2/7/11

Σπουργίτι πάνω σε μεταλλική σκάλα


Βλέπω ένα σπουργίτι.
Κάθεται πάνω σε μια μεταλλική σκάλα και δεν ξέρω τι κάνει. Μπορεί να λιάζεται ή να ξεκουράζεται ή να εποπτεύει τον κόσμο ψάχνοντας για κανένα ψίχουλο.
 Δεν με ενδιαφέρει  καθόλου τι κάνει το σπουργίτι. Με ενδιαφέρει η συνύπαρξή του με τη μεταλλική σκάλα.
Ένα σπουργίτι δεν είναι δική μου κατασκευή. Είναι κατασκευή άλλου. Η σκάλα όμως είναι δική μου κατασκευή. Βλέποντας το πουλάκι πάνω στη μεταλλική σκάλα, βλέπω συγχρόνως τους δύο δημιουργούς. Ο ένας μού είναι παντελώς άγνωστος. Ο άλλος μού είναι πολύ γνωστός, γιατί είμαι εγώ. Συνυπάρχω επομένως με τον άγνωστο δημιουργό σ’ αυτή τη σύνθεση.

Το θέμα όμως δεν είναι τόσο απλό. Διότι εγώ, ο δημιουργός της μεταλλικής σκάλας, είμαι συγχρόνως και δημιούργημα, ακριβώς όπως είναι και το σπουργίτι. Η σκάλα επομένως είναι το αποτέλεσμα της δημιουργίας ενός δημιουργήματος και δεν ξέρω τελικά σε ποιον βρίσκομαι πιο κοντά:  στο σπουργίτι που είναι σαν και μένα δημιούργημα του άγνωστου δημιουργού ή  σ’ αυτό τον άγνωστο δημιουργό που φτιάχνει δημιουργήματα, όπως κάνω κι εγώ.
Το αποτέλεσμα πάντως, όποια κι αν είναι η αφετηρία, είναι το ίδιο. Υπάρχει εδώ μια σύνθεση:  το σπουργίτι πάνω στη μεταλλική σκάλα. Δηλαδή ένα δημιούργημα άλλου πάνω σε ένα δημιούργημα άλλου.
Υπάρχει όμως και συνέχεια:
Εγώ δεν είμαι μόνο ένας απλός δημιουργός, όπως είναι παραδείγματος χάριν η μέλισσα ή το μυρμήγκι , είμαι κάτι περισσότερο, διότι παρατηρώ τη σύνθεση και στοχάζομαι πάνω σ’ αυτήν. Είμαι δηλαδή επίσης και μια συνείδηση. Μια συνείδηση που ενδιαφέρεται και ερευνά πράγματα που είναι αδιάφορα για τα υπόλοιπα δημιουργήματα της δημιουργίας, μέσα στην οποία υπάρχω κι εγώ ως δημιούργημα. Αυτό σημαίνει ότι ίσως είμαι πιο κοντά στο δημιουργό και λιγότερο κοντά στο δημιούργημα.
Από την άλλη, αγνοώ εντελώς το δημιουργό μου, όπως τον αγνοεί και το σπουργίτι. Από την άποψη αυτή είμαι πιο κοντά στο δημιούργημα και πιο μακριά από το δημιουργό.
Με άλλα λόγια βρίσκομαι μάλλον κάπου στη μέση αυτής της ιστορίας.
Ξανακοιτάζω το σπουργίτι πάνω στη μεταλλική σκάλα.
Ίσως αν πάω να καθίσω στη βάση της σκάλας, προσεχτικά για να μην τρομάξω το πουλί και πετάξει μακριά, ίσως, σκέφτομαι, η σύνθεση να είναι έτσι πιο ολοκληρωμένη.
Τώρα η σύνθεση έχει ως εξής:
Τρία δημιουργήματα συνυπάρχουν, εκ των οποίων το ένα (εγώ) είναι ο δημιουργός του ενός εκ των δύο υπολοίπων,  (της σκάλας), τα δε δύο αυτά υπόλοιπα δημιουργήματα (η σκάλα και το σπουργίτι) επίσης διαχωρίζονται μεταξύ τους, διότι το ένα, (η μεταλλική σκάλα), είναι μια χονδροειδής κατασκευή σε σύγκριση με το άλλο, (το σπουργίτι), που είναι, θα έλεγα, ένα τέλειο έργο. Αλλά κι αυτό το τέλειο έργο σε σύγκριση με μένα ( το τρίτο δημιούργημα)  είναι μια μάλλον φτωχή κατασκευή, διότι εγώ συμβαίνει να έχω συνείδηση και επί πλέον να δημιουργώ.
Άρα η σειρά των δημιουργημάτων ως προς την τελειότητά τους είναι η εξής: Μεταλλική σκάλα, σπουργίτι, άνθρωπος.
Μου γεννάται όμως μια απορία:
Τη μεταλλική σκάλα την έφτιαξα εγώ για να μπορώ να ανεβαίνω κάπου. Έχει δηλαδή αυτό το κατασκεύασμα μια χρηστική αξία, αλλιώς για ποιο λόγο θα το κατασκεύαζα;  Ισχύει το ίδιο για το σπουργίτι και για μένα άραγε;
Θα έλεγα πάντως ότι η σύνθεση αυτή είναι  ελλιπής, διότι απουσιάζει ο τέταρτος όρος, ο δημιουργός δηλαδή, από τα χέρια του οποίου βγήκαμε εγώ και το σπουργίτι. Θα ήταν ωραίο, αν ερχόταν κι αυτός και καθόταν στη μεταλλική σκάλα. Θα γινόμασταν όλοι μια παρέα, δημιουργήματα και δημιουργοί.
Αν και μια τέτοια περίπτωση μπορεί να κρύβει εκπλήξεις. Διότι τι θα συνέβαινε παραδείγματος χάριν, αν  αυτός ο τέταρτος όρος, έτσι καθώς θα  ήταν καθισμένος στη σκάλα ολοκληρώνοντας τη σύνθεση, ομολογούσε ότι κι αυτός είναι δημιούργημα κάποιου άλλου;
Το πράγμα καταντά πολύπλοκο και στο σημείο αυτό νομίζω ότι  η συνείδησή μου βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με αυτό του σπουργιτιού, ίσως και στο ίδιο επίπεδο με αυτό της μεταλλικής σκάλας. Υποπτεύομαι μάλιστα ότι και η συνείδηση του τέταρτου όρου στο ίδιο επίπεδο θα βρίσκεται.
Αυτό έχει όμως και μια θετική πλευρά: Έτσι όπως θα εξισωθούμε και οι τέσσερις όροι με βάση την άγνοια, θα υπηρετήσουμε την ιδέα της Ισότητας, η οποία με αυτό τον τρόπο φαίνεται  να επεκτείνεται στο άπειρο.
Και απ’ όσο ξέρω αυτό, πέρα από συνείδηση και ικανότητα δημιουργίας, είναι μια αξία που αρέσει γενικά.


Δεν υπάρχουν σχόλια: