1/2/13

Δείτε αυτή τη φωτογραφία


Δείτε αυτή τη φωτογραφία:



Ένας νεαρός άνδρας σκύβει στον ώμο κάποιου που φορά κουκούλα. Η κίνηση αυτή δείχνει κάποια τρυφερότητα. Ή μπορεί να δείχνει κούραση. Μπορεί λύπη, μπορεί απογοήτευση.

Ίσως, αν παρατηρήσουμε το νεαρό που στέκεται δίπλα του, να καταλάβουμε καλύτερα. Αυτός ο νεαρός έχει μια φοβισμένη έκφραση. Άρα ο πρώτος νεαρός πρέπει μάλλον κι αυτός να νιώθει φόβο.

Μπορεί όμως να πρόκειται για ένα φόβο που πέρασε. Οι κουκουλοφόροι μπορεί να είναι αστυνομικοί  που έσωσαν αυτά τα παιδιά από ένα θανάσιμο κίνδυνο. Έτσι ο ένας νεαρός δεν έχει ακόμα ξεπεράσει το φόβο που δοκίμασε, ο άλλος γέρνει στον ώμο του σωτήρα του ανακουφισμένος.

Οπωσδήποτε αυτή η κίνηση, να ακουμπά κάποιος το κεφάλι του στον ώμο κάποιου άλλου, ενέχει θετικά συναισθήματα. Την κίνηση αυτή την κάνουμε, όταν εμπιστευόμαστε τον άλλον, όταν θέλουμε την υποστήριξή του, την παρηγοριά του, όταν νιώθουμε ότι ο άλλος μάς προσφέρεται, είναι φίλος, δικός μας άνθρωπος, μας συμπαραστέκεται στη δύσκολη στιγμή μας.


Και ο κουκουλοφόρος, όπως παρατηρούμε, δέχεται ήρεμα την κίνηση αυτή του νεαρού. Παρατηρήστε το χέρι του στον ώμο του νεαρού: τον αγκαλιάζει προστατευτικά, είναι σαν να του λέει «ησύχασε, εγώ είμαι εδώ, μη φοβάσαι».

Είναι κι άλλοι κουκουλοφόροι στη φωτογραφία, δεν μπορούμε να δούμε την έκφρασή τους, όμως καταλαβαίνουμε ότι είναι νέοι άνθρωποι, κάπου στην ίδια ηλικία με τους δύο νεαρούς.

Η φωτογραφία είναι σκούρα, κυριαρχεί το μαύρο χρώμα κι αυτό ίσως μας προκαλεί συναισθήματα ανησυχίας. Δεξιά, αν είμαστε πιο παρατηρητικοί, θα δούμε ένα χοντρό σκοινί τυλιγμένο σε θηλιά. Το μάτι μας το προσπερνά μάλλον αδιάφορα. Επειδή ακόμα δεν ξέρουμε.

Ας δούμε άλλη μια φωτογραφία:


Εδώ ο κόσμος στριμώχνεται πίσω από τα κάγκελα. Μπροστά-μπροστά στέκονται κάτι κορίτσια. Κλαίνε. Ένα άλλο κορίτσι κρύβει με τα χέρια το πρόσωπό του, σαν να μη θέλει ή να μην αντέχει να δει κάτι που γίνεται λίγο πιο πέρα. Από πίσω στέκονται οι άνδρες. Δεν κλαίνε. Κοιτάζουν όλοι προς το ίδιο σημείο, κάτι γίνεται εκεί πέρα. Η έκφρασή τους είναι επίπεδη. Δεξιά κάποιος μεσόκοπος με γυαλιά παρακολουθεί με μισάνοιχτο στόμα, πίσω του ένας νεαρός κοιτάζει με βαθύ βλέμμα, με απορία ίσως ή με φόβο ή με έκπληξη. Βλέπουμε πολλά χέρια σηκωμένα στον αέρα, κρατούν κινητά και βιντεοσκοπούν αυτό που συμβαίνει μπροστά τους. Ένας νεαρός ένστολος κοιτάζει κι αυτός προς το ίδιο σημείο.

Όλοι κοιτάζουν αυτό που βλέπουμε εμείς στην πρώτη φωτογραφία, τους δυο νεαρούς δηλαδή και τους κουκουλοφόρους που τους περιτριγυρίζουν.  Όμως δεν πρόκειται εδώ για μια ανθρώπινη και τρυφερή σκηνή. Ο νεαρός που ακουμπά το κεφάλι του στον ώμο του κουκουλοφόρου δεν το κάνει από ανακούφιση ή από ευγνωμοσύνη ή για παρηγοριά.

Αυτή η φωτογραφία είναι μια απάτη και αυτό που συμβαίνει εκεί πέρα, δεν είναι αυτό που φανταζόμαστε. Αυτή η φωτογραφία  μάς έχει ξεγελάσει. Τα έχουμε καταλάβει όλα λάθος. Επειδή σ’ αυτήν εδώ τη φωτογραφία δεν υπάρχει τίποτε το ανθρώπινο, υπάρχει κάτι τρομαχτικό και ανατριχιαστικό, υπάρχει κάτι απάνθρωπο.

