς μπορούμε να τα ανιχνεύσουμε.

Η γυναίκα έκλεισε μάτια και στόμα ερμητικά.

-       Μας έρχονται πότε – πότε κάτι τέτοιοι σαν και σας. Νομίζουν ότι μπορούν να μας ξεγελάσουν.  Στο τέλος βέβαια τα δηλώνουν όλα.  Γι αυτό πείτε μας ό,τι έχετε να πείτε να ξεμπερδεύουμε.

Η γυναίκα έμεινε σιωπηλή.

-       Καλά, είπε αυτός που κοίταζε στην οθόνη, φαίνεται ότι εσείς θα μας πάρετε κάποιο χρόνο.

Γύρισε στους άλλους:

           

-      Θα την αναλάβω εγώ.

       Οι άλλοι σήκωσαν τους ώμους και ξαναγύρισαν στο πόστο τους.  Ένας νεαρός μόλις είχε περάσει την Πύλη και στεκόταν μπροστά τους.  Έδειχνε ταραγμένος και αμήχανος.

-         Τι έχετε να δηλώσετε; τον ρώτησαν στερεότυπα.

-         Έγιναν όλα τόσο ξαφνικά, τα έχω χαμένα, ψέλλισε ο νεαρός.

-          Μην ανησυχείτε, όλα θα τακτοποιηθούν.  Θα σας βοηθήσουμε εμείς.

-        Όμως δεν ήταν άδικο αυτό που μου συνέβη; Ένα ηλίθιο τροχαίο εκεί πέρα και….

-    Τίποτα δεν έχει πια καμιά σημασία, νεαρέ μου. Πάρτε το κι αλλιώς: απαλλαγήκατε από μια άσκοπη ταλαιπωρία, δεν είν’ έτσι;

Ο νεαρός τούς κοίταξε συγχυσμένος.

Εν τω μεταξύ η γυναίκα κάτω απ’ τα εκτυφλωτικά μηχανήματα εξακολουθούσε να μένει σιωπηλή.  Ο υπάλληλος πήρε μια καρέκλα, κάθισε δίπλα της και κοίταξε για λίγη ώρα από τη τζαμαρία τον αχανή ορίζοντα.  Ύστερα γύρισε σ’ αυτήν.

-           Λοιπόν, κυρία, ας ξεκινήσουμε.

       Η γυναίκα έμεινε ακίνητη με τα μάτια κλειστά.

-           Είστε γεμάτη ουλές, συνέχισε αυτός.  Αν περάσω από πάνω σας το μετρητή, θ’ ακούσουμε εδώ μέσα φοβερούς και αποτρόπαιους ήχους.  Είστε από τις σπάνιες περιπτώσεις που κάποιος έχει να δηλώσει τόσα πολλά.  Μας είστε επομένως εξαιρετικά πολύτιμη.

       Έσκυψε από πάνω της :

-           Αν θελήσετε ν’ ανοίξετε τα μάτια σας και να κοιτάξετε στην Πύλη, θα δείτε ένα συμπαθητικό νεαρό που αυτή τη στιγμή κάνει τη δήλωσή του στους συναδέλφους μου. Ξέρετε τι δηλώνει; Κοινοτοπίες.

Η γυναίκα μισάνοιξε το ένα μάτι.

-           Και εσείς πώς το ξέρετε;

-           Από πείρα.  Είμαι παλιός σ’ αυτή τη δουλειά.  Οι περισσότεροι που έρχονται εδώ δηλώνουν τα ίδια και τα ίδια.  Σκέτη πλήξη. Υπάρχουν όμως και μερικοί, εσείς παραδείγματος χάριν, που παρουσιάζουν ενδιαφέρον.

-           Σκοπεύετε να με βασανίσετε; ρώτησε η γυναίκα.

-           Δεν είναι εδώ Καθαρτήριο, κυρία, είπε ο υπάλληλος περιφρονητικά.  Θα τα πούμε ήσυχα και ωραία, αφού πρώτα σας εξηγήσω πόσο πολύτιμη είναι για μας η εμπειρία των ουλών σας.  Αυτός ο νεαρός εκεί πέρα είναι μια εντελώς ασήμαντη περίπτωση. Μόνο το τροχαίο δυστύχημά του αξίζει κάτι.  Αλλά εσείς είστε πολύ σημαντική για μας.  Φέρετε μαζί σας εμπειρίες που δεν πρέπει με κανέναν τρόπο να χαθούν.  Άλλωστε για ποιο λόγο νομίζετε ότι ζήσατε;

Η γυναίκα τον κοίταξε χωρίς να καταλαβαίνει.

-   Θα μας τα δηλώσετε όλα, αγαπητή κυρία, τίποτα δεν θα παραλείψετε.  Τα μηχανήματά μας ανιχνεύουν και το πιο ανεπαίσθητο σημαδάκι.

