30/8/10

Δημοκρατία και μπούρκα...(βελτιωμένη έκδοση)


...ή δημοκρατία και νικάμπ, μικρή η διαφορά.
Το νικάμπ είναι μια μαύρη φορεσιά που κουκουλώνει τη γυναίκα από πάνω ως κάτω και της κάνει τη χάρη να αφήνει ακάλυπτα τα δυο της μάτια. Πάλι καλά. Θα μπορούσε να άφηνε ακάλυπτο μόνο το ένα.

Έρχονται στο δυτικό κόσμο αυτές οι γυναίκες από έναν άλλο πολιτισμό, είναι θεοσεβούμενες με το δικό τους τρόπο ή καταπιεσμένες με τον τρόπο των ανδρών – δεν έχει σημασία για το θέμα μας εδώ.

Αυτό κυρίως που μας χαλάει είναι το θέαμα: περπατάς στους δρόμους της Ευρώπης και ανάμεσα στις ξεστήθωτες, τις μισόγυμνες, τις ξώπλατες βλέπεις ξαφνικά ένα κουκουλωμένο πράγμα να σε προσπερνά.
Τι είναι εκεί μέσα; Είναι άνθρωπος; Αν φορά μπούρκα, μπορείς να υποθέσεις ό,τι θέλεις. Αν φορά νικάμπ, βλέπεις τουλάχιστον δυο μάτια να σε κοιτάζουν.
Πάντως μια ανατριχίλα σε διαπερνά.



Στις ευρωπαϊκές χώρες έχει ξεκινήσει μια συζήτηση γι αυτή την αμφίεση (ή μεταμφίεση), στην οποία δυστυχώς παρεισφρύουν πολιτικές σκοπιμότητες και ακραίες ιδεολογίες που εμποδίζουν τον πολίτη να καταλήξει σε κάποιο συμπέρασμα.

«Είναι δικαίωμά μου να είμαι έτσι κουκουλωμένη», λένε αυτές οι γυναίκες. «Είναι δικαίωμά τους να είναι έτσι κουκουλωμένες», λένε και κάποιοι δυτικοί πολίτες, δημοκράτες καλών προθέσεων που πιστεύουν ότι έτσι προστατεύονται οι ατομικές ελευθερίες.

«Ναι», απαντούν όσοι διαφωνούν, «αλλά είναι και θέμα ασφάλειας αυτούς τους δύσκολους καιρούς. Πού ξέρουμε ποιος είναι αυτός που βρίσκεται κρυμμένος από κάτω;»

Δεν ξέρουμε.
Μπορεί να είναι ο οποιοσδήποτε ανώμαλος, σίριαλ κίλερ, τρομοκράτης ή παλαβός.

Και εν πάση περιπτώσει δεν αρέσει νομίζω σε κανέναν να κυκλοφορεί στο δρόμο και να πέφτει πάνω σε άτομα με κρυμμένο πρόσωπο. Είναι αφύσικο και γι αυτό μας προκαλεί μια αυτόματη ανησυχία.

Καμιά φορά βλέπω κάτι αυτοκίνητα με φιμέ τζάμια, περνώ από δίπλα τους και αισθάνομαι περίεργα. Ποιοι κάθονται εκεί μέσα; Είναι αδύνατο να δω. Κι αν είναι καμιά συμμορία; Αν κάποιος δίπλα στο συνοδηγό με σημαδεύει αυτή τη στιγμή με κανένα οπλοπολυβόλο; Αν τώρα που εγώ περνώ αμέριμνη, μέσα εκεί έχουν φιμώσει και δέσει κανένα δυστυχή;

Τα αυτοκίνητα με τα φιμέ τζάμια έχουν απαγορευτεί, απ’ όσο ξέρω.
Οι άνθρωποι με τα καλυμμένα πρόσωπα επιτρέπεται όμως να κυκλοφορούν. Στην ουσία είναι το ίδιο πράγμα: δεν ξέρεις ποιος κρύβεται από κάτω.

Στη δημοκρατία όμως ο πολίτης δείχνει το πρόσωπό του. Δημοκρατία σημαίνει διαφάνεια. Μόνο σε σκοτεινούς καιρούς οι άνθρωποι κρύβουν τα πρόσωπά τους.

Υπάρχει όμως κι άλλο δημοκρατικό επιχείρημα υπέρ των καλυμμένων γυναικών. Δεν επιτρέπεται, λένε, να παραβιάζουμε τα θρησκευτικά δικαιώματα των πολιτών.

Σωστά.
Αρκεί να μην παραβιάζονται και τα δικαιώματα των υπόλοιπων πολιτών.

