2/6/12

Αρχαία Σπάρτη: μια αφύσικη κοινωνία




Έχουμε κάθε λόγο να είμαστε περήφανοι για τους Σπαρτιάτες προγόνους μας που πέρασαν στην αθανασία με τη μεγαλειώδη αυτοθυσία τους στις Θερμοπύλες το 480 π. Χ., μια πράξη που θα συγκινεί  πάντα την ανθρωπότητα, όσο θα υπάρχει ανθρωπότητα, πολιτισμός και ιστορία.

Μόνο που πρέπει να έχουμε υπόψη μας κάποιες λεπτομέρειες σχετικά με τη δομή της αρχαίας σπαρτιατικής κοινωνίας, ώστε να κατανοήσουμε πώς μπόρεσε να δώσει στον κόσμο άνδρες με τέτοιο ήθος και τέτοιο ηρωισμό.

Η κοινωνία εκείνη δεν ήταν απλώς σκληρή και αυστηρά πειθαρχημένη, αλλά   μια κοινωνία που καταπίεσε και αλλοίωσε το ένστικτο της αυτοσυντήρησης  και της αυθόρμητης αγάπης του ανθρώπου προς τους απογόνους του, θεώρησε την οικογένεια εμπόδιο για την πραγμάτωση των ιδανικών της, απαξίωσε την αποκλειστικότητα του έρωτα, περιφρόνησε το συναίσθημα και κατέπνιξε κάθε τάση για ευχαρίστηση σωματική ή ψυχική που δεν είχε σχέση με το μεγαλείο της Σπάρτης.

Η αρχαία σπαρτιατική κοινωνία θυμίζει Τρίτο Ράιχ και σταλινική Σοβιετία μαζί. Ανώτεροι σ’ αυτή την κοινωνία είναι οι Όμοιοι, οι καθαρόαιμοι Σπαρτιάτες δηλαδή, που είναι γεννημένοι από γνήσιους γονείς Σπαρτιάτες. Αυτοί μόνο έχουν πολιτικά δικαιώματα, συμμετέχουν στην Απέλλα, εκλέγουν, εκλέγονται, γίνονται Έφοροι και μέλη της Γερουσίας και μόνο αυτών τα παιδιά εκπαιδεύονται κατά το σπαρτιατικό σύστημα και γίνονται οι πολεμιστές του αήττητου σπαρτιατικού στρατού. Οι Όμοιοι είναι πολιτικά ίσοι, δεν έχουν όμως όλοι την ίδια κτηματική περιουσία. Αυτό σημαίνει ότι άλλοι είναι πλούσιοι και άλλοι φτωχοί. Αν κάποιος Όμοιος είναι τόσο φτωχός που δεν μπορεί να συνεισφέρει στα δημόσια συσσίτια, αυτομάτως χάνει τα δικαιώματά του. Οι Όμοιοι δεν εργάζονται. Μοναδική ασχολία τους είναι οι στρατιωτικές ασκήσεις και η υποχρεωτική υπηρεσία στο στρατό μέχρι τα εξήντα τους χρόνια. Η πόλη της Σπάρτης δεν είναι τίποτε άλλο από ένα μόνιμο στρατόπεδο.

Εκτός από τους Όμοιους στη Λακεδαίμονα ζουν και οι Περίοικοι. Δεν θεωρούνται γνήσιοι Σπαρτιάτες και δεν έχουν πολιτικά δικαιώματα. Υπηρετούν όμως υποχρεωτικά στο στρατό σε περίπτωση πολέμου. Ζουν στα γύρω χωριά και είναι έμποροι, τεχνίτες και αγρότες.

                                           Περίοικοι θωρακίται
Οι Είλωτες είναι οι απόγονοι των Αχαιών που υποτάχθηκαν στους Σπαρτιάτες, όταν οι τελευταίοι ήρθαν στη Λακωνία και την κατέκτησαν. Είναι δημόσιοι δούλοι, δεν πωλούνται και δεν αγοράζονται. Ιδιωτικοί δούλοι δεν υπάρχουν στη Σπάρτη και απαγορεύεται η εισαγωγή τους. Η Πολιτεία παραχωρεί στους Ομοίους τους Είλωτες που καλλιεργούν τα κτήματά τους, κρατούν ένα μέρος από την παραγωγή για να ζήσουν και το υπόλοιπο το παραδίνουν στους κυρίους τους.   

Η ζωή των Ειλώτων είναι τόσο άθλια, τόσο τραγική που εύκολα μέσα στην απελπισία τους μπορούν να εξεγερθούν και ήδη το έχουν κάνει μερικές φορές. Κάθε χρόνο οι Όμοιοι εξαπολύουν πογκρόμ εναντίον τους και οι έφηβοι Σπαρτιάτες οφείλουν να σκοτώσουν τουλάχιστον έναν Είλωτα, στον οποίο θα επιτεθούν μετά από ενέδρα. Ο Είλωτας πρέπει να υπερασπίσει τη ζωή του, ώστε ο φόνος του να είναι προσομοίωση συμπλοκής με τον εχθρό. Μετά από ένα τέτοιο φόνο ο νεαρός Σπαρτιάτης μπορεί να αποχτήσει πλήρη πολιτικά δικαιώματα. Οι Είλωτες στρατεύονται στον πόλεμο και καμιά φορά μπορεί να αποχτήσουν την ελευθερία τους, αν επιδείξουν ασυνήθιστη ανδρεία στη μάχη. Φυσικά παραμένουν κατώτεροι, αυτό δεν αλλάζει.

                                                     Είλωτες ακοντισταί
Τρίτο Ράιχ λοιπόν. Έχουμε εδώ τους ανώτερους, τους καθαρόαιμους Ομοίους,  και τους κατώτερους που υπηρετούν τους καθαρόαιμους. Το κράτος είναι στρατιωτικό και όλα, τα πάντα τείνουν στη λατρεία της υπέρτατης ιδέας, της πατρίδας.

Γι αυτή την υπέρτατη ιδέα θυσιάζονται όλα: η οικογένεια δεν έχει αξία, υπάρχει ως θεσμός μόνο για να γεννηθούν γνήσιοι Σπαρτιάτες. Ο έρωτας δεν είναι συναίσθημα, είναι μόνο μια δυνατή φυσική ορμή, την οποία η Πολιτεία καλλιεργεί με διάφορους τρόπους. Το ανδρόγυνο ζει χωριστά, η γυναίκα στο σπίτι, ο άνδρας στο στρατώνα, και μόνο καμιά φορά τη νύχτα ο άνδρας έρχεται και σμίγει με τη γυναίκα του για λίγο.  Σε πολλές περιπτώσεις το ζευγάρι έχει χρόνια να κοιταχτεί στο φως του ήλιου. Με τέτοιες συνήθειες η ανία είναι πράγματι ανύπαρκτη στις συζυγικές σχέσεις και ο ίμερος διατηρείται δυνατός επί χρόνια. Με τον πόθο να μη λέει να κατακαθίσει, η ερωτική ένωση είναι πάντα έντονη και άρα, έτσι πίστευαν οι Σπαρτιάτες, τα παιδιά που θα γεννιούνταν, θα ήταν πιο εύρωστα συγκριτικά με αυτά που γεννιούνται από μια συζυγική ένωση που έχει λιμνάσει μέσα στην πλήξη και τη συνήθεια.
Δεν μιλάμε όμως ακριβώς για έρωτα, όπως τον εννοούσαν οι άλλοι Έλληνες  ή όπως τον αντιλαμβανόμαστε εμείς σήμερα. Μιλάμε για οίστρο, ίμερο, σωματικό πόθο, τίποτα περισσότερο από αυτό.

Οι Σπαρτιάτες ήταν πάντα ολιγάριθμοι, ενώ αντίθετα οι άλλοι κάτοικοι της Λακεδαίμονος ήταν πολλοί, ιδίως οι Είλωτες που οι Σπαρτιάτες τους φοβούνταν και δικαίως. Η μόνη λύση επομένως ήταν να γεννούν όσα περισσότερα παιδιά μπορούσαν, να τα εκπαιδεύουν σκληρά και να τα μαθαίνουν να σκοτώνουν Είλωτες ως στρατιωτική άσκηση.

Παράλληλα έπρεπε τα παιδιά αυτά να είναι αρτιμελή, γιατί η Σπάρτη δεν είχε την πολυτέλεια να τρέφει ανάπηρους πολίτες. Όταν γεννιούνταν, τα εξέταζαν οι λεγόμενοι Φυλέτες και, αν έβρισκαν κάποιο σοβαρό σωματικό ελάττωμα, έδιναν διαταγή να τοποθετηθεί το νεογέννητο στους αποθέτες, έξω από την πόλη. Δεν το έριχναν στον Καιάδα, όπως πιστεύεται. Εκεί έριχναν τους κακούργους. Επομένως δεν το σκότωναν ακριβώς, απλώς άφηναν την τύχη να αποφασίσει για τη ζωή του. Αν το έβρισκε κάποιος (Περίοικος προφανώς ή ίσως και Είλωτας) και ήθελε να το πάρει μαζί του, το μωρό σωζόταν. Αλλά αυτό ήταν σπάνια τύχη. Συνήθως το κατασπάραζαν τα θηρία. Κανείς Σπαρτιάτης δεν μπορούσε να αναθρέψει το παιδί του, αν δεν είχε την έγκριση της Πολιτείας. Και αυτή η τακτική επίσης παραπέμπει στις ανάλογες θεωρίες περί ευγονικής του Τρίτου Ράιχ.