-           Αφού έχετε τον τρόπο σας, τι με ρωτάτε; Βάλτε τα μηχανήματά σας να δουλέψουν.

-           Δεν είναι έτσι, κυρία.  Τα μηχανήματά μας εντοπίζουν το αποτέλεσμα, όχι την αιτία.   Αυτήν θα μας την πείτε εσείς. Ποια είναι λόγου χάριν η αιτία αυτής της καμπυλωτής ουλής που ξεκινά από το αριστερό σας μάτι και φτάνει ως κάτω τα χείλη σας; Πώς έγινε, τυχαία ή σκόπιμα;  Σκοντάψατε ας πούμε σε κάποιο αιχμηρό αντικείμενο ή πήγατε μόνη σας να βγάλετε το μάτι σας;  Ή μήπως κάποιος άλλος επιχείρησε να σας το κάνει;

-           Δεν έχω καμιά ουλή, είπε η γυναίκα ξερά και ξανάκλεισε τα μάτια.

-           Τα μηχανήματά μας δεν λένε ψέματα.  Θέλετε να δείτε μόνη σας στην οθόνη;

       Η γυναίκα δεν κουνήθηκε.

-           Να περάσω τότε πάνω από το πρόσωπό σας το μετρητή;

-           Λοιπόν, έστω ότι έχω μια ουλή.  Τι σας νοιάζει η αιτία της;  Στο κάτω κάτω δεν θυμάμαι πια.

-           Θα σας βοηθήσει ο μετρητής να θυμηθείτε.

-           Δεν θέλω να θυμηθώ.

-           Είστε υποχρεωμένη.

       Η γυναίκα στριφογύρισε εκνευρισμένη στο κρεβάτι.

-           Κάντε ό,τι θέλετε.  Δεν πρόκειται να σας πω τίποτα.

-    Θα μας πείτε, αγαπητή κυρία, οπωσδήποτε θα μας πείτε. Όλοι μάς λένε στο τέλος, όταν καταλάβουν πόσο άσκοπη είναι η άρνησή τους. Να, ο νεαρός μας τέλειωσε κιόλας, απλή περίπτωση, άνθρωπος χωρίς ενδιαφέρον. Τώρα τελευταία από αυτήν την Πύλη όλο τέτοιοι μας έρχονται. Παλιότερα δεν ήταν έτσι. Τα μηχανήματά μας δούλευαν τότε εντατικά. Όταν βάζαμε το μετρητή, αυτή η αίθουσα εδώ αντηχούσε από τους φριχτούς θορύβους. Τώρα έχουν αλλάξει τα πράγματα, όλο κάτι απλές περιπτώσεις σαν το νεαρό μάς έρχονται. Θα ‘λεγε κανείς πως πάει να ανατραπεί η φύση αυτού του κόσμου.  Τέλος πάντων, δεν συμβαίνει το ίδιο με τις άλλες Πύλες που αντιστοιχούν στις υπόλοιπες περιοχές του κόσμου σας. Εκεί ακόμα δουλεύουν εντατικά.  Ας είναι.

       Χαμήλωσε τη φωνή του :

-           Πάντως μη νομίζετε πως είστε και καμιά μοναδική περίπτωση.

-           Ξέρω τι είμαι.

-           Γιατί τότε τόσο πείσμα για μια παλιοουλή;

       Η γυναίκα άνοιξε τα μάτια και τον κοίταξε.

-           Επειδή, είπε μετρώντας μία μία τις λέξεις της, κάθε ουλή και κάθε σημάδι μου είναι ο εαυτός μου και δεν σκοπεύω να τον ξεπουλήσω σε σας.

-           Κάνετε λάθος.  Δεν έχετε πια εαυτό.

       Η γυναίκα έμεινε για λίγο σιωπηλή.  Έπειτα ρώτησε:

-           Γιατί σας ενδιαφέρουν τόσο οι ουλές μου ;

       Ο υπάλληλος σηκώθηκε και κοίταξε στην οθόνη.

-           Είστε γεμάτη, μουρμούρισε με θαυμασμό. Είναι φανερό ότι είχατε μια ενδιαφέρουσα ζωή.

-           Είχα μια άσχημη ζωή, είπε η γυναίκα.

-           Ασφαλώς. Εμείς εδώ τη λέμε ενδιαφέρουσα. Ποιες είναι λοιπόν οι αιτίες των ουλών σας;

-           Σας είπα ότι δεν ξεπουλώ τον εαυτό μου. Κάντε ό,τι θέλετε.

