Εἰ γὰρ ὣς ἐµοὶ γένοιτο χεῖρα Νεοβούλης θιγεῖν.
Αχ, να μπορούσα ν' άγγιζα το χέρι της Νεοβούλης!
Αρχίλοχος
Μεταφορά στα νέα ελληνικά: Καίτη Βασιλάκου.
Εἰ γὰρ ὣς ἐµοὶ γένοιτο χεῖρα Νεοβούλης θιγεῖν.
Αχ, να μπορούσα ν' άγγιζα το χέρι της Νεοβούλης!
Αρχίλοχος
Μεταφορά στα νέα ελληνικά: Καίτη Βασιλάκου.
Για περίπου 4.000 χρόνια οι άντρες
καβάλα στα άλογα κυνηγούσαν, πολεμούσαν, ταξίδευαν, εμπορεύονταν, εισέβαλλαν σε
ξένα κράτη, ανακάλυπταν νέες χώρες και νέα, παρθένα εδάφη. Υπήρχαν φυλές που οι
άντρες τους ζούσαν ολόκληρη σχεδόν τη ζωή τους πάνω στα άλογά τους, σπάνια
κατέβαιναν από αυτά. Άντρας και άλογο ήταν ένα πράγμα. Καλό άλογο ήταν το γερό
άλογο που έτρεχε γρήγορα. Που έτρεχε σαν σίφουνας. Κι ο έμπειρος καβαλάρης
ήξερε πώς να το κουμαντάρει.
Και μετά από τόσες χιλιάδες χρόνια
ιππασίας ήρθε πριν εκατό και κάτι χρόνια στη ζωή του ανθρώπου το αυτοκίνητο. Το
άλογο πήγε στην άκρη και γέμισαν αυτοκίνητα οι δρόμοι.
-Υποφέρω, Κέητ, μου είπε ένα
απόγευμα μετά από ένα αναίτιο καβγά, επειδή τάχα είχα ξεχάσει να ποτίσω τον
κήπο. Αφού ανταλλάξαμε ανόητες κατηγορίες, έσπασε απότομα η φωνή του:
-Υποφέρω, Κέητ.
Έπεσε στον καναπέ κι έκλεισε τα
μάτια.
-Φέρε μου μια μπίρα.
-Πίνεις πολύ, Κέβιν.
-Φέρε μου μια μπίρα που να πάρει
ο διάολος!
Πήγα στο ψυγείο, του έφερα την
μπίρα. Την άνοιξε και τη ρούφηξε ολόκληρη. Μετά με κοίταξε. Το βλέμμα του δεν
ήταν εκείνο το γελαστό γαλάζιο βλέμμα που με γέμιζε άλλοτε από ευτυχία. Το
βλέμμα του ήταν σκοτεινό.
-Θα γίνεις αλκοολικός στο τέλος,
είπα.
Ποντάρω
στα
σκοτάδια σου,
στις
φοβερές σου αναμνήσεις,
στο αίμα που χύθηκε πάνω σου,
ποντάρω στην τρελαμένη σου ψυχή,
στους
ατελείωτους μονολόγους σου,
στους φόβους σου ποντάρω,
στις
σπασμένες σου ελπίδες,
στις
αλυσίδες σου,
στην
αγωνία σου ποντάρω,
στον
τρόμο σου,
στη
ζωή σου ποντάρω
που
επιμένει να σου λέει
πως
υπάρχει ακόμα καιρός.
---------------------------------------
Στη φωτογραφία: ‘After Breakfast’ by Elin Kleopatra Danielson-Gambogi (1890).
Λίντα Γουίλσον
Η Τίφανι Χιλ είχε την ατυχία να
παντρευτεί έναν κακοποιητικό σύζυγο. Αναγκάστηκε να λάβει ασφαλιστικά μέτρα
εναντίον του, το οποία όμως δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα. Όπου πήγαινε η Τίφανι,
βρισκόταν κι αυτός εκεί. Τελικά η αστυνομία ανακάλυψε έναν ιχνηλάτη GPS στο
αυτοκίνητό της. Ο κακοποιητικός σύζυγος μπήκε στη φυλακή, από όπου βγήκε μετά
από λίγες εβδομάδες.