Εδώ, κι ας μην τον βλέπουμε, ποζάρει ο Θάνατος. Αυτόν βλέπουν οι δύο νεαροί. Ο Θάνατος στέκεται μπροστά τους, σε λίγα λεπτά θα τους πάρει μαζί του. Οι νεαροί έχουν περάσει σε μια ακατάληπτη για μας διάσταση. Ο ένας από αυτούς κοιτάζει το Θάνατο με ένα τρόμο που εμείς δεν μπορούμε να διανοηθούμε. Δεν είναι απλός φόβος αυτό που δείχνει η έκφρασή του, είναι ο ανείπωτος τρόμος του τέλους, κάτι που εμείς δεν μπορούμε να καταλάβουμε, μόνο να το περιγράψουμε εξωτερικά μπορούμε.

Ο άλλος νεαρός έχει κιόλας χάσει το μυαλό του. Αδύνατο να φανταστούμε τι είναι αυτό που νιώθει, όμως βλέπουμε να κάνει κάτι που μας αφήνει άφωνους: σκύβει και ακουμπά το κεφάλι του στον ώμο του Θανάτου. Ο Θάνατος τον αγκαλιάζει ήσυχα, ακουμπά το χέρι του στον ώμο του νεαρού και είναι σαν να του λέει: «Ησύχασε, είσαι δικός μου πια, είναι μάταιο ακόμα και να λυπάσαι».

Δείτε πάλι την πρώτη φωτογραφία, σας παρακαλώ.

Τα παιδιά αυτά δεν έχουν σωθεί από κάποιον θανάσιμο κίνδυνο και οι κουκουλοφόροι δεν είναι οι σωτήρες τους. Είναι οι δήμιοί τους. Σε λίγα λεπτά θα τα απαγχονίσουν. Το παιδί που ακουμπά το κεφάλι του στον ώμο του ενός κουκουλοφόρου,  με σαλεμένο το λογικό του από τον τρόμο του θανάτου, υπακούει στο πανάρχαιο ένστικτό του που τον ωθεί να κάνει μια κίνηση απεγνωσμένη. Να ζητήσει δηλαδή έλεος από ένα διορισμένο από την πολιτεία δήμιο. Ο δήμιος μηχανικά απλώνει το χέρι και αγκαλιάζει το παιδί. Καθώς τους βλέπουμε αγκαλιασμένους, νιώθουμε να αναδύεται κάτι ανθρώπινο ανάμεσά τους. Όμως πρόκειται για ανακλαστικές κινήσεις ενός εξασθενημένου πολιτισμού που είναι ανίκανος να αντιμετωπίσει τη θηριωδία.

Αυτή η φωτογραφία είναι ο θρίαμβος της παράνοιας, ο θρίαμβος του Κακού πάνω στον άνθρωπο. Αυτή η φωτογραφία είναι η θλίψη του να είσαι άνθρωπος.

Ο απαγχονισμός πραγματοποιήθηκε λίγα λεπτά αργότερα σε ένα πολυσύχναστο σημείο της Τεχεράνης. Πλήθος κόσμου την παρακολούθησε. Οι νεαροί πέθαναν τρελαμένοι από τον τρόμο και εξευτελισμένοι, άφησαν την τελευταία τους πνοή μπροστά σε ένα περίεργο, νοσηρό πλήθος που παρακολούθησε τον απαγχονισμό με πολύ σκοτεινά συναισθήματα και που απαθανάτισε το Θάνατο με τα κινητά του τηλέφωνα. Πέθαναν δεμένοι, ανήμποροι δηλαδή, έχοντας στερηθεί το ύστατο φυσικό δικαίωμά τους, να αντισταθούν στο θάνατό τους.

Το κρίμα τους ήταν ότι λήστεψαν κάποιον.




2 σχόλια:

Marina είπε...

Σέβομαι την άποψή σου και το τρόπο που αξιολογείς δυσάρεστες καταστάσεις όπως αυτός ο απαγχονισμός νέων ανθρώπων.
Απο ηθικής δυτικής πλευράς, το να χάσει κάποιος τη ζωή του επειδή έκλεψε ή μοίχευσε είναι ανήκουστο, στον αραβικό κόσμο όμως είναι αποδεκτό. Ο αραβικός κόσμος δεν είναι συγκρίσιμος με εμάς, σε κανένα επίπεδο. Είναι διαφορετικοί άνθρωποι, βλέπουν το κόσμο αλλιώς σε όλα τα επίπεδα, η ανθρώπινη ζωή δεν είναι τόσο πολύτιμη, όσο η υπακοή στη θρησκεία και στους νόμους. Θα σου πρότεινα να διάβαζες το `'Χρυσόψαρο`'` του ΛεΚλεζιό, ή την "Ερημο" του ιδίου. Εκεί περιγράφει τη διαφορετικότητα νοοτροπίας του μουσουλμάνου και την αραβική ψυχή.

Καίτη Βασιλάκου είπε...

Καλά τα λες, Μαρίνα, αλλά θα έλεγα ότι δεν είναι η θρησκεία που κάνει θηριώδεις τους ανθρώπους αλλά το επίπεδο του πολιτισμού τους. Υπάρχουν μουσουλμάνοι με γλυκύτητα και αγαθότητα ψυχής.
Εδώ έχουμε μεσαίωνα. Και οι χριστιανοί έκαναν τα ίδια στο παρελθόν, όταν το επίπεδο το πολιτισμού τους ήταν χαμηλό.