-       Ο εαυτός σας, αγαπητή κυρία, είπε ο υπάλληλος μαλακά, αυτό δηλαδή που εσείς ονομάζετε έτσι, είναι μια αμελητέα ποσότητα.  Δεν μας ενδιαφέρει ο εαυτός σας.  Ούτε οι ιδέες σας, ούτε οι αξίες σας, ούτε η ηθική σας.  Μόλις φύγετε από δω θα ξεχάσουμε την ατομική σας περίπτωση, θα ξεχάσουμε ακόμα και το πρόσωπο και το πείσμα σας και ο,τιδήποτε σάς αφορά.  Αν προσέξατε, δεν ρωτήσαμε ούτε καν το όνομά σας. Αυτό που εμείς θέλουμε είναι να αποδελτιώσουμε και να αρχειοθετήσουμε τις αιτίες των ουλών σας.

       Η γυναίκα έκλεισε τα μάτια κι έμεινε πάλι σιωπηλή.

       Μεσολάβησε μια μικρή ακινησία.  Ύστερα είπε :

-     Η ουλή που βλέπετε στο αριστερό μου μάγουλο, έγινε από τα νύχια της μητέρας μου.  Για αρκετό καιρό κυκλοφορούσα με την πληγή. Μετά έμεινε ένα σημάδι.  Με τον καιρό έσβησε.

Ο υπάλληλος πέρασε πάνω από το πρόσωπό της το μετρητή. Ακούστηκε μια σπαραχτική κραυγή κι ύστερα κλάματα.

-           Τι ήταν αυτό; ρώτησε η γυναίκα

-           Μόλις αποδελτιώσαμε ένα κομματάκι από την ψυχή σας.

Η γυναίκα τον κοίταξε με απλανή μάτια.

-           Δεν πονά, μουρμούρισε.

-           Εδώ που φτάσατε, τίποτα δεν μπορεί να σας πονέσει.  Θέλετε να συνεχίσουμε;

-           Ζητάτε να σας αποκαλύψω την ιερή, μυστική μου ζωή, είπε η γυναίκα. Είναι ανυπόφορο αυτό.

-           Τίποτα δεν είναι ανυπόφορο για σας τώρα.  Η ζωή έφυγε από την προσωπική σας ευθύνη, δεν θα λογοδοτήσετε σε κανέναν. Βοηθήστε μας επομένως να ολοκληρώσουμε την αποδελτίωση. Ο πόνος που βιώσατε μάς είναι πολύτιμος.

 Η γυναίκα έμεινε πάλι για λίγο σιωπηλή.  Έπειτα με χαμηλή φωνή άρχισε να αφηγείται.  Κάθε τόσο ο υπάλληλος περνούσε το μετρητή πάνω απ’ το σώμα της και κραυγές, κλάματα, μπερδεμένα λόγια και ουρλιαχτά αντηχούσαν στην αίθουσα. Οι άλλοι υπάλληλοι είχαν πλησιάσει και παρακολουθούσαν με ενδιαφέρον.  Η γυναίκα συνέχιζε να διηγείται με γυάλινα, απλανή μάτια.

-  Πολύ καλά, είπε ο υπάλληλος, όταν εκείνη τέλειωσε.  Η αποδελτίωση ολοκληρώθηκε.  Ετοιμαστείτε τώρα παρακαλώ για τη διάλυση.

     Η γυναίκα ανακάθισε στο κρεβάτι.

-       Τι σημαίνει αυτό;

-       Δεν περιμένετε βέβαια να μείνετε αθάνατη.  Το φθαρτό σας σώμα πρέπει να αποσυντεθεί και να χρησιμοποιηθεί ξανά. Ανακύκλωση.

       Η γυναίκα τον κοίταξε χωρίς να καταλαβαίνει.

-           Είναι νόμος αυτός, είπε ο υπάλληλος.  Η οικονομία της φύσης που λέμε.

-           Και η ψυχή μου; ρώτησε η γυναίκα με ανησυχία.  Η αθάνατη ψυχή μου τι θα γίνει;

-     Αυτήν, αγαπητή κυρία, μόλις μας την παραδώσατε. Αλλά μην ανησυχείτε καθόλου.  Είναι αθάνατη και ως αθάνατη θα τη διαφυλάξουμε. Αν είστε τυχερή, κάποιος καλλιτέχνης θα ενδιαφερθεί γι’ αυτήν και θα την περάσει στο έργο του.  Διαφορετικά θα παραμείνει στα αρχεία μας, αλλά πάντως θα είναι αθάνατη, διότι ο πόνος, στον κόσμο, τον οποίο υπηρετήσατε, είναι αθάνατος. Νόμος της φύσης, βλέπετε.

-           Δεν μου αρέσει καθόλου αυτό το είδος της αθανασίας, είπε η γυναίκα.

-        Και ποιος σας ρώτησε; είπε ο υπάλληλος και σηκώθηκε.  Δεν φτιάχνετε εσείς τους νόμους αυτού του κόσμου.  Ετοιμαστείτε παρακαλώ για τον Ολετήρα.

 (Από τη συλλογή διηγημάτων μου «Οι πόρτες», εκδ. Ιωλκός).

Το διήγημα αναρτήθηκε στην http://bibliotheque.gr/?p=28670