Να σημειώσουμε όμως ότι σε όλες τις αρχαίες κοινωνίες ήταν συνηθισμένο φαινόμενο να εγκαταλείπει η μητέρα το νεογέννητο σε κάποιο μέρος της πόλης, αν δεν το ήθελε. Μόνο που αυτή η συνήθεια ήταν προαιρετική. Στη Σπάρτη ήταν νόμος. Αυτή είναι η διαφορά.
Τα πάντα λοιπόν για την πατρίδα και προ παντός γερά παιδιά. Μια οικογένεια μπορούσε να ζητήσει από μια εύρωστη και καλοφτιαγμένη γυναίκα μιας άλλης οικογένειας να γεννήσει τα παιδιά της και αυτή η προτίμηση ήταν μεγάλη τιμή για τη γυναίκα. Ζήλια δεν υπήρχε ( αφού δεν υπήρχε και ο έρωτας, όπως τον εννοούμε εμείς, και η συνακόλουθη κτητικότητα). Ούτε μοιχεία υπήρχε. Ίσχυε εδώ ένα είδος κοινοκτημοσύνης, όχι όμως από προχωρημένες αντιλήψεις περί σεξουαλικής ελευθερίας, αλλά από τη σκληρή ανάγκη να έχει η Σπάρτη γερούς πολίτες, ικανούς να την υπερασπίσουν ενάντια στους πολυπληθέστερους εσωτερικούς και εξωτερικούς εχθρούς της. Ανάλογες πρακτικές ξέρουμε ότι είχαν ακολουθηθεί και στο Τρίτο Ράιχ.

Πορνεία επίσης δεν υπήρχε. Δεν είχε λόγο να υπάρχει σε μια κοινωνία που οι άνδρες και οι γυναίκες έσμιγαν ελεύθερα μεταξύ τους κάτω από τη φυσική πίεση του ερωτικού πόθου.
Θα μπορούσε λοιπόν να υποθέσει κανείς ότι δεν θα ήταν κι άσχημα να είναι κάποιος Όμοιος στην αρχαία Σπάρτη. Μια κοινωνία χωρίς μοιχεία, πορνεία και ανόητες ζήλιες εραστών θα πρέπει να ήταν μια πολύ ευχάριστη κοινωνία. Ο Όμοιος έχει τους Περίοικους να παράγουν τα απαραίτητα υλικά αγαθά ( εργαλεία, υφάσματα, όπλα κλπ), ενώ εκείνος ασχολείται με το ευγενές σπορ της πολεμικής τέχνης, οι Είλωτες καλλιεργούν τα κτήματά του και μπορεί να σκοτώνει πότε-πότε και κανέναν, κανείς δεν θα του πει ποτέ γιατί το έκανε, έχει τη γυναίκα του αλλά, άμα θέλει, μπορεί να κοιμηθεί και με καμιάν άλλη, αυτό δεν θεωρείται ανήθικο, και επί πλέον ανήκει και στους ανώτερους, άρα όλα καλά.
Δεν είναι έτσι δυστυχώς.

Το να είναι κανείς Όμοιος στην αρχαία Σπάρτη, σημαίνει ότι θα είναι σε διαρκή, ισόβια στέρηση απλών και φυσιολογικών πραγμάτων που ομορφαίνουν τη ζωή. Δεν θα νιώσει ποτέ κάποια πολύ ανθρώπινα συναισθήματα, όπως είναι η τρυφερότητα, ποτέ δεν θα μιλήσει με τους φίλους του για τις καθημερινές του έγνοιες, δεν θα παίξει με τα παιδιά του  δίπλα στο τζάκι, την ώρα που η κυρά του θα ετοιμάζει το βραδινό φαγητό, δεν θα πιει λίγο κρασάκι παραπάνω ποτέ, δεν θα τσιμπολογήσει λιχουδιές από το εορταστικό τραπέζι και κανένα πρωινό στη ζωή του δεν πρόκειται να χουζουρέψει λιγάκι παραπάνω στο μαλακό, ζεστό κρεβάτι του. Το να είναι κανείς Όμοιος στην αρχαία Σπάρτη, σημαίνει ότι από την ώρα που γεννιέται, είναι στρατιώτης και σε όλη του τη ζωή θα ζει μέσα στο κρύο και τις κακουχίες, με λίγο και άνοστο φαγητό και με σιδερένια πειθαρχία στους ανώτερους. Θα  σέβεται τους μεγαλύτερους, ακόμα κι αν αυτοί τον αδικούν, δεν θα μιλά, δεν θα έχει αντιρρήσεις, δεν θα έχει προσωπικές σκέψεις και επιθυμίες, θα είναι μια μηχανή. Μια τέλεια μηχανή πολέμου. Αν ποτέ δειλιάσει στη μάχη, τον περιμένει η περιφρόνηση του κόσμου και της μάνας του, η ζωή του αποκεί και πέρα θα είναι αφόρητη και δεν θα έχει πού να σταθεί. Γι αυτό καλύτερα να πεθάνει στη μάχη. Το να είναι κανείς Όμοιος στην αρχαία Σπάρτη σημαίνει ότι δεν θα ζήσει ποτέ σαν κανονικός άνθρωπος.

                                                        Πρόμαχοι
Το να είναι όμως κάποια γυναίκα της τάξης των Ομοίων στην αρχαία Σπάρτη σημαίνει ότι θα είναι λίγο καλύτερα από το να είναι γυναίκα σε μια άλλη ελληνική πόλη. Η Πολιτεία θα τη μάθει γράμματα, δεν τη θέλει αστοιχείωτη. Θα την αφήσει ελεύθερη να διαλέξει μόνη της τον άνδρα που θα πάρει, αφού όμως πρώτα γίνει είκοσι χρονών. Της επιτρέπει να κληρονομήσει τους γονείς της και είναι έτσι οικονομικά ανεξάρτητη. Την υποχρεώνει να γυμνάζεται μαζί με τα αγόρια και μάλιστα μισόγυμνη, γιατί η Πολιτεία δεν τη θέλει σεμνότυφη, τη θέλει περήφανη για το σώμα της. Από αυτήν περιμένει καλές γέννες και γερά παιδιά. Την ετοιμάζει με λίγα λόγια για μια τέλεια μηχανή τεκνοποίησης.

Και εδώ εμφανίζεται και η σταλινική Σοβιετία. Η γυναικεία ομορφιά εστιάζεται στο γυμνασμένο σώμα, όλα τα άλλα είναι περιττά. Απαγορεύονται τα λούσα. Απαγορεύονται οι πολυτέλειες. Απαγορεύονται τα βαψίματα, τα κοσμήματα, τα κομψά ρούχα, τα αρώματα, τα καλλυντικά. Απαγορεύεται κάθε μορφής κοκεταρία. Απαγορεύονται επίσης οι έρωτες με τους ομορφονιούς, τα κουνήματα, τα νάζια, οι χαριεντισμοί, τα ψευτογελάκια. Η γυναίκα πρέπει να είναι σοβαρή.

Αλλά έχουμε και λίγο Τρίτο Ράιχ: η γυναίκα μπορεί να γνωρίσει κι άλλους άνδρες στη ζωή της, εκτός από το σύζυγο, όμως αυτές οι σχέσεις πρέπει να είναι καρποφόρες. Όχι μόνο δεν έχει δικαίωμα να αρνηθεί, αν της προτείνει κάποιος να κάνει τα παιδιά του, αλλά πρέπει να το θεωρήσει αυτό μεγάλη της τιμή. Και τα παιδιά που θα γεννήσει, να μην ξεχνά ποτέ πως δεν είναι δικά της. Τα παιδιά της Σπάρτης ανήκουν στη Σπάρτη. Οι αποκλειστικότητες και οι ιδιοκτησίες στο θέμα αυτό αποδοκιμάζονται. Όλοι οι πολίτες είναι γονείς των παιδιών που γεννιούνται στη Σπάρτη. Όλοι έχουν δικαίωμα να επέμβουν στην ανατροφή τους και όλοι φέρουν την ευθύνη τους.  Έτσι οι γυναίκες στη Σπάρτη μαθαίνουν από μικρές να καταπνίγουν το μητρικό φίλτρο για τα παιδιά που γεννούν και να το αντικαθιστούν με το καθήκον απέναντι στην πατρίδα. Μαθαίνουν να τιμούν τους γενναίους γιους και να περιφρονούν τους δειλούς γιους. Ένας δειλός γιος είναι όνειδος για τη μάνα που τον γέννησε. Αυτή πρώτη θα τον καταδικάσει και θα του γυρίσει την πλάτη. Αν χρειαστεί, θα βοηθήσει ακόμα και στην εκτέλεσή του.

Με τα δικά μας μέτρα  η Σπάρτη φτιάχνει γυναίκες τέρατα. Δεν ξέρω κατά πόσο πρέπει να θαυμάζουμε μια μητέρα που χαίρεται, όταν της φέρνουν από τον πόλεμο το παιδί της σκοτωμένο και οργίζεται, όταν γυρίζει ζωντανό, αλλά με τη ρετσινιά του δειλού.