Προ καιρού κάποιοι θεοσεβείς αλλόθρησκοι βγήκαν σε μια πλατεία και άρχισαν να αυτομαστιγώνονται, όπως απαιτούσε το θρησκευτικό τους έθιμο. Γέμισαν αίματα οι πλάτες τους, έτρεχε το αίμα πάνω στο κορμί τους κι εκείνοι συνέχιζαν να αυτομαστιγώνονται. Ένα αποτρόπαιο θέαμα.
Αλλά φυσικά ήταν θρησκευτικό δικαίωμά τους.

Οι δυτικοί περαστικοί υποχρεώθηκαν λοιπόν να δουν κάτι πολύ αποκρουστικό για τα δικά τους ήθη, κάτι που τους γύριζε αιώνες πίσω.
Θα είχαν ασφαλώς αρκετοί μαζί και τα παιδιά τους. Τα παιδικά ματάκια θα αποτύπωσαν με μεγάλη ενάργεια, υποθέτω, το θέαμα και θα το τοποθέτησαν σε ένα ράφι του μυαλού τους για μελλοντική χρήση. Τι χρήση; Άγνωστο. Μπορούμε να κάνουμε διάφορες υποθέσεις.

Και για να μη φανεί ότι μεροληπτώ, θα αναφέρω ότι σε κάποια χώρα που τώρα δεν θυμάμαι (Φιλιππίνες; Ινδονησία; Κάπου αλλού;) τη Μεγάλη Εβδομάδα κάποιοι χριστιανοί σταυρώνονται.
Σταυρώνονται κανονικά.
Ξαπλώνουν πάνω στο σταυρό και κάποιοι άλλοι παίρνουν τα καρφιά και τα καρφώνουν με σφυριά στα χέρια και στα πόδια τους.

Τι θα γίνει, αν τέτοιοι θεοσεβείς έρθουν στην Ευρώπη καμιά μέρα;
Θα τους βλέπουμε να σταυρώνονται στις πλατείες και θα λέμε: «Δεν έχουμε δικαίωμα να επέμβουμε, είναι θρησκευτικό δικαίωμά τους;»

Όχι.
Στις δυτικές δημοκρατίες δεν μας αρέσουν τα κρυμμένα πρόσωπα, οι αυτομαστιγώσεις και οι σταυρώσεις.
Τα έχουμε ζήσει όλα αυτά στο παρελθόν, κάναμε αγώνες για να απαλλαχθούμε από τέτοιες ιδεοληψίες, κάναμε αγώνες για την αξιοπρέπεια του ανθρώπου.

Θα έπρεπε ίσως η δημοκρατία μας να το τονίσει αυτό με περισσότερη έμφαση: οτιδήποτε μειώνει την αξιοπρέπεια του πολίτη, όπως την εννοεί η πλειοψηφία των πολιτών, αυτό απαγορεύεται.

Επίσης θα περίμενε κανείς ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου κόπτονται για τις ελευθερίες δυτικού τύπου, η ηγεσία της χώρας θα εξέφραζε μια έστω διακριτική αποδοκιμασία για το γυναικείο κουκούλωμα. Συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Ο πρόεδρος Ομπάμα διατύπωσε με διπλωματικό τρόπο την αποδοκιμασία του, επειδή στη Γαλλία ετοιμάζονται να ψηφίσουν νόμο που θα απαγορεύει αυτά τα κουκουλώματα σε δημόσιους χώρους.

Θα έχει τους λόγους του ασφαλώς.
Οι οποίοι λόγοι κατοικούν στις Ηνωμένες Πολιτείες και δεν είναι ώρα τώρα να ανοίξει πόλεμο και μ’ αυτούς. Αρκετοί ξεπαστρεύτηκαν στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν, χώρες που τώρα απολαμβάνουν ειρηνικά τη δημοκρατία δυτικού τύπου χάρη στην πρωτοβουλία των Αμερικανών και των συμμάχων τους.

Και ενώ κάποιοι δυτικοί προσπαθούν να μας πείσουν ότι η μπούρκα και το νικάμπ κάνει καλό στην υγεία των γυναικών, στη Μεγάλη Βρετανία έχει ξεσπάσει η διχόνοια μέσα στην αγγλικανική Εκκλησία, διότι οι γυναίκες που ήδη έχουν χειροτονηθεί ιερείς εκεί, προαλείφονται τώρα για ανώτερα ιερατικά αξιώματα, συγκεκριμένα ετοιμάζονται να γίνουν επίσκοποι. Οι προοδευτικοί ιερωμένοι είναι υπέρ, οι συντηρητικοί είναι εναντίον. (Βάζω στοίχημα ότι θα επικρατήσουν οι προοδευτικοί).

