Τι έγινε το 1000 μΧ;

Το έτος 1000 μΧ ξεκίνησε μια Δευτέρα που ήταν μια ημέρα καθόλα όμοια με την προηγούμενή της, Κυριακή.

Μολονότι ο κόσμος έμπαινε στον τελευταίο χρόνο του 10^ου αιώνα και έκλεινε την πρώτη χιλιετία μετά Χριστόν, τίποτε δεν δείχνει ότι κάτι τέτοιο του προκάλεσε ιδιαίτερη συγκίνηση. Για την ακρίβεια ο περισσότερος κόσμος δεν είχε ιδέα σε ποιο έτος βρισκόταν.

Η μια μέρα διαδεχόταν την άλλη, ασήμαντα γεγονότα συμπλέκονταν με σημαντικά, άνθρωποι γεννιούνταν, άνθρωποι πέθαιναν, βασιλιάδες ανεβοκατέβαιναν στους θρόνους, πόλεμοι σταματούσαν και άλλοι πόλεμοι ξεκινούσαν, οι γεωργοί έσκαβαν τα χωράφια τους, οι βοσκοί έβοσκαν τα κοπάδια τους, οι ψαράδες ψάρευαν, οι έμποροι ταξίδευαν, τα καραβάνια διέσχιζαν ερήμους και βουνά, τα καράβια ταξίδευαν στις θάλασσες και μερικά από αυτά θαλασσοπνίγονταν, οι σιδερόφραχτοι πολεμιστές αλληλοσκοτώνονταν στα πεδία των μαχών, οι κλέφτες έκλεβαν, οι πόρνες έκαναν αυτό που ξέρουμε, οι κατάδικοι σάπιζαν στις φυλακές, στις πλατείες οι κακούργοι εκτελούνταν προς τέρψιν του λαού και γενικώς η ζωή προχωρούσε μέσα σε μια απαρασάλευτη καθημερινότητα.

Οι εγγράμματοι, αυτοί που κατάλαβαν ότι είχαν συμπληρωθεί 999 χρόνια από τη γέννηση του Χριστού, ήταν ελάχιστοι.

Και γιατί να είναι εγγράμματοι οι άνθρωποι της εποχής; Τα γράμματα δεν έφερναν ψωμί στο σπίτι, ενώ το άροτρο και τα γίδια έφερναν. Οι περισσότεροι άνθρωποι του 1000 μΧ δεν πήραν λοιπόν είδηση ότι έμπαιναν σε μια «σημαδιακή» χρονιά και για το λόγο αυτό κανείς πανικός δεν εξαπλώθηκε, όπως συνέβη με μας σήμερα, όταν μπήκαμε στο έτος 2000 μΧ.

Η Ευρώπη, νεαρή έφηβη βιασμένη κατ’ επανάληψιν πλέον, προσπαθούσε να βρει τη μορφή της. Λαοί μπαινόβγαιναν στα εδάφη της, άλλοι έμεναν, άλλοι έφευγαν, τα σύνορα μετακινούνταν κάθε τόσο, από το νότο ορμούσαν οι Άραβες, από το βορρά οι Βίκινγκς, από την ανατολή άλλες βάρβαρες ασιατικές φυλές, και μέσα στη γενική αναστάτωση ένα αρχαίο βασίλειο εξακολουθούσε να ζει και να προκόβει: η ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, δηλαδή η Βυζαντινή.

Πώς ήταν λοιπόν η μορφή του κόσμου το 1000 μΧ; Ας πάρουμε μια ιδέα:

Ισλάμ

Οι μουσουλμάνοι είναι οργανωμένοι σε Χαλιφάτα και συνεχίζουν να κάνουν εκστρατείες στην Αφρική και την Ινδία. Η Περσία βρίσκεται σε μια περίοδο αστάθειας. Στην Ευρώπη ανθεί το Χαλιφάτο της Κόρδοβας. Το Ισλάμ βρίσκεται στο απόγειο των επιστημονικών επιτευγμάτων του και ζει τον χρυσό αιώνα του.