                                                           Ιππείς
Επιστρέφουμε στις ομοιότητες με τη σταλινική Σοβιετία: πέρα από την όποια κτηματική περιουσία τους οι Όμοιοι δεν έχουν χρήμα στις τσέπες τους. Το σπαρτιατικό νόμισμα είναι από σίδερο και είναι τόσο βαρύ και δύσχρηστο που είναι μεγάλη φασαρία ακόμα και να το μεταφέρουν. Εξάλλου τους είναι περιττό. Δεν έχουν πού να το ξοδέψουν, δεν υπάρχουν εδώ μαγαζιά με είδη πολυτελείας ή καπηλειά ή τρόφιμα και κρασιά σπάνια και εκλεκτά  ή τέλος πάντων όλα εκείνα τα αγαθά που μπορεί να βρει κανείς σε μια καπιταλιστική οικονομία όπως αυτή της Αθήνας. Απαλλαγμένοι από τον πειρασμό του πλουτισμού οι Όμοιοι μπορούν να δοθούν ψυχή και σώμα στην υπηρεσία της πατρίδας. Με αυτό τον τρόπο η σπαρτιατική Πολιτεία έχει ξεμπερδέψει από τα γνωστά παρατράγουδα που έχουν οι ελεύθερες οικονομίες, δηλαδή τη διαφθορά, τις απάτες, τους εκμαυλισμούς, τις δωροδοκίες, τις καταχρήσεις, την απληστία, τα κερδοσκοπικά παιχνίδια.

Μόνο που οι στερημένοι Όμοιοι δεν ήταν καθόλου σίγουρο ότι θα παρέμεναν βράχοι σπαρτιατικής ηθικής, αν έρχονταν σε επαφή με τους άλλους «διεφθαρμένους» Έλληνες. Για το λόγο αυτό η Πολιτεία καλού κακού απαγόρεψε στους πολίτες της τα ταξίδια εκτός Λακεδαίμονος. Και επίσης δεν μπορούσε κανείς μη Λακεδαιμόνιος να κάνει τουρισμό στη Σπάρτη. Αν κάποιος ξένος ερχόταν εδώ (βασικά για να φέρει προτάσεις ειρήνης, πολέμου ή συμμαχίας) έπρεπε να τα μαζεύει και να φεύγει μετά από δύο το πολύ μέρες.
Δίκιο είχαν πάντως οι Αρχές της Σπάρτης που πρόσεχαν πολύ στο θέμα αυτό. Γιατί κάποιοι που βρέθηκαν εκτός Σπάρτης για λόγους στρατιωτικούς και είδαν πώς ζούσαν οι άλλοι Έλληνες, δεν είχαν μετά καμιά όρεξη να ξαναγυρίσουν στο σπαρτιατικό τρόπο ζωής. Αυτά όλα, όπως αναφέραμε,  θυμίζουν πολύ σταλινική Σοβιετία.

Ας ξαναγυρίσουμε τώρα στο Τρίτο Ράιχ. Από την τρυφερή ηλικία των εφτά χρονών  το αγόρι του Ομοίου μπαίνει στα βάσανα. Ξύλο, τιμωρίες, απαγορεύσεις, σκληρές ασκήσεις όλη μέρα,  ξυπόλυτο στο κρύο και μ’ ένα τιποτένιο ρουχαλάκι στο κορμί του, λίγο και άνοστο φαγητό και προ παντός υπακοή, πειθαρχία, σιωπή, σέβας στους μεγαλύτερους. Αν θέλει να φάει, πρέπει να κλέψει το φαγητό του, αλλά, αν το πιάσουν, θα το πληρώσει ακριβά.

Στην εφηβεία το αγόρι έχει ήδη μεταβληθεί σε ένα αφύσικο πλάσμα, είναι αμίλητο, υπακούει σαν αυτόματο στις διαταγές των ανωτέρων του και είναι αφιονισμένο με τον πόλεμο.
Στην κρυπτεία οφείλει να σκοτώσει οπωσδήποτε έναν Είλωτα και μάλιστα μετά από ενέδρα, ώστε ο Είλωτας να αιφνιδιαστεί, αλλά και να αντισταθεί. Με τα χέρια του βαμμένα στο αίμα θα μπορέσει να γίνει Όμοιος, αλλιώς δεν θα αποχτήσει ποτέ πολιτικά δικαιώματα.

Στη διαμαστίγωση (ή αλλιώς στον ευάλκη) θα πρέπει να υπομείνει ένα ολοήμερο μαστίγωμα στο βωμό στης Ορθίας Αρτέμιδος, χωρίς να βγάλει άχνα, χωρίς καν να αλλάξει η έκφραση του προσώπου του, ενώ το αίμα του θα βάφει κόκκινο το βωμό της θεάς. Ο κόσμος είναι πολύς και παρακολουθεί το θέαμα - πρόκειται στην ουσία για μια πρωτόγονη τελετή ενηλικίωσης. Κάποια αγόρια δεν αντέχουν και αφήνουν την τελευταία τους πνοή εκεί. Η σπαρτιάτικη κοινωνία δεν ενοχλείται καθόλου. Τέτοιοι θάνατοι είναι μέσα στο πρόγραμμα.

Είκοσι χρονών ο νεαρός Σπαρτιάτης είναι έτοιμος για τον πόλεμο. Έχει μάθει μετά από χρόνια σκληρής εξάσκησης πώς να ανακαλύπτει τα ίχνη του εχθρού (από τις κλοπές που έκανε για να βρει φαγητό), πώς να τον καταλαμβάνει εξ εφόδου και να τον εξουδετερώνει ( από τους φόνους των Ειλώτων), πώς να αντέχει στη στέρηση, το κρύο, τη ζέστη, την πείνα, τη δίψα, τον πόνο, πώς να μην έχει προσωπική άποψη, πώς να υπακούει τυφλά στις διαταγές των ανωτέρων και να μην τους αμφισβητεί, πώς να μάχεται έως θανάτου και ποτέ να μην υποχωρεί. Είναι μια τέλεια μηχανή πολέμου. Δεν ξέρω πόσος χώρος έχει μείνει εντός του για να είναι και λίγο άνθρωπος.

                                                        Πεζοναύτες
Με μια τόσο απάνθρωπη, σκληρή αγωγή και με τόσες στερήσεις και απαγορεύσεις ο σπαρτιατικός στρατός ήταν πράγματι αήττητος. Δεν υπήρχε καμιά περίπτωση να γυρίσει την πλάτη στον εχθρό και να φύγει νικημένος από το πεδίο της μάχης.

Δεν υπήρχε καμιά περίπτωση επομένως στις Θερμοπύλες να υποχωρήσει και να αφήσει τους Πέρσες να περάσουν ανενόχλητοι από τα στενά. Η μάχη των Θερμοπυλών ήταν μια πράξη ηρωικής αυτοκτονίας, αλλά οι Τριακόσιοι δεν είχαν άλλη επιλογή. Αυτό το «ή ταν ή επί τας» ήταν χαραγμένο στην ψυχή τους από τα παιδικά τους χρόνια και είχε έρθει η ώρα να το δοξάσουν. (1)

Αργότερα ο Σιμωνίδης ο Κείος θα γράψει γι αυτούς το διασημότερο επιτύμβιο επίγραμμα που  μας παρέδωσε η αρχαιότητα, το πιο συγκινητικό και το πραγματικά μεγαλειώδες:

«Ω ξείν,’ αγγέλειν Λακεδαιμονίοις ότι τήδε κείμεθα
τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι».

Σε μετάφραση (που ποτέ δεν θα μπορέσει να αποδώσει το μεγαλείο του πρωτότυπου):

«Ξένε, πες στους Λακεδαιμόνιους ότι εδώ είμαστε θαμμένοι
υπακούοντας στις εντολές τους».

Είναι ένα επίγραμμα που προκαλεί ρίγος και συγκίνηση, χωρίς παράλληλα να κρύβει την αλήθεια: ότι οι τριακόσιοι αυτοί ανώτεροι Λακεδαιμόνιοι, οι καθαρόαιμοι Όμοιοι, υπό τις διαταγές του Λεωνίδα έκαναν πράξη την ηθική που τους δίδαξαν οι παλαιότεροι, να πεθάνουν δηλαδή  υπερασπιζόμενοι την αγαπημένη τους πατρίδα που γι αυτήν γεννήθηκαν, γι αυτήν έζησαν, γι αυτήν υπέφεραν τα πάνδεινα και για χάρη της στερήθηκαν όλες τις καθημερινές μικροχαρές του κόσμου τούτου.

1.Πάντα πρέπει να θυμόμαστε πως μαζί με τους Τριακόσιους έμειναν και έπεσαν μέχρις ενός επτακόσιοι Θεσπιείς υπό τις διαταγές του Δημόφιλου, γιου του Διαδρόμου, ενώ κανείς νόμος της πατρίδας τους δεν τους υποχρέωνε να κάνουν κάτι τέτοιο. Στη μάχη διακρίθηκε για τον ηρωισμό του ο Διθύραμβος, γιος του Αρματίδη. 
Στον τάφο τους γράφηκε το εξής επίγραμμα:
 «Άνδρες τοι ποτ’ έναιον υπό κροτάφοις Ελικώνος,
λήματα των αυχεί Θεσπιάς ευρύχορος».
 (Άνδρες κατοικούσαν κάποτε στις πλαγιές του Ελικώνα,
παλικάρια που γι αυτά περηφανεύεται η απλόχωρη Θεσπιάς).

Γιατί κάνω τον κόπο να τους αναφέρω; Επειδή η Ιστορία συνήθως τους ξεχνά και αυτό είναι μεγάλη αδικία.
                               Πήλινο ειδώλιο από τις Θεσπιές

61 σχόλια:

Νίκος (nikolaos1982@yahoo.com) είπε...

