Οι Παρθενίαι

Για την περίεργη έως και αφύσικη κοινωνία της αρχαίας Σπάρτης έχουμε μιλήσει ξανά στο παρελθόν.

http://ketivasilakou.blogspot.com/2012/06/blog-post.html

 Σε μια τέτοια ιδιότυπη κοινωνία δεν είναι παράξενο που σε κάποια στιγμή της ιστορίας της εμφανίστηκαν οι «Παρθενίαι», τα ενοχλητικά νόθα παιδιά που γεννήθηκαν από Σπαρτιάτισσες μητέρες και μη Σπαρτιάτες πατέρες.

                                                                                             

Οι σχετικές πληροφορίες που έχουμε δεν είναι και πολύ ξεκάθαρες. Το βέβαιο είναι ότι αυτές οι αποκλίνουσες για τη Σπάρτη συνευρέσεις πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του Α΄ Μεσσηνιακού Πολέμου (743-724 πΧ), όταν οι Σπαρτιάτες απουσίαζαν στον μακρόχρονο πόλεμο εναντίον των Μεσσηνίων και στη Σπάρτη είχαν απομείνει για πολύ καιρό μόνο οι γέροντες και τα γυναικόπαιδα.

Ο πληθυσμός της πόλης δεν ήταν ποτέ μεγάλος και αυτό αποτελούσε μια συνεχή απειλή για τους Σπαρτιάτες που ήθελαν πολλά παιδιά, δηλαδή πολλούς στρατιώτες, ώστε να έχουν εξασφαλισμένη την κυριαρχία τους επί των Περιοίκων και των Ειλώτων, αλλά και για να είναι μια υπολογίσιμη στρατιωτική δύναμη στην Ελλάδα.

Κατά τη διάρκεια του Α΄ Μεσσηνιακού Πολέμου εκτός του ότι πολλοί Σπαρτιάτες έχαναν τη ζωή τους στις μάχες, πίσω στην πόλη δεν γεννιούνταν παιδιά, εφόσον απουσίαζαν οι γόνιμοι άνδρες. Ο κίνδυνος να συρρικνωθεί ο πληθυσμός υπήρξε τότε μεγάλος και φαίνεται ότι με απόφαση της Γερουσίας δόθηκε εντολή στις άγαμες Σπαρτιάτισσες  και στις χήρες να έλθουν σε σεξουαλική επαφή με τους Περίοικους (κατ’ άλλους και με τους Είλωτες), ώστε να φέρουν παιδιά στον κόσμο.

Όπερ και εγένετο. Τα παιδιά που προήλθαν από αυτές τις συνευρέσεις ήταν μεν νόθα, αλλ’ όμως παιδιά που γεννήθηκαν κατόπιν εντολής της Γερουσίας. Οι Σπαρτιάτισσες μητέρες τους δεν θεωρήθηκαν ατιμασμένες, εφόσον υποχρεώθηκαν να υπακούσουν στη Γερουσία για το καλό της πόλης. Γι’ αυτό και θεωρήθηκε ότι παρέμειναν παρθένες. Εξ ου και το όνομα «Παρθενίαι» των παιδιών αυτών. Οι Σπαρτιάτισσες μητέρες τους αργότερα παντρεύτηκαν κανονικά και γέννησαν γνήσιους Σπαρτιάτες (τους «Ομοίους»).

Όταν έληξε ο πόλεμος και οι στρατιώτες γύρισαν στη Σπάρτη, οι Παρθενίαι ήταν ήδη εκεί και τους περίμεναν. Η κατάσταση δεν ήταν καθόλου ευχάριστη. Διότι οι μεν Παρθενίαι δεν ήταν καθαρόαιμοι Σπαρτιάτες, από την άλλη όμως οι μητέρες τους ήταν καθαρόαιμες Σπαρτιάτισσες.

Ως νόθα παιδιά αγνώστου πατρός οι Παρθενίαι δεν γινόταν να εξομοιωθούν με τους γνήσιους Σπαρτιάτες. Η σπαρτιατική πολιτεία και κοινωνία τούς μεταχειρίστηκε ως υποδεέστερους, δεν τους έδωσαν πολιτικά δικαιώματα και φυσικά ούτε γη (κλήρος) για να ζήσουν από αυτήν. Επί πλέον ήταν αντικείμενο περιφρόνησης των γνήσιων Σπαρτιατών, κάτι που συνέσφιξε τους δεσμούς των Παρθενιών μεταξύ τους. Για τη Σπάρτη πάντως ήταν ένα βάρος που έπρεπε οπωσδήποτε να ξεφορτωθεί.