Ας κατεβούμε τώρα λίγο νοτιότερα.
Στην υπερσυντηρητική Σαουδική Αραβία γίνεται συζήτηση να επανέλθει σε ισχύ ο ισλαμικός νόμος που επιτρέπει στους άνδρες να παντρεύονται μέχρι τρεις γυναίκες. Οι υποστηρικτές αυτής της λαμπρής ιδέας ισχυρίζονται ότι οι γυναίκες του τόπου που κινδυνεύουν να μείνουν ανύπαντρες, θα αποχτούν έτσι σύζυγο και δεν θα αναγκάζονται να παντρεύονται ξένους.

Και εδώ οι γνώμες έχουν διχαστεί.
Ποιοι μεταξύ άλλων νομίζετε ότι είναι εναντίον;
Οι ίδιες οι γυναίκες φυσικά.

Συμπέρασμα: ο κόσμος μας τρέχει με διαφορετικές ταχύτητες και η γυναίκα αλλού κάνει άλματα κι αλλού μικρά βηματάκια.

Για να καταλάβουμε πάντως πόσο ανισόρροπα προχωρούν τα πράγματα, αρκεί να φανταστούμε μια γυναίκα με μπούρκα να ιερουργεί σε μια αγγλικανική εκκλησία, ενώ ο σύζυγός της και οι άλλες του δυο σύζυγοι παρακολουθούν κατανυκτικά τη λειτουργία.


http://www.lefigaro.fr/international/2010/07/15/01003-20100715ARTFIG00351-burqa-les-etats-unis-font-la-lecon-a-la-france-sur-la-burqa.php

http://www.elmundo.es/elmundo/2010/07/15/internacional/1279183987.html

http://www.lefigaro.fr/international/2010/07/13/01003-20100713ARTFIG00618-des-femmes-eveques-en-angleterre-des-2014.php

8 σχόλια:

Ευσταθία Ανδριανάκη είπε...

Καίτη
Πολύ ωραία η φωτογραφία που συνοδεύει την τελευταία ανάρτηση αλλά κάπως σουρεάλ.Όταν αυτός ο κύριος εμφανίσει τις φωτογραφίες που τραβάει πως θα γνωρίζει ποίες κυρίες έχει φωτογραφήσει αφού εκ των πραγμάτων δεν φαίνονται.Και αφού δε φαίνονται γιατί τις φωτογραφίζει;
Ταξίδεψα πέρυσι τον Ιούνιο στο Μόναχο και σε μία πολύ κεντρική και μεγάλη πλατεία, νομίζω στην Μαριανενπλατζ υπήρχαν πάρα πολλές γυναίκες με μαντήλες και κάτι ριχτά και φαρδιά σκούρα φουστάνια που φθάνανε μέχρι
τους αστραγάλους.
Εμένα αυτό το θέαμα με σόκαρε γιατί δε φανταζόμουν ότι σε μια προοδευτική δυτική
κοινωνία θα μπορούσε να "σταθεί" αυτή η εμφάνιση.
Εδώ στην Κρήτη είμαστε και γεωγραφικά και ιδεολογικά θα μπορούσε να πει κανείς πιο κοντά με αυτούς τους ανθρώπους από ότι οι Γερμανοί για παράδειγμα.Όμως εδώ δεν έχω δει
ποτέ γυναίκες με αυτή την αμφίεση.
Νομίζω ότι είναι σεβαστά τα ήθη τους αλλά όταν αυτοί οι άνθρωποι επισκέπτονται και φιλοξενούνται από χώρες που έχουν άλλες αντιλήψεις για τα πράγματα ίσως θα έπρεπε να έδειχναν και αυτοί λίγο σεβασμό.

Καίτη Βασιλάκου είπε...

Ευσταθία,
το θέμα είναι ότι επειδή εμείς στη Δύση σεβόμαστε τον άλλον, τις πεποιθήσεις του, τις ιδέες του, την προσωπική του ζωή, γι αυτό ακριβώς όσοι έρχονται εδώ, αισθάνονται άνετα.
Καλό θα ήταν να μπορούσαμε να τους επηρεάσουμε τόσο, ώστε να αρχίσουν αυτοί και στις χώρες τους να σέβονται τη διαφορετικότητα.

AKG είπε...