Πάρα πολύ ενδιαφέρον το άρθρο σας κυρία Βασιλάκου και το υβριδικό πρίσμα (Τρίτο Ράιχ και σταλινική ΕΣΣΔ) υπό το οποίο βλέπεται την κοινωνία της αρχαίας Σπάρτης. Διαβάζοντας στα γραφόμενα σας την περιφρόνηση που θα "απολάμβανε" ο Όμοιος από την σπαρτιατική κοινωνία και την μητέρα του στην περίπτωση που δείλιαζε στη μάχη, στο μυαλό μου ήρθε η εικόνα του Αριστοδήμου, που όταν επέστρεψε στην Σπάρτη κανείς δεν του μιλούσε ούτε του έδινε φωτιά και για να αναφερθεί στο πρόσωπο του χρησιμοποιούσε το επίθετο δειλός, Αριστοδήμος ο τρέσας, δηλαδή Αριστοδήμος ο δειλός. (1)
Πράγματι, η αρχαία Σπάρτη παραγκώνιζε τις ανθρώπινες μικροχαρές δημιουργώντας μηχανές πολέμου.

(1) Ηρόδοτος 7.231

Καίτη Βασιλάκου είπε...

Νίκο, σε ευχαριστώ για την ιστορική πληροφορία. Μπορούμε να φανταστούμε τη ζωή θα περνούσε ο τρέσας Αριστόδημος.

Ανώνυμος είπε...

Πολύ σημαντικές οι αλήθειες που επισημαίνονται σττο κείμενο και σας συγχαίρω γι' αυτό.Ακόμη, θαα ήθελα να προσθέσω κάτι, το οποίο μου το επισήμαναν πριν δεκα χρόνια σχεδόν στο (δημοτικό μου) σχολείο:όλη η Ελλάδα θαύμαζε και θαυμάζει ακόμα το θάρρος των 300 Σπαρτιατών που θυσιάστηκαν στις Θερμοπύλες...Ελάχιστοι όμως θυμούνται ότι μαζί τους πολέμησαν και 700, αν θυμάμαι καλά, Θεσπιείς.Οι Σπαρτιάτες θεωρούσαν υποχρέωσή τους να μαχηθούν για την πατρίδα, ένα από τα εκ των ων ουκ άνευ, με λιγα λογια, για τη ζωή τους.Οι Θεσπιείς όμως, αν και δεν ήταν υποχρεωμένοι με κανέναν τρόπο, προσφέρθηκαν εθελοντικά, θα λέγαμε, να θυσιαστούν για την πατρίδα...Συνεπώς, πιστεύω προσωπικά ότι επεδειξαν πολύ μεγαλύτερο θάρρος, προσφέροντας με δική τους θέληση τον εαυτό τους για την πατρίδα, από τους Σπαρτιάτες, οι οποίοι το έκαναν μηχανικά, υποχρεωμένοι να υπακούσουν σε έναν άγραφο νόμο...Καλό σας βράδυ!

Ανώνυμος είπε...

Τώρα που είδα καλύτερα το κείμενό σας, ανακαλύπτω ότι στο τέλος γράφατε το ίδιο και εσείς.Πολύ χαίρομαι που στέκουν οι πληροφορίες μου, αλλά την επόμενη φορά θα διαβάζω προσεκτικότερα.Καλό βράδυ και πάλι!

Καίτη Βασιλάκου είπε...

Ανώνυμε, σύμφωνα με τις πληροφορίες του Ηροδότου στη μάχη των Θερμοπυλών πήραν μέρος εκτός από τους Σπαρτιάτες και τους Θεσπιείς και άλλοι Έλληνες, συνολικά πάνω από 6000 πολεμιστές. Σύμφωνα με τις πληροφορίες του Διόδωρου Σικελιώτη οι πολεμιστές ήταν πάνω από 7000.

Καίτη Βασιλάκου είπε...

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%AC%CF%87%CE%B7_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%98%CE%B5%CF%81%CE%BC%CE%BF%CF%80%CF%85%CE%BB%CF%8E%CE%BD

Ανώνυμος είπε...

Ευχαριστώ πολύ για τις πληροφορίες!Να είστε πάντα καλα.

Καίτη Βασιλάκου είπε...

Να είσαι καλά κι εσύ, Ανώνυμε.

sellipos είπε...

Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω αν όντως είναι έτσι όπως τα περιγράφεται.Έχω την εντύπωση όμως πως τα περι κρυπτείας δεν ευσταθούν.Οι Σπαρτιάτες πολεμούσαν πάντα κατα μέτωπο σε σχηματισμό και άρα η εκπαίδευση για ενέδρες και άλλα συναφή δεν τους χρειάζονταν στην πράξη.

Καίτη Βασιλάκου είπε...

selippos, υπήρχαν και οι ανιχνευτές, αυτοί που έπρεπε να κατασκοπεύσουν το εχθρικό στρατόπεδο ή μια εχθρική περιοχή. Εδώ χρειάζονταν άλλες δεξιότητες.

Ανώνυμος είπε...

Η προσέγγισή σας είναι ολίγον τι κοντόφθαλμη. Αλλά Συμφωνώ απόλυτα μαζί σας σχετικά με το επίγραμμα του Σιμωνίδη.
Διαφώνω επίσης με την αντιπαραβολή της σπαρτιατικής κοινωνίας με το Τρίτο Ράιχ και την Σοβ. Ένωση , καθώς είναι αρκετή από μόνη της να προδιαθέσει κάποιον αρνητικά απέναντι στη Σπάρτη.

Καίτη Βασιλάκου είπε...

Ανώνυμε, οι Λακεδαιμόνιοι εξ ανάγκης δημιούργησαν τόσο σκληρές συνθήκες ζωής, διαφορετικά δεν θα μπορούσαν να επιβιώσουν. Τους θαυμάζουμε για τον ηρωισμό τους, αλλά καλό είναι να γνωρίζουμε και τις λεπτομέρειες της καθημερινότητάς τους.

Ανώνυμος είπε...

Σε καθε περιπτωση ο θανατος του μικρου αυτου στρατου ηρωων στις Θερμοπυλες σηματοδοτει ιστορικα την γεννηση αυτου που σημερα ονομαζουμε Ελλαδα και κατ'επεκταση αυτου που λεγεται Ευρωπη. Ειναι η πρωτη φορα που ο Ελληνες δινουν το αιμα τους για τους Ελληνες.

Ω τρακόσιοι, σηκωθείτε και ξανάλθετε σε μας·
τα παιδιά σας θελ' ιδείτε πόσο μοιάζουνε με σας.


Η ωραιοτερη στροφη του Εθνικου μας υμνου. Ποσο ευκολα θα μπορουσε καποιος να υποθεσει οτι το υφος ειναι ειρωνικο...


Καίτη Βασιλάκου είπε...

Συμφωνώ με την τελευταία παρατήρησή σας.

Ανώνυμος είπε...

Να σημειώσω ότι οι αρχαίοι Θεσπιείς είχαν ένα ισχυρότατο κίνητρο για να παραμείνουν εκεί, που ήταν η προάσπιση της πατρίδος τους. Μετά την πτώση των Θερμοπυλών δεν θα υπήρχε κανένα εμπόδιο εξάπλωσης της περσικής στρατιάς στην βοιωτική πεδιάδα, όπου και βρισκόταν η πόλη των Θεσπιών. Η πράξη τους θαυμαστή, αλλά και δικαιολογημένη ως πράξη εσχάτης υπεράσπισης της πατρίδος τους.
Για την σύγκριση της Σπάρτης, νομίζω ότι είναι λίγο τραβηγμένη η σύγκριση με Γ΄Ράιχ και Σοβιέτ, διότι τα παραπάνω ακολούθησαν ιστορικά και πιθανότατα διαστρέβλωσαν κάποια εκ των σπαρτιατικών χαρακτηριστικών. Και ας μην ξεχνάμε οι πληροφορίες περί Σπάρτης είναι πάντοτε επισφαλείς διότι στην σπαρτιατική κοινωνία υπήρχε έντονη μυστικοπάθεια. Όσα ξέρουμε είναι από μη Σπαρτιάτες και δεν είναι βέβαιο ότι γνώριζαν ή τους άφησαν να γνωρίσουν όλη την αλήθεια. Απλά σαν παρατήρηση. Ευχαριστώ.

Καίτη Βασιλάκου είπε...

Ανώνυμε, έχετε δίκιο για τους Θεσπιείς.
Όσο για τη Σπάρτη, ακραία είναι βέβαια η σύγκριση με τα ολοκληρωτικά καθεστώτα του 20ού αιώνα. Απλά ήθελα να δείξω ότι το κράτος της Σπάρτης ήταν απολυταρχικό και στρατοκρατικό και σε τέτοιες περιπτώσεις αναφαίνονται ομοιότητες με άλλα κράτη εξίσου απολυταρχικά.

Ανώνυμος είπε...

Με αυτό τον τρόπο ζωής,η Ελλάδα δοξάστηκε..με το σημερινό έχουμε γίνει περίγελοι της Ευρώπης...

Ανώνυμος είπε...