Πέντε μέρες αργότερα, πυροβόλησε και
σκότωσε την Τίφανι στο πάρκινγκ του Δημοτικού σχολείου που πήγαιναν τα παιδιά τους,
μπροστά στα παιδιά τους και τη μητέρα της Τίφανι. Η αστυνομία τον καταδίωξε και
τελικά αυτός αυτοκτόνησε.
Όλοι γνωρίζουμε το τραγικό τέλος του Κώστα
Καρυωτάκη και πολλοί έχουμε διαβάσει την τελευταία επιστολή που άφησε, πριν
στρέψει το πιστόλι στην καρδιά του.
Στην επιστολή αυτή υπάρχει το εξής
υστερόγραφο:
«Συμβουλεύω όσους ξέρουν κολύμπι να μην επιχειρήσουν να αυτοκτονήσουν δια θαλάσσης. Όλη νύχτα απόψε, επί δέκα ώρες, εδερνόμουν με τα κύματα. Ήπια άφθονο νερό, αλλά κάθε τόσο, χωρίς να καταλάβω πώς, το στόμα μου ανέβαινε στην επιφάνεια. Ωρισμένως, κάποτε, όταν μου δοθεί η ευκαιρία, θα γράψω τις εντυπώσεις ενός πνιγόμενου".
Ζωίλε ομοφυλόφιλε,
παντρεύτηκες γυναίκα
μοιχαλίδα.
Ω, πόσα κέρδη μπαίνουν σπίτι
σου
κι από τις δυο μεριές,
όταν πληρώνει τη γυναίκα σου ο
εραστής σου
κι εσένα ο μοιχός!
Πόσοι που πιάνονται στα πράσα
εξαγοράζουν τη ζημιά!
Όμως, ό,τι σας φαίνεται
κερδοφόρα ακολασία τώρα,
χασούρα θα σας φέρει
έτσι και φτάσουν τα γεράματα.
Οι μισθωμένοι εραστές
θα αρχίσουν να πουλάνε τη δουλειά
τους,
αυτοί που τώρα η μαστροπός
νεότητά σας
τους κάνει γενναιόδωρους.
In
Zoilum
---------------
Semivir
uxorem duxisti, Zoile, moecham.
O
quantus fiet quaestus utrimque domi
cum
dabit uxori molitor tuus et tibi adulter!
quanti
deprensi damna pudoris ement!
Sed
modo quae vobis lucrosa libido videtur,
iacturam
senio mox subeunte feret.
Incipient
operas conducti vendere moechi,
quos
modo munificos lena iuventa tenet.
Δέκιμος Μάγνος Αυσόνιος, 101
Η φάμπρικα που έχουν ξεκινήσει ο Ζωίλος και η γυναίκα του είναι να πιάνει τάχα ο ένας τον άλλον την ώρα που μοιχεύεται και να απαιτεί χρήματα από τον ξένο για «λόγους τιμής».
Μεταφορά στα ελληνικά: Καίτη Βασιλάκου.
Θα ήμουν έντεκα χρονών, όταν έμαθα σε
τι χρησιμεύουν τα διαφορετικά γεννητικά όργανα ανδρών και γυναικών.
Ως τότε δεν είχα καμιά απορία για τη
χρήση τους, απλώς ήξερα ότι τα αγόρια έχουν αυτό και τα κορίτσια αυτό. Ούτε και
συνέδεα αυτή τη διαφορετικότητα με τη γέννηση των μωρών. Εκείνο που ήξερα με
βεβαιότητα ήταν ότι το να μπει το ανδρικό γεννητικό όργανο μέσα στο γυναικείο
ήταν μεγάλη αμαρτία και ανεξίτηλο όνειδος.
Καθώς γεμάτη με βιβλία αγορασμένα
είναι η βιβλιοθήκη σου,
Φιλόμουσε,
νομίζεις ότι έγινες
σοφός και κουλτουριάρης.