Στις σύγχρονες δυτικές δημοκρατίες είναι πολύ δύσκολο, νομίζω, να συναινέσουμε στο τι τελικά μειώνει την αξιοπρέπεια του πολίτη. Κυρίως διότι η λίστα δικαιωμάτων και υποχρεώσεων συνεχώς αυξάνει σε ελαστικότητα, καθώς οι πολιτισμικές κληρονομιές των πολιτών μη ευρωπαϊκής καταγωγής και προέλευσης όλο και περισσότερο εφάπτονται, περιπλέκονται, αλληλεπιδρούν και κάποιες φορές αλληλοσυγκρούονται με την επίσης συνεχώς εξελισσόμενη σε μορφές εσωτερικής αφομοίωσης ευρωπαϊκή κληρονομιά.
Πόσες φορές, για παράδειγμα, δεν σοκάρεται αλλά και δεν συγκρούεται εσωτερικά η δυτική κοινή γνώμη σήμερα με τη μεροληπτική ηθική αξιολόγηση φαινομένων, όπως η δουλεία, η άσκηση βίας, η προσβολή της δημόσιας αιδούς, κ.α?
Και το "δυτικό" όριο ελαστικότητας πολύ καλά κάνει και αντέχει. Γιατί σε αντίθετη περίπτωση, το φορτίο (η απόκλιση, το "κακό") έχει μεγαλύτερη δύναμη (αξία) από το ελάτήριο (ισχυρός και λειτουργικός κοινωνικός ιστός).
Με άλλα λόγια, ξαναμπαίνει (διαρκώς) σε συζήτηση η ανθρώπινη κατάσταση.
Αυτό όμως είναι άλλο πράγμα από το να θεωρείται η γυναίκα "ολιγότερον" άνθρωπος και γι αυτό να πρέπει να ντρέπεται και να κουκουλώνεται για την ντροπή της και το αίσχος της!
Όταν αναφερόμαστε σε ανθρώπους και γυναίκες σαν ξεχωριστά είδη, η συζήτηση τελειώνει. Και ξαναρχίζει το μουκάνισμα, το βέλασμα και το γρύλισμα, όπως παλιά.

Καίτη Βασιλάκου είπε...

AKG,
σύμφωνοι, η ανοχή είναι αρετή της δημοκρατίας.Αλλά και η δημοκρατία πρέπει να επαγρυπνεί, γιατί είναι περικυκλωμένη από δυνάμεις που ευχαρίστως θα την κατέλυαν. Ας θυμηθούμε την παροιμία: "Ντράπου τον έναν, ντράπου τον άλλον, τελικά δεν έκανα κανένα παιδί με τον άντρα μου".

AKG είπε...

Φροντίζουν κι οι δυτικές δημοκρατίες τους μύθους τους, Καίτη. Η ανοχή τους δεν στερείται ανταποδοτικών κερδών. Αλλά και άγχους ταυτότητας από τις δεύτερες σκέψεις τους, που σπρώχνονται ολοένα και πιο σταθερά εκ των πραγμάτων να γίνουν εμφανώς πρώτες.

Καίτη Βασιλάκου είπε...

ΑΚG,
τότε κάτι δεν πάει καλά εδώ και η Ιστορία μάς διδάσκει ότι η δημοκρατία, αν δεν έχει σταθερούς και συνειδητοποιημένους πολίτες, καταρρέει. Η δύναμή της είναι οι πολίτες. Αν αυτοί διαβρωθούν, η δημοκρατία δεν έχει άλλο στήριγμα.

ΝΑΝΑ είπε...

Καίτη μου γειά σου.

Το κείμενό σου είναι ωραίο και πάντα επίκαιρο ..
Συμφωνώ , ότιστην δημοκρατία πρέπει να έχουμε προαπαντώς διαφάνεια . Να κυκλοφορούμε και να νιώθουμε ασφαλεια και κυρίως να προχωρούμε μπροστά . Το να δεχόμαστε τα πάντα , δεν μας κάνει δημοκράτες αλλά ανεκτικούς .Το να σεβόμαστε όμως τη διαφορετικότητα των άλλων λαών είναι αυτό που μας ξεχωρίζςι από αυτούς και μας κάνει κατα την γνώμη μου ανώτερους και πιο πολιτισμένους.Ειναι πολυ νωρίς όμως να περιμένουμε να τους επηρεάσουμε και κυρίως να τους κάνουμε να δεχθούν την δική μας διαφορετικότητα ή ακόμη κι αν δεν την καταλαβαίνουν τουλάχιστον να την σεβαστούν, την στιγμή που δεν δέχονται την αξία της ανθρώπινης ζωής .

Καίτη Βασιλάκου είπε...

Νανά, μιλάμε για δυο διαφορετικά είδη κουλτούρας ή καλύτερα για δυο διαφορετικά στάδια της ίδιας κουλτούρας. Η μεσαιωνική Ευρώπη ήταν ένας πολύ εχθρικός τόπος για όσους διαφωνούσαν με τον τρόπο που λειτουργούσαν τότε τα πράγματα. Το ίδιο συμβαίνει σήμερα σε άλλες περιοχές του κόσμου.