Κοιτατε την πολη-κρατος της Αρχαιας Σπαρτης με γυαλια του 21ου Αιωνα .Κακο αυτο, πολυ κακο..Η Σπαρτη (και σε μικροτερο ποσοστο η Θηβα και το Αργος) παρεμειναν Αρχαικες/ηρωικες κοινωνιες μεχρι την υστερη κλασικη περιοδο ακολουθωντας και συστηματοποιωντας Μυκηναικα και Ομηρικα προτυπα. Δυστυχως για καποιους, ουτε ο Αχιλλεας ουτε ο Αιαντας ο Τελσμωνιος ηταν "φιλυσυχοι" αγροτες η ειρηνικοι αστοι. Το ηρωικο πνευμα των Ομηρικων επων επεζησε μεσω της πιστης εφαρμογης των Λυκουργειων θεσμων τοσο, οσο χρειαζοταν η Σπαρτη νσ μεινει αθανατη στους αιωνες. Οποιαδηποτε συγκριση με πσρωδιες στυλ τριτου ραιχ η την ερυθρη λαιλαπα την ανατολης ειναι το λιγοτερο ατυχης, ηια να μην.πω γελοια.

Αριστόφιλος είπε...

καλό το άρθρο αλλά ,μπορείς να μου πείς σε ποίο άλλο κράτος ή πόλη την εποχή εκείνη ,ζούσαν καλύτερα οι πολίτες της ?? Φυσικά εκτός τον άλλων Ελληνικών πόλεων .....

Καίτη Βασιλάκου είπε...

Αριστόφιλε, σ' αυτό έχεις δίκιο.

Ανώνυμος είπε...

Απολυταρχικό μεν αλλά και πραγματικά ίσο αφού και οι δύο βασιλιάδες που είχε δεν διέφεραν σε τίποτα από τους υπόλοιπους όπως και οι γυναίκες...
Άλλωστε και στη δημοκρατική Αθήνα υπήρχαν χιλιάδες δούλοι, έτσι ήταν οι κοινωνίες μέχρι πριν λίγες δεκαετίες.
Η κοινωνία της Σπάρτης είναι άξια θαυμασμού γιατί ήταν παγκόσμια πρωτοτυπία και είχε μεγάλες ηθικές αξίες που δεν τις είχαν ούτε οι πιο ''φιλελεύθερες'' πόλεις-κράτη.Φυσικά και στηρίχτηκε στο να μη βγαίνουν προς τα έξω ούτε τα μυστικά της ούτε οι άνθρωποί της γιατί θα ''διαφθείρονταν''.
Όπως κι έγινε αφού η εξέλιξη είναι φυσιολογικό πράγμα και μια τέτοια κοινωνία δεν θα μπορούσε να υπάρξει για πολλούς αιώνες...Για το αν αγαπούσαν το πόλεμο σε αυτό ας μην είμαστε απόλυτοι γιατί στην ουσία λίγες φορές κάναν επιθετικούς πολέμους (όπως σωστά αναφέρετε γιατί ήταν και λίγοι) και γιατί δεν θέλανε οι υπόλοιποι να ''εξασκηθούν'' μαζί τους και να μάθουν να τους αντιμετοπίζουν. Επίσης δεν τους ενδιέφερε να κυνηγήσουν τους άλλους,να λεηλατήσουν κλπ.

Καίτη Βασιλάκου είπε...

Ήταν πράγματι μια πολύ πρωτότυπη κοινωνία που προέκυψε από την ανάγκη να προστατέψουν τον τόπο τους όντας ολιγάριθμοι εν μέσω εχθρών.

Ανώνυμος είπε...

ποιες ηταν οι κοινωνικες αξιες των Σπαρτιατων εκεινη την εποχη;

Καίτη Βασιλάκου είπε...

Μα, νομίζω, αναφέρονται στο κείμενο: αγάπη στην πατρίδα, γενναιότητα στη μάχη, συντροφικότητα, σεβασμός στους μεγαλύτερους, τήρηση των θεσμών και της παράδοσης.

Unknown είπε...

Με το που άρχισα την ανάγνωση του κειμένου, κατάλαβα πως ο συγγραφέας είναι γυναίκα. Και μάλιστα γυναίκα του σήμερα, όπου βασιλεύουν όλες οι ανέσεις και οι πολυτέλειες και ιδιαίτερα στην Αθήνα που τα έχει όλα. Οι γυναίκες του σήμερα που τα θέλουν όλα και τα νομίζουν όλα εύκολα. Αν είχατε πάει στρατό (πόσο μάλλον στα ΛΟΚ),πιστεύω θα είχατε μία εικόνα για το ήθος που αποκτάς από την σκληραγωγία.

Το αμέσως επόμενο είναι το γεγονός ότι πάντα αναφερόμαστε στην Σπάρτη με βάση δηλώσεις τρίτων. Οι Σπαρτιάτες δεν μας έχουν αφήσει κάποιο γραπτό που να λέει τι ακριβώς γινόταν, οπότε υποθέσεις κάνουμε με βάση αυτά που γράφτηκαν από άλλους (τα οποία μπορεί να περιέχουν δόσεις ψεύδους, φθόνου ή προπαγάνδας).

Το τρίτο στοιχείο έχει να κάνει με την ελευθερία την οποία υπερασπίζονται με νύχια και με δόντια οι Σπαρτιάτες. Δεν είναι λίγο περίεργο το ότι ενώ περνάνε τόσο δύσκολα, νιώθουν τόσο ελεύθεροι; Είναι χαρακτηριστικός ένας διάλογος ανάμεσα σε έναν Αθηναίο και έναν Σπαρτιάτη περί ελευθερίας. Ρωτάει ο Αθηναίος πώς είναι να βιώνεις τέτοιο πράγμα και του απαντά ο Σπαρτιάτης :Άμα το ζεις δεν χρειάζεται να ρωτάς και αν δεν το ζεις δε χρειάζεται να μάθεις, εννοώντας ότι είναι τόσο ιερό που δε χρειάζεται οι άσχετοι να μάθουν πώς είναι. Θα ήθελα να σε ρωτήσω τι γνώμη έχεις για τους Ινδιάνους (δεν είανι άσχετο, θα σου εξηγήσω).

Τέταρτον, οι ναζιστές και οι σταλινικοί ήταν κινήματα που όπως ήρθαν, έτσι έφυγαν, ήταν καταστάσεις που ευδοκίμησαν επειδή βρήκαν το κατάλληλο έδαφος την κατάλληλη στιγμή. Και ακριβώς επειδή ήταν κάτι διαφορετικό και απάνθρωπο, εξαφανίστηκε πολύ γρήγορα. Αντιθέτως στην Σπάρτη που υπήρχε για αιώνες αυτό το σύστημα, ποτέ δεν έγινε κάποια εξέγερση, ποτέ δεν ανετράπη το πολίτευμα. Αυτό κάτι λέει. Και όχι δεν φταίει γι'αυτό η στρατιωτική πειθαρχία. Έχουν υπάρξει πολλές στρατιωτικές ανατροπές και εξεγέρσεις ανά τον κόσμο.

Πέμπτον ο βασιλιάς πολεμούσε στο πλευρό των στρατιωτών του. Μετείχε και αυτός της εκπαίδευσης (και πιθανόν ήταν ακόμα σκληρότερη γι' αυτόν, ώστε να δίνει το καλό παράδειγμα) και δεν είχε κάτι παραπάνω από τους άλλους, παρά μόνον διαταγές, αποφάσεις και θρησκευτικά θέματα να διεκπεραιώσει. Όπως έλεγε και ένα σπαρτιατικό ανέκδοτο: Τι διαφορά έχει ο βασιλιάς από τους στρατιώτες στο πεδίο της μάχης; Οι στρατιώτες κοιμούνται όλοι μαζί σε έναν μεγάλο λάκο, ενώ ο βασιλιάς έχει τον δικό του λάκο!

Έκτον, το γυμνό σώμα τότε δεν ήταν κάτι κακό, δεν υπήρχαν ντροπές, γιατί δεν υπήρχε τόση πονηριά που να δημιουργεί κακές και πονηρές καταστάσεις (πλην κάποιων εξαιρέσεων). Πάρε για παράδειγμα τις τοιχογραφίες της μινωικής περιόδου με τις γυμνόστηθες γυναίκες. Και αν μου πεις τη γνώμη σου για τους Ινδιάνους θα σου πω και τι εννοώ.

Έβδομον σκληρότητα υπήρχε παντού τότε στον κόσμο, ήταν καθημερινότητα.

Όγδοον, τα μωρά ναι μεν τα άφηναν στους Αποθέτες, αλλά δεν έχουν βρεθεί μέχρι στιγμής οστά. Το πιθανότερο είναι ότι λόγω της μικρής κοινωνίας της Σπάρτης, τα νέα της γέννησης κάποιου βρέφους μαθαίνοντας γρήγορα, όπως και τα νέα ότι το παιδί δεν πέρασε το τέστ. Είναι πολύ πιθανό οι μέτοικοι ή οι είλωτες να περνούσαν συχνά από εκεί (καθώς μόνο αυτοί ασχολούνταν με την ύπαιθρο και τα βουνά) και να μάζευαν τα μωρά που άφηναν εκεί οι Σπαρτιάτες.

Ένατον, οι Μέτοικοι προέρχονταν από τους παλιούς κατοίκους της περιοχής, τους Αχαιούς, τους οποίους μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις οι Σπαρτιάτες τους τιμούσαν επειδή κατάγονταν (κάποιοι) από τα ηρωικά γένη των παλαιών εποχών. Αντιθέτως οι Είλωτες ήταν κυρίως δούλοι που προήλθαν από τους μεσσηνιακούς πολέμους και ήταν ανέκαθεν εχθροί με τους Σπαρτιάτες.