Μετακινήσεις τουρκικών φύλων

Τουρκικά φύλα έχουν εισβάλει στην ανατολική Ευρώπη, όπου και εγκαθίστανται. Τα περισσότερα (Χάζαροι, Πετσενέγγοι κλπ) έχουν εξισλαμισθεί.

Χριστιανικός κόσμος

Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία του Γερμανικού Έθνους. Κυριαρχεί στην κεντρική Ευρώπη. Ο αυτοκράτορας Όθων Γ΄ κάνει προσκύνημα από τη Ρώμη στο Άαχεν. Στη Ρώμη χτίζει την εκκλησία του Αγίου Βαρθολομαίου all’ Isola, όπου εναποθέτει τα λείψανα του αγίου.

Γαλλία

Ο Ροβέρτος Β΄, γιος του Ούγου Καπέτου, γίνεται ο πρώτος βασιλιάς της δυναστείας των Καπετιδών.

Βυζαντινή Αυτοκρατορία

Βρίσκεται σε άνθηση υπό τη Μακεδονική Δυναστεία. Στο θρόνο είναι ο Βασίλειος Β΄ ο Βουλγαροκτόνος που έχει ξεκινήσει ένα μακρύ και σκληρό πόλεμο κατά του πρώτου Βουλγαρικού Κράτους. Ο στρατηγός Νικηφόρος Ξιφίας καταλαμβάνει τις πρώην πρωτεύουσες των Βουλγάρων Πλίσκα και Μεγάλη Πρεσθλάβα μαζί με τη Μικρή Πρεσθλάβα επεκτείνοντας τον έλεγχο των Βυζαντινών σε ένα μεγάλο μέρος της νοτιοανατολικής Βουλγαρίας (Μυσία και Μικρά Σκυθία). Συγχρόνως το Βυζάντιο εκχριστιανίζει τους Ρώσους του Κιέβου και άλλους Σλάβους.

Μεγάλη Βρετανία

Διάφορα αγγλοσαξονικά βασίλεια ενώνονται σε ένα βασίλειο της Αγγλίας.

Σκανδιναβία

Ο εκχριστιανισμός των κατοίκων βρίσκεται στα πρώτα του βήματα.

Στις 9 Σεπτεμβρίου ο βασιλιάς Olaf Tryggvasen ηττάται από μια συμμαχία των εχθρών του στη μάχη του Svolder.

Ο Σβεν Α΄, βασιλιάς της Δανίας, επεκτείνει τον έλεγχό του σε ένα μέρος της Νορβηγίας.

Ιδρύεται το Όσλο.

Ο Νορμανδός εξερευνητής Leif Ericson είναι ο πρώτος Ευρωπαίος που πατά πόδι στην Αμερική, στο L’ Anse aux Meadows, πιθανόν στο σημερινό Newfoundland.

Παπικό κράτος

Βρίσκεται σε μια περίοδο παρακμής, γνωστής με την ονομασία «saeculum obscurum» (σκοτεινή εποχή) ή «πορνοκρατία», μια κατάσταση που θα καταλήξει αργότερα στο Σχίσμα του 11^ου αιώνα.

Ουγγαρία

Ιδρύεται το 1000 μΧ ως χριστιανικό κράτος. Στις 25 Δεκεμβρίου ο Στέφανος Α΄ στέφεται πρώτος βασιλιάς της Ουγγαρίας στο Esztergom.

Ισπανία

Ο Σάντσο Γ΄ γίνεται βασιλιάς της Αραγονίας και της Ναβάρας. Ανακτά κάποια εδάφη από τους μουσουλμάνους της Κόρδοβας, αλλά η νότια Ιβηρική χερσόνησος βρίσκεται στην κατοχή του Ισλάμ, όπου και θα παραμείνει τους επόμενους αιώνες.

Γύρω στο 1000 μΧ ανακαλύπτεται από τους Ινδουιστές η σημασία του μηδενός στα μαθηματικά, ανεξάρτητα από τους Μάγια στην Αμερική που φαίνεται ότι ήδη το έχουν ανακαλύψει.

Στην Κίνα βρίσκουν ποια είναι η σωστή μίξη για την παραγωγή της πυρίτιδας, αν και μάλλον δεν τη χρησιμοποιούν ακόμα στα όπλα.