Στην Encyclopaedia Londinensis διάβασα ότι οι Παρθενίαι ήρθαν σε συνεννόηση με τους Είλωτες και οργάνωσαν μια συνωμοσία που τελικά απέτυχε. Κατά πόσο αυτό είναι αλήθεια δεν το ξέρουμε, φαίνεται όμως ότι οι σχέσεις μεταξύ γνήσιων Σπαρτιατών και Παρθενιών ήταν τεταμένες. Με άλλα λόγια οι Παρθενίαι είχαν γίνει κακός μπελάς για τη Σπάρτη και έπρεπε να βρεθεί μια λύση για να πάρουν πόδι από την πόλη.

Και η λύση βρέθηκε. Ήταν κόσμια, ευπρεπής και διπλωματική και όλοι έμειναν ευχαριστημένοι. Μάζεψαν τους Παρθενίες και τους έστειλαν επισήμως ( κοινώς: τους ξαπόστειλαν)  να ιδρύσουν μια αποικία στη Νότια Ιταλία. Οικιστή όρισαν τον Φάλανθο, έναν Παρθενία.

Έτσι η Σπάρτη απαλλάχθηκε από τους ταραχοποιούς απαιτητές χωρίς συγκρούσεις και τυχόν αιματοχυσίες και οι Παρθενίαι πήγαν στη Νότια Ιταλία το 706 πΧ και ίδρυσαν τον Τάραντα, μια πόλη από τις πιο σημαντικές της Μεγάλης Ελλάδας.

Ο Τάρας υπήρξε σπουδαία αποικία με ισχυρή πολιτιστική, οικονομική και στρατιωτική παρουσία. Το 500 πΧ ήταν από τις μεγαλύτερες πόλεις της εποχής με 300.000 κατοίκους. Εκεί γεννήθηκαν διάσημοι φιλόσοφοι, στρατηγοί, συγγραφείς και αθλητές όπως ο Αρχύτας, ο Αριστόξενος, ο Λίβιος Ανδρόνικος.

Επί Ρωμαιοκρατίας η πόλη διατηρούσε τη γοητεία της. Ο ποιητής Οράτιος σε μια ωδή του εκφράζει την επιθυμία του να αποσυρθεί στα γεράματά του εκεί, όπου η άνοιξη διαρκεί πολύ και ο χειμώνας είναι ήπιος και όπου η γη δίνει πλούσια τα ελέη της.

Η αίγλη της πόλης διατηρήθηκε και κατά τον Μεσαίωνα. Επί της εποχής των Νορμανδών έγινε η πρωτεύουσα του πριγκιπάτου του Τάραντα που κάλυπτε σχεδόν ολόκληρη την Απουλία.

Ο Τάρας είναι μια πόλη που ζει ακόμα και ακμάζει. Σήμερα είναι γνωστή ως Taranto.

Taranto:

Μια από τις αρχαιότερες πόλεις της Ιταλίας, πρωτεύουσα της επαρχίας Taranto, σημαντικό εμπορικό λιμάνι και η κυριότερη ναυτική βάση της χώρας. Είναι η τρίτη μεγαλύτερη ηπειρωτική πόλη της νότιας Ιταλίας με εξελιγμένα χυτήρια χάλυβα και σιδήρου, χημικά εργοστάσια, διυλιστήρια πετρελαίου, ναυπηγεία και εργοστάσια επεξεργασμένων τροφίμων.

Ο Φάλανθος έδωσε στην αποικία το όνομα του γιου του Ηρακλή Τάραντα. Από εδώ: ο χορός ταραντέλα και η αράχνη ταραντούλα. (Και ο Ταραντίνο, ο σκηνοθέτης).

Έτσι οι περιφρονημένοι και αποδιωγμένοι Παρθενίαι, τα νόθα παιδιά της Σπάρτης, έδωσαν στην ανθρωπότητα μια σπουδαία και ιστορική πόλη που βρίσκεται ακόμα σε ακμή μετά από 2.725 χρόνια.

Ας τους θυμόμαστε λοιπόν με συμπάθεια.