Τέλος, το ήθος των Σπαρτιατών και οι τιμές που δίναν στους μεγαλύτερους, ήταν απαράμιλλα, κάτι που αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία, γι' αυτό και τους θαυμάζουμε μέχρι σήμερα!

Καίτη Βασιλάκου είπε...

Βασίλη, δεν βλέπω να έχουμε διαφορετικές απόψεις εκτός από την αναφορά μου στον ναζισμό και τον κομμουνισμό, όπου και εδώ βρίσκω κάποια στοιχεία και όχι ολόκληρο το πολιτικό σύστημα αυτών των καθεστώτων.
Η γυμνότητα των ανδρών δεν ήταν ασφαλώς ταμπού στην αρχαία Ελλάδα, των γυναικών όμως ήταν. Η μινωική Κρήτη ανήκει σε προγενέστερη εποχή και σε άλλο πολιτιστικό κύκλο.
Κατά τα άλλα δεν νομίζω ότι αποκλίνουν οι απόψεις μας.

Unknown είπε...

Δεν αποτελούσε ταμπού στην Σπάρτη, γιατί δεν το θεωρούσαν προκλητικό όπως γινόταν στις άλλες περιοχές. Δες πχ τους Ινδιάνους που σου είπα ή τους Αφρικανούς κλπ, δεν τους νοιάζει πώς κυκλοφορούν, το θεωρούν φυσιολογικό. Όλα είναι θέμα του μυαλού και της νοοτροπίας του κόσμου. Εμείς επειδή είμαστε μέσα στην αμαρτία και στον ξεπεσμό, το θεωρούμε πολύ extreme, αλλά δεν είναι έτσι παντού.

Unknown είπε...

Και όμως η μινωική Κρήτη και η Σπάρτη, έχουν πάρα πολλά κοινά

Ανώνυμος είπε...

ΟΙ ΝΕΚΡΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΩΝ ΘΕΡΜΟΠΥΛΩΝ ΗΤΑΝ 4000. ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΞΕΡΟΥΜΕ ΤΟΥΣ 300 ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΚΑΙ ΤΟΣ 700 ΘΕΣΠΙΕΙΣ ΑΝΤΕ ΚΑΙ ΜΕΡΙΚΟΥΣ ΘΗΒΑΙΟΥΣ ΚΑΠΟΙΟΙ ΕΠΕΣΑΝ ΚΑΠΟΙΟΙ ΠΑΡΑΔΟΘΗΚΑΝ ΣΤΟΥΣ ΠΕΡΣΕΣ .ΤΩΡΑ ΟΙ ΥΠΟΛΟΙΠΟΙ ΗΤΑΝ ΣΙΓΟΥΡΑ ΟΙ ΛΙΓΟΙ ΠΕΣΟΝΤΕΣ ΤΩΝ 2 ΗΜΕΡΩΝ ΠΡΙΝ ΑΠΟΧΩΡΗΣΟΥΝ ΟΙ ΥΠΟΛΟΙΠΟΙ ΕΛΛΗΝΩΣΑΝ ΤΟΝ ΠΙΟ ΒΑΡΥ ΦΟΡΟ ΑΙΜΑΤΟΣ!!ΕΣ ΠΟΥ ΑΝ ΒΑΛΟΥΜΕ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΛΟΚΡΟΥΣ ΠΑΝΣΤΡΑΤΙΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΗΤΑΝ ΚΑΙ ΕΩΣ 14000!! ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΚΑΝΕΝΑΣ ΔΕΝ ΜΙΛΑΕΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙΦΡΟΝΗΜΕΝΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΙΛΩΤΕΣ ΑΥΤΟΙ ΕΧΥΣΑΝ ΤΟ ΑΙΜΑ ΤΟΥΣ ΣΤΗΣ ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ ΠΛΗΡΩΣΑΝ ΒΑΡΥ ΦΟΡΟ ΑΙΜΑΤΟΣ!!

Καίτη Βασιλάκου είπε...

Δίκιο έχεις.

protostatis είπε...

Ο φασισμός της Σπάρτης | vgiannelakis
https://vgiannelakis.wordpress.com/2014/04/06/%ce%bf-%cf%86%ce%b1%cf%83%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%83%cf%80%ce%ac%cf%81%cf%84%ce%b7%cf%82/

Καίτη Βασιλάκου είπε...

Πρόγονοι ωστόσο κι εκείνοι.

Ανώνυμος είπε...

Απο την στιγμή που Τιμάς και είσαι υπερήφανη για το Αποτέλεσμα των 300 στις Θερμοπύλες, Τιμάς και το Τρόπο που η κοινωνία αυτή λειτουργούσε.

Καίτη Βασιλάκου είπε...

Δεν τους απορρίπτω, εξηγώ μάλιστα και τον λόγο που αναγκάστηκαν να φτιάξουν μια τόσο ιδιόρρυθμη κοινωνία. Τους θαυμάζω σε πολλά, αλλά τους κρίνω κιόλας.

Καίτη Βασιλάκου είπε...

Εξάλλου και οι Θεσπιείς θυσιάστηκαν εκεί, ενώ κανείς νόμος τους δεν τους το επέβαλλε.

Dimophilos είπε...

Το να γίνονται παραλληλισμοί και εξαγωγή συμπερασμάτων με γνώμονα το σημερινό «μέτρο», από μόνο του γεννά ερωτηματικά. Σε επιστημονική βάση, προτιμάται πάντα όταν γίνεται αναφορά στοιχείων, να αναφέρονται οι βιβλιογραφικές πηγές, κάτι που δεν γίνεται και ως εκ τούτου ότι γράφεται αποτελεί άποψη μη τεκμηριωμένη.
Απουσιάζουν από το κείμενο, στη διαδρομή από την Αρχαία Σπάρτη μέχρι τον εικοστό αιώνα, γεγονότα που αφορούν τη Σπάρτη όπως ο ρόλος του Ιουστινιανού, του Νίκωνα και του αββά Μισέλ Φουρμόντ κλπ κλπ.
Και κάτι ακόμη. Η ιστορία της μάχης των Θερμοπυλών έχει την ακόλουθη ανάγνωση. Αυτή του ότι, όσοι πολέμησαν εκεί, Σπαρτιάτες, Θεσπιείς και όλοι οι άλλοι, πολέμησαν για να νικήσουν. Αυτά.

Καίτη Βασιλάκου είπε...

Αγαπητέ μου, δεν πρόκειται εδώ για επιστημονική εργασία. Προσωπικές σκέψεις είναι και συμπεράσματα.

Ανώνυμος είπε...

H ΣΠΑΡΤΗ ΕΒΓΑΛΕ ΤΟΥΣ 300 ΑΘΑΝΑΤΟΥΣ ΕΒΓΑΛΕ ΑΝΤΡΕΣ ΜΕ Α ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΧΙ ΜΠΑΧΑΛΑΚΙΔΕΣ ΒΟΥΤΥΡΟΠΑΙΔΑ ΚΟΥΡΑΔΟΜΑΡΚΗΣΙΟΥΣ ΔΕΙΛΟΥΣ ΚΑΙ ΧΑΖΟΙΔΕΟΛΟΓΟΥΣ.

Ανώνυμος είπε...

ΤΑ ΠΟΛΛΑ ΛΟΓΙΑ ΕΙΝΑΙ ΦΤΩΧΕΙΑ ΟΥΤΕ ΜΙΑ ΣΤΟ ΔΙΣ....ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΓΕΡΩΧΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ ΑΝΤΡΕΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΗΣ ΣΠΑΡΤΗΣ.ΚΑΙ ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΑΡΕΣΕΙ!!!!

Βασίλης είπε...