Την ίδια εποχή γράφεται το Beowulf, ένα αγγλικό επικό ποίημα, το αρχαιότερο που έχει διασωθεί.

Ποιες ήταν οι μεγαλύτερες πόλεις του κόσμου το έτος 1000 μΧ;

Cordoba, Χαλιφάτο Ισπανίας: 450.000 κάτοικοι

Kaifeng, Κίνα: 400.000

Κωνσταντινούπολη, Βυζαντινή Αυτοκρατορία: 300.000

Angkor, Αυτοκρατορία των Χμερ: 200.000

Kyoto, Ιαπωνία: 175.000

Κάιρο, Χαλιφάτο Φατιμιδών: 135.000

Βαγδάτη, Χαλιφάτο Αββασιδών: 125.000

Νισαπούρ, Περσία, Χαλιφάτο Αββασιδών: 125.000

Al-Hasa, Qarmatian State (όαση στη σημερινή ανατολική Σαουδική Αραβία): 110.000

Patan, Gujarat (Νεπάλ): 100.000

Οι μισές από αυτές τις μεγαλουπόλεις ανήκουν στους μουσουλμάνους. Μια μόνο χριστιανική μεγαλούπολη ξεχωρίζει, η Κωνσταντινούπολη. Οι ευρωπαϊκές πόλεις είναι ακόμα καχεκτικές και η Κόρδοβα ανήκει στους μουσουλμάνους.

Κάποιοι διάσημοι της εποχής τερμάτισαν το βίο τους το 1000 μΧ:

Όλαφ Α΄ της Νορβηγίας  (τον αναφέραμε πιο πάνω): Σκοτώθηκε στη μάχη του Svolder στις 9 Σεπτεμβρίου, 31 χρονών.

Abu Mahmud al-Khujandi: Πέρσης αστρονόμος και μαθηματικός, 60 χρονών.

Abu Sahl al-Quhi: Πέρσης φυσικός, μαθηματικός και αστρονόμος.

Ahmad ibn Fadlan: Άραβας συγγραφέας και ταξιδευτής. 

Elfthryth: δεύτερη ή τρίτη γυναίκα του βασιλιά  Egdar της Αγγλίας.

Garcia IV της Παμπλόνας.

Huyan Zan: Κινέζος στρατηγός.

Hrotsvit: Γερμανίδα καλόγρια και συγγραφέας.

Δαβίδ Γ΄ Κουροπαλάτης: Γεωργιανός πρίγκιπας.

Ο πρίγκιπας αυτός με τον βυζαντινό τίτλο έχει κάποια θέση στη δική μας Ιστορία: Όταν ο Βάρδας Σκληρός το 976 σήκωσε επανάσταση κατά της κεντρικής εξουσίας, ο νεαρός τότε αυτοκράτορας Βασίλειος Β΄, ο μετέπειτα Βουλγαροκτόνος, ζήτησε τη βοήθεια αυτού εδώ του Γεωργιανού πρίγκιπα. Ο Δαβίδ έστειλε 12.000 ιππείς που ενίσχυσαν τις αυτοκρατορικές δυνάμεις. Οι στασιαστές νικήθηκαν και ο Δαβίδ ανταμείφθηκε με επικυριαρχία σε σημαντικές ανατολικές περιοχές της Μ. Ασίας και πήρε και τον βυζαντινό τίτλο του Κουροπαλάτη.

Αργότερα όμως συμμάχησε με τον νέο στασιαστή του θρόνου,  Βάρδα Φωκά. Ο Φωκάς νικήθηκε και ο Δαβίδ αναγκάστηκε να δηλώσει εκ νέου πίστη στον Βασίλειο Β΄ και συμφώνησε να επιστραφούν μετά τον θάνατό του στην αυτοκρατορία οι περιοχές που του είχε παραχωρήσει ο αυτοκράτορας.

Δολοφονήθηκε τελικά από μια συνωμοσία γεωργιανών ευγενών.

Αλλά και κάποια μωρά που γεννήθηκαν το 1000 μΧ έμελλε να γίνουν διάσημοι ενήλικες:

Κωνσταντίνος Θ΄ Μονομάχος: αυτοκράτορας του Βυζαντίου.