Άμα είναι έτσι,
πάρε και βάρβιτους
και πλήκτρα και κιθάρες.
Κι όταν τα έχεις ψωνίσει όλα
αυτά,
την άλλη μέρα θα είσαι μουσικός.
Emptis
quod libris tibi bibliotheca referta est,
doctum
et grammaticum te, Philomuse, putas.
Hoc
genere et chordas et plectra et barbita conde;
omnia
mercatus cras citharoedus eris.
Δέκιμος Μάγνος Αυσόνιος, 44
Μεταφορά στα ελληνικά: Καίτη Βασιλάκου
Η προηγούμενη από μας - τους ήδη
μεγάλους – γενιά μάθαινε τα νέα από τις εφημερίδες και το ραδιόφωνο.
Και τα δύο αυτά μέσα ενημέρωσης ήταν
τότε αυστηρά συγκρατημένα. Μετέδιδαν κυρίως ειδήσεις πολιτικού περιεχομένου, το
ραδιόφωνο ήταν ακόμα πιο αυστηρό στο θέμα αυτό, οι εφημερίδες ανέφεραν στις
μέσα σελίδες τους και άλλα νέα κοινωνικού ή καλλιτεχνικού περιεχομένου, αλλά
πάντως με μέτρο και με αυτοσυγκράτηση.
Όταν κάποιος διάσημος πέθαινε, το
ανέφεραν οι εφημερίδες, συνήθως λακωνικά, εκτός πια κι αν επρόκειτο για κάποιον
πάρα πολύ διάσημο, οπότε γινόταν ένας μικρός θόρυβος γύρω από το όνομά του.
Όπως πχ τότε που πέθανε η Μέριλιν Μονρόε στην ακμή της δόξας της.
Ο ποιητής ενοχλείται που
μια Ρωμαία χρησιμοποιεί στην ομιλία της ελληνικές φράσεις προσπαθώντας να
μιμηθεί τους διανοούμενους της εποχής.
Ακολουθεί μια παράφραση
του ποιήματος προσαρμοσμένη στη δική μας εποχή, μετά το λατινικό κείμενο και η μετάφρασή
του.
Αυτά που κάνουν πιο ευτυχισμένη τη ζωή,
αγαπημένε Μαρτιάλη* μου,
είναι τα εξής:
περιουσία αποχτημένη από
κληρονομιά
κι όχι από δουλειά,
εύφορα κτήματα και τζάκι
όλο το χρόνο αναμμένο.
Ποτέ καβγάδες, σπάνια η
τήβεννος, ήρεμο πνεύμα.
Ακμαίες δυνάμεις, κορμί γερό.
Φρόνιμη απλότητα, φίλοι
ισότιμοι,
σύντροφοι ανεπιτήδευτοι, λιτά
συμπόσια.
Νύχτα όχι μεθυσμένη,
ωστόσο απαλλαγμένη από έγνοιες,
κρεβάτι όχι μελαγχολικό αλλ’ όμως
έντιμο,
ύπνος που λιγοστεύει τα
σκοτάδια.
Αυτό που είσαι, αυτό να
επιθυμείς
και τίποτε άλλο να μη θέλεις.
Το θάνατο ούτε να φοβάσαι
ούτε και να τον ζητάς.
*Iulius Martialis: φίλος του Μαρτιάλη
Vitam
quae faciant beatiorem,
iucundissime
Martialis, haec sunt:
res
non parta labore, sed relicta;
non
ingratus ager, focus perennis;
lis
numquam, toga rara, mens quieta;
vires
ingenuae, salubre corpus;
prudens
simplicitas, pares amici;
convictus
facilis, sine arte mensa;
nox
non ebria, sed soluta curis;
non
tristis torus, et tamen pudicus;
somnus,
qui faciat breves tenebras;
quod
sis, esse velis nihilque malis;
summum
nec metuas diem nec optes.
Μετάφραση από τα λατινικά: Καίτη Βασιλάκου