Παιδιά,κ.Καίτη,χαίρετε κι από μένα.Όλα πολύ ενδιαφέροντα κι ακόμη πιο ενδιαφέρον ότι
ανακινείτε αυτό το σπουδαίο θέμα,με πρωτοβουλία της κ.Βασιλάκου.Οι Σπαρτιάτες όμοιοι σύμφωνα με άλλη άποψη ήταν ανθρωπιστικότεροι,στο θέμα της απόθεσης,των άλλων Ελλήνων: πετούσαν στον Καιάδα μόνο εγκληματίες-κάτι που συνάδει περισσότερο με το φημισμένο ήθος και την πειθαρχία τους και με το γεγονός ότι οι πατεράδες πήγαιναν τα παιδιά τους για εξέταση στους γέροντες(άρα ενδιαφέρονταν να τα μεγαλώσουν).Και καμία μητέρα δε θα δεχόταν να φερθούν έτσι σε γιό ή κόρη της.Γιατί είπα ανθρωπιστικότερο;Γιατί στις άλλες πόλεις-κράτη φαίνεται ότι υπήρχαν αποθέτες και όποια παιδιά βρίσκονταν εκεί κατέληγαν είτε δούλοι ενώ τα κορίτσια κατά κανόνα στην πορνεία-δεχόμαστε επίσης ότι στη Σπάρτη η πορνεία ήταν ανύπαρκτη.Για το ότι μια γυναίκα μπορούσε να "προσφερθεί" σε κάποιον ευσθαλή παρά τη θέλησή της:δε θα λειτουργούσε ούτε μια "αφύσικη" κοινωνία χωρίς σαφή ρύθμιση των σεξουαλικών σχέσεων.
Άρα εγώ δέχομαι ότι οι Σπαρτιάτες σέβονταν τη γυναίκα αλλά δεν την ερωτευόντουσαν-και θα πρέπει να την είχαν σε σεβαστή θέση αφού έλεγε στους γιούς της "ή ταν ή επί τάς".Επίσης οι Σπαρτιάτισσες θεωρούνταν οι πιο όμορφες γυναίκες της Ελλάδας,ο Ξενοφώντας λέει ότι όλες οι ελληνικές πόλεις θαύμαζαν το πολίτευμα της Σπάρτης αλλά
καμία δε θέλησε να το μιμηθεί.Διάβασα στον τόμο 1000-500 π.Χ. της Ιστορίας του Ελληνικού Έθνους του Κ.Παπαρρηγόπουλου ότι το μεγαλύτερο μέρος της κυρίως Ελλάδας(από Θεσσαλία και κάτω μιλούσε τη δωρική διάλεκτο,την οποία και οι Σπαρτιάτες,οι οποίοι ήταν η ηγέτιδα δύναμή τους για περίπου 7 αιώνες νομίζω~900-700 π.Χ.).Νομίζω γενικά ότι πολλά που μας λένε για τους Σπαρτιάτες είναι παραπληροφόρηση
επειδή δεν ξέρανε τι ακριβώς συνέβαινε στη Σπάρτη λόγω της μυστικότητας που επικρατούσε εκεί.Σ'αυτό συναινούν και τα ηροδότεια αφενός εκείνο ότι έχουν τις ωραιότερες γυναίκες που είπα και το άλλο ότι ρώτησε μια αθηναία τη βασίλισσα της Σπάρτης "πώς γίνεται εσείς απ'όλες τις γυναίκες της Ελλάδας να κυβερνάτε τους άντρες
σας;"για να πάρει την απάντηση"γιατί είμαστε οι μόνες που γεννάμε αληθινούς άντρες".
"Σέβονταν τη γυναίκα αλλά δεν την ερωτεύονταν".Να την "πάσαραν" άραγε όπως αναφέρουν κάποιοι ιστορικοί;Δύσκολο...μόνο με τη θέλησή των ιδίων των γυναικών.Όσο για το μαστίγωμα των εφήβων ο Στράβων και ο Πλούταρχος αναφέρουν ότι και στα δικά τους χρόνια(3 και 2 αι.π.Χ.),δηλαδή υπό ρωμαική κυριαρχία είχε διατηρηθεί ως φολκλόρ,δηλαδή όταν δεν εξυπηρετούσε στρατιωτικούς σκοπούς της Σπαρτιατικής πολιτείας,άρα μάλλον η επίσημη σπαρτιατική ιστορία έχει γραφτεί περίεργα,επειδή και
δεν ξέραν οι άλλοι Έλληνες ακριβώς λόγω της μυστικότητας.Επίσης δεν ήταν και τελείως
ασυγχρώτιστοι με τους άλλους Έλληνες ,για να μη "διαφθαρούν",αφού συμμετείχαν για
παράδειγμα στους ολυμπιακούς και άλλους πανελλήνιους αγώνες,και ως θεατές ασφαλώς, έστελναν αντιπροσωπείες νομίζω και στα δελφικά συνέδρια των αμφικτυόνων,απλά θα αναρωτηθεί βέβαια κανείς για τους είλωτες που λέμε γιατί επαναστατούσαν τόσο εύκολα;
Κι είναι γνωστό ότι το εκμεταλλεύτηκαν αυτό οι αθηναίοι στον Πελοποννησιακό πόλεμο
(Θουκυδίδου Ιστοριών)όπου παραπάνω από μια φορά κάλεσαν τους Μεσσήνιους σε αποστασία κι αυτοί ανταποκρίθηκαν,δημιουργώντας βέβαια πρόβλημα στους Σπαρτιάτες.Απ'την άλλη βέβαια πρέπει να θεωρείται σίγουρο ότι απελευθερώνονταν οι γενναία πολεμήσαντες δούλοι,αφού το λένε μεγάλοι σύγχρονοι με τα γεγονότα ιστορικοί,οι οποίοι έτσι ζούσαν
ίσως πάλι άσχημα για τα δικά μας δεδομένα,όπως από όμοιοι μέχρι βασιλείς στην αρχαία
Σπάρτη.
Με τιμή,Β.Β.

Καίτη Βασιλάκου είπε...

Συμφωνώ, κ. Β.Β. Οι Σπαρτιάτες είχαν πολλές αρετές και άλλες τόσες ιδιορρυθμίες και είναι αλήθεια ότι δεν ξέρουμε πολλά για τον τρόπο ζωής τους, εφόσον παρέμεναν μια κλειστή κοινωνία. Οι Σπαρτιάτισσες μεγάλωναν ωστόσο με πολλές ελευθερίες, αδιανόητες για τις άλλες σύγχρονές τους Ελληνίδες και απολάμβαναν του σεβασμού της κοινωνίας τους.

Βασίλης είπε...

Αγαπητή κ.Καίτη,υποθέτω είστε φιλόλογος.Εγώ πήγαινα σε κλασικό λύκειο,στα Χανιά Κρήτης.Το ονοματεπώνυμό μου,αγαπητή,είναι Βασίλης Βεζονιαράκης(εξ αυτού το Β.Β.).
Τιμή μου που μου απαντάει κάποιος που προωθεί κι αυτός και προάγει την παράδοσή μας-
με τις όποιες δυνάμεις μας το κάνουμε όλοι-να προσθέσω κι ότι οι γονείς μου ήταν
φιλόλογοι,ενώ εγώ είμαι γυμναστής κι ότι πρέπει όλοι να μάθουμε την αρχαία ελληνική
μας γλώσσα.Πάντα μαθαίνει κανείς κάτι για τους Σπαρτιάτες-το ηροδότειο ότι οι Σπαρτιάτισσες
θεωρούνταν οι ωραιότερες γυναίκες του κόσμου να πώ,αυτό που έμαθα από σας ότι οι
"φαινομηρίδες" Σπαρτιάτισσες ήταν τέτοιες για να γίνουν περήφανες για το σώμα τους αντί να ντρέπονται γι αυτό (που
έμαθα από σας);Μάλλον με τον ίδιο τρόπο που πάντα ανακαλύπτει κανείς καινούργια πράγματα στο ευαγγέλιο βρίσκει και για τους Σπαρτιάτες.Ελπίζω ότι σας έδωσα κι εγώ
αρκετό όγκο στοιχείων γνώσης γι 'αυτούς.Έχω δημοσιεύσει στα Χανιώτικα Νέα της πόλης
μου ένα αριθμό κειμένων που έχουν φιλολογικό ενδιαφέρον και μπορούν να ανευρεθούν στο ίντερνετ με το όνομά μου εύκολα,για να ανταποδώσω κι εγώ τη χάρη της απόλαυσης
της πρωτοβουλίας σας για τους Σπαρτιάτες.Πόσες φορές δεν έψαξα ποιό είναι το πρόγραμμα γυμναστικών ασκήσεων των Σπαρτιατών που με ενδιαφέρει ως γυμναστή.Would I
like to know!Θα περιμένω την απάντησή σας αν θελήσετε να υπάρξει τέτοια.Να είστε καλά εύχομαι.

Καίτη Βασιλάκου είπε...

Ναι, έχει ενδιαφέρον να ξέρουμε ποιες ήταν οι γυμναστικές ασκήσεις των Σπαρτιατών.

Ανώνυμος είπε...

Πολλη σημασία δωσαμε ολοι σε γραψίματα χωρις ιχνος πηγων και στοιχειων. Σε παραλληλισμούς που θα αφησω ασχολιαστους αλλα σιγορα εκφραζουν τον σχολιαστή.

Βασίλης είπε...

Ελπίζω ότι δεν αναφερόταν σε μένα αυτό το αρκετά επιθετικό σχόλιο,φίλτατε.Αυτό θα σήμαινε ότι δε διάβασες προσεκτικά τα σχόλιά μου.Ελπίζω να καθησυχάσεις την ανησυχία μου.Δε θέλω
να προσβληθείς μ'αυτό που λέω.Παρακαλώ εξηγήσου,γιατί εγώ μίλησα επώνυμα κι εσύ ανώνυμα(έτσι δεν είναι;εκ του ασφαλούς)και μακάρι η πείρα μου να μου απέκλειε αυτή η επίθεση να πήγαινε για μένα,αλλά ,ξέρεις ,δε συμβαίνει κάτι τέτοιο.Περιμένω με μεγάλη προσοχή να δώ τι θα απαντήσεις,γιατί κάτι μου λέει ότι θα εκπλαγώ αρνητικά(η πείρα μου,δηλαδή).Θυμήσου ότι κάποιος μίλησε επώνυμα,ότι δεν έχω καμία όρεξη να ακούσω απειλές,ότι ο κόσμος έχει και δουλειές και προθεσμίες που περιμένουν.Ά να δούμε!Για το σχόλιο της κ.Καίτης έχω να πώ ευχαριστώ-εξάλλου αυτή κάνει εφικτή τη δυνατότητα αυτής της συζήτησης,ούτως ή άλλως και οφείλουμε να είμαστε ευγνώμονες απέναντί της και όχι αγνώμονες,σε μια γυναίκα κιόλας.Ο άνθρωπος πρέπει να προσπαθεί να είναι ψύχραιμος για να ελέγχει τι λέει και κάνει.Για να δούμε:αδικώ το φίλο ή όχι;

Βασίλης είπε...

Φημολογείται ότι η γυμναστική των αρχαίων Σπαρτιατών και εν γένει των Ελλήνων ήταν η σήμερα αναβιωμένη καλισθενική(calisthenics)ή bodyweight(με το βάρος του σώματος σημαίνει).Είναι γεγονός ότι και σήμερα στον ελληνικό στρατό αυτή χρησιμοποιείται-αν και υπάρχουν και βάρη/αντιστάσεις,γιατί αν χρησιμοποιηθεί η σκληραγωγία κατάλληλα μπορεί να βοηθήσει το αποτέλεσμα(ενώ δεν αντικαθίσταται από τίποτα(βλ. και"ό,τι δε σε σκοτώνει,σε κάνει πιο δυνατό").Περιλαμβάνει αναρρίχηση σε σχοινιά,κάμψεις-εκτάσεις αγκώνα από πρηνή στήριξη(πούς-άπς),ασκήσεις ισορροπίας επι οριζοντίων δοκών,κοιλιακούς,σήμερα
(τουλάχιστον)υπάρχουν μονόζυγα(διάφορες ασκήσεις),δίζυγα(ομοίως),ενώ υπάρχει γεωμετρία,όπου δηλαδή η κλίση από την οποία εκτελούνται οι διάφορες ασκήσεις εν σχέσει με το έδαφος ή το συνασκούμενο ή με ελεγχόμενες πρόσθετες αντιστάσεις και
επιβαρύνσεις στις ίδιες ασκήσεις φέρουν διαφοροποιημένο αποτέλεσμα-γι'αυτό χρειάζονται έμπειροι γυμναστές,που να ξέρουν και να ασκούνται οι ίδιοι-υπάρχουν,να πώ, 100άδες μύες στο σώμα και καμία άσκηση δεν είναι ακριβώς το ίδιο με μια άλλη.{Σήμερα (τουλάχιστον)χρησιμοποιούνται και ζώνες για προστασία της μέσης κατά την εκτέλεση των ασκήσεων αν χρειάζεται)}.Οπότε:ο άνθρωπος πρέπει να ασκείται αδιαλείπτως ώστε να γνωρίζει τον οργανισμό του και τις δυνατότητές του,γιατί ο γυμναστής δε μπορεί πάντα να ξέρει τι γίνεται σε καθέναν απ'τους 100άδες μύες του αθλούμενου.Ήταν απαραίτητη αυτή η παρένθεση για να είναι κατανοητά αυτά που λέω.Θα προσπαθήσω να αναφερθώ και σε βιβλιογραφία για το φίλο.
Έπειτα υπάρχουν ασκήσεις όπως του καρπού,λαβής,δαχτύλων,γενικής ισχυροποίησης για
πρόληψη τραυματισμών και βελτίωση αντοχής,τις οποίες αποκλείεται να μη χρησιμοποιούσαν οι "σπεσιαλίστες" οι Σπαρτιάτες.Ο Περικλής στον Θουκυδίδου "Περικλέους Επιτάφιον" λέει(Ιστοριών Β'):"Δεν αποδεικνυόμαστε κατώτεροι στον πόλεμο απο αυτούς (τους Σπαρτιάτες)που πάντοτε μοχθούν προετοιμαζόμενοι γι 'αυτόν",ενώ όλο απευθύνεται σ'αυτούς
έτσι υπαινικτικά χωρίς να τους κατονομάζει,καθότι είναι κατά γενική ομολογία ο ισότιμος αντίπαλος που την πρόοδο που έκαναν οι Αθηναίοι στον λοιπό πολιτισμό οι
Σπαρτιάτες την έκαναν σε ένα:τα πολεμικά.Άρα για να ανταγωνίζονται τους πανίσχυρους
και πάμπλουτους Αθηναίους σε 30ετή πόλεμο,ήξεραν κάθε είδους ασκήσεις.Εγώ θα τους ονόμαζα "τον καλύτερο λαό
γυμναστών όλων των εποχών".Αν δεν ανανέωναν τις ασκήσεις σαν αλληλουχία,περιεχόμενο,διάρκεια,σφοδρότητα,τεχνική ποιότητα εκτέλεσης,συνθετότητα και πολυπλοκότητα θα ερχόταν το "πλατώ απόδοσης"(φράγμα απόδοσης)και δε θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τους δαιμόνιους Αθηναίους,που για ένα μακρό διάστημα πολεμούσαν με αξιώσεις σε τρία μέτωπα:με Σπάρτη και συμμάχους της,αποστατήσασες συμμάχους ελληνικές πόλεις και Περσική αυτοκρατορία.Όποιος νομίζει ότι η δουλειά του γυμναστή δε θέλει φαντασία κάνει λάθος(πλατώ απόδοσης,βλ.παραπάνω).Έπειτα μεταφορά κορμών δέντρων πολλοί μαζί,
έπειτα λιγότεροι(αρχή της προοδευτικότητας της επιβάρυνσης ή προοδευτικής αύξησης της επιβάρυνσης).Ακόμα και ο τρόπος που θα αποσυρθείς απο την ενεργό αθλητική δράση
θέλει προσοχή!Και οι Σπαρτιάτες μέναν ενεργοί στρατιώτες πρακτικά εφ'όρου ζωής.Άρα κάναν γυμναστική και πολεμικές ασκήσεις εφ'όρου ζωής.

Βασίλης Β. είπε...

Είχα γράψει πολύ περισσότερα καθώς και βιβλιογραφία που δε χώρεσαν στους 4.096 επιτρεπόμενους χαρακτήρες.Οπότε θα την επαναλάβω αφού ζητείται κι ας σβήστηκαν και πολλά στοιχεία που είχα πάρει απ' αυτές.Και το ιντερνετ πάντως δεν είναι υποτιμητέο.
Ενδεικτικά θα αναφέρω στη φάση αυτή τα εξής βιβλία:
1)ιστορία του ελληνικού έθνους,εκδοτική αθηνών,τόμοι:αρχαικός ελληνισμός,κλασσικός ελληνισμός Ι και ΙΙ
2)Κ.Παπαρρηγόπουλου,ιστορία του ελληνικού έθνους,τόμος 1000-500π.Χ.
3)Πλάτωνος,Πρωταγόρας
4)Ξενοφώντος,Λακεδαιμονίων Πολιτεία
5)Γ.Παπαντωνίου,αρχαία ελληνική ιστορία 479-404 π.Χ.(προπτυχιακό βιβλίο φιλοσοφικής σχολής,1968)
7)Θουκυδίδου Ιστοριών
8)Ηροδότου Ιστοριών
9)Ιστορία φυσικής αγωγής αρχαίων χρόνων με στοιχεία φιλοσοφίας ,προπτυχιακό βιβλίο τεφαα-απθ,Ιω.Μουρατίδη
10)Ιστορία φ.α. ρωμαικών,βυζαντινών και νεότερων χρόνων του ίδιου αει προπτυχιακό βιβλίο,Σ.Γιάτσης
11)Νέα ελληνική εγκυκλοπαίδεια,τόμοι Ι και ΙΙ,"Ιστορικά χρόνια" και "Μηδικοί Πόλεμοι",αντίστοιχα.
Ενδεχομένως θα μπορούσα να επανέλθω για την περιπτωσιολογία των πτυχών και των τομέων της φυσικής αγωγής και της περίφημης σπαρτιατικής "αγωγής" αν μου ζητηθεί κι έχω χρόνο.Να πώ ότιαπο τα ανωτέρω η Ιστορία του ελληνικού έθνους της Εκδοτικής Αθηνών έχει μέσα στους τόμους της που ανέφερα λεπτομερή ανάλυση της συμπεριφοράς της σπαρτιατικής φάλαγγας στη μάχη,π.χ οι καλύτεροι πολεμιστές στην πρώτη σειρά,οι δεύτεροι καλύτεροι όχι αλλού αλλά στην τελευταία σειρά για να μπορούν να εμποδίσουν
πιθανή λιποταξία και βέβαια ως τελευταίο φράγμα ανάμεσα σε επελαύνοντες εχθρούς και
στην πόλη της Σπάρτης.Και πόσα άλλα.

Καίτη Βασιλάκου είπε...

Βασίλη, σε ευχαριστούμε για τις σημαντικές πληροφορίες.

Βασίλης είπε...

Δε βαριέστε!Κουβέντα να γίνεται.

Βασίλης Β. είπε...

Θα ήθελα να προσθέσω ότι το 11 της προαναφερθείσας βιβλιογραφίας που παρέθεσα είναι
"Νέα γενική ιστορία των Ελλήνων" και όχι" Νέα ελληνική εγκυκλοπαίδεια" όπως είχα γράψει(από τις εκδόσεις Δ.Απέργη-Κ.Εμμανουήλ&ΣΙΑ Ο.Ε.,Αθήνα).

Αίαντας είπε...

"Κάποια αγόρια δεν αντέχουν και αφήνουν την τελευταία τους πνοή εκεί. Η σπαρτιάτικη κοινωνία δεν ενοχλείται καθόλου. Τέτοιοι θάνατοι είναι μέσα στο πρόγραμμα". Mou φαίνεται τουλάχιστον οξύμωρο πως μια κοινωνία όπως η Σπαρτιατική που