Yi Yuanji: Κινέζος ζωγράφος, γνωστός για τη ρεαλιστική απεικόνιση των ζώων.

Αδαλβέρτος (Adalbert): Δούκας της Λωρραίνης.

Ly Thai Tong: αυτοκράτορας του Βιετνάμ.

Qawan al-Daula: κυβερνήτης της Καρμανίας (Kerman), Ιράν.

Μια και δεν υπήρχαν εφημερίδες εκείνη την εποχή και γενικώς δεν υπήρχε τίποτα εκτός από τους τελάληδες του χωριού και τους εμπόρους που μετέφεραν παράξενες ειδήσεις, ο κόσμος παρέμενε στη μακάρια άγνοιά του και το μόνο που ήξερε ήταν ότι θα έρθει σύντομα η Δευτέρα Παρουσία και ο καθείς θα πληρωθεί κατά τα έργα του.

Ωστόσο τα διεθνή γεγονότα εξελίσσονταν κατά τη φορά που όριζε το βέλος της Ιστορίας και μπορούμε να διακρίνουμε εδώ ποια από αυτά έδωσαν μια μονιμότερη μορφή στην Ευρώπη, όπως πχ είναι η ίδρυση του κράτους της Ουγγαρίας, η ίδρυση του Όσλο, ο εκχριστιανισμός των Σκανδιναβών, των Ρώσων και των Σλάβων, το πρώτο αγγλικό βασίλειο, τα τουρκικά φύλα που ήρθαν και έμειναν στην Ευρώπη.

Αλλά ακόμα κι αν κάποιος εγγράμματος της εποχής είχε καλή γνώση των γεγονότων του έτους 1000 μΧ, θα του ήταν αδύνατον να ξεχωρίσει ποια από αυτά τα γεγονότα ήταν εφήμερα και άνευ γενικότερης σημασίας και ποια ήταν τα όντως κοσμοϊστορικά.

Ένας βυζαντινός λόγιος του 1000 μΧ παραδείγματος χάριν θα θεωρούσε τη στάση του Βάρδα Σκληρού και μετά του Βάρδα Φωκά ως γεγονότα εξαιρετικά βαρύνουσας σημασίας, ενώ δεν θα έπαιρνε είδηση την ίδρυση του Όσλο. Η δολοφονία του Δαβίδ Γ΄ Κουροπαλάτη θα του προκαλούσε μεγάλη εντύπωση, ενώ η ίδρυση του πρώτου αγγλικού βασιλείου, που σταδιακά θα οδηγούσε στη Μεγάλη Βρετανία, δεν θα τον συγκινούσε ιδιαίτερα.

Έχει φυσικά σημασία και από ποια γεωγραφική θέση παρατηρεί κανείς τα γεγονότα.

Έτσι, ο Σβεν Α΄ της Δανίας μάλλον δεν θα έμαθε ποτέ για τη δολοφονία του Δαβίδ Γ΄ Κουροπαλάτη, όμως θα στάθμισε πολύ το γεγονός ότι ο Όλαφ Α΄ της Νορβηγίας σκοτώθηκε στη μάχη του Svolder.

Σήμερα με την ανεπτυγμένη τεχνολογία μας μαθαίνουμε τα πάντα που συμβαίνουν παντού. Εξακολουθούμε όμως να βρισκόμαστε στην ίδια αδυναμία να υπολογίσουμε σωστά ποια γεγονότα είναι περιορισμένης χρονικής και τοπικής σημασίας και ποια προοιωνίζονται δραματικές ιστορικές εξελίξεις.

Ασφαλώς γύρω μας αυτόν τον καιρό συμβαίνουν κάποια γεγονότα που προσπερνούμε βιαστικά, γεγονότα που πρόκειται να δώσουν ώθηση στην Ιστορία. Δεν μπορούμε να τα αξιολογήσουμε. Αντίθετα θεωρούμε σημαντικά άλλα γεγονότα που η Ιστορία θα τα αναφέρει στις υποσημειώσεις της με ψιλά γράμματα θεωρώντας τα ήσσονος σημασίας.

https://en.wikipedia.org/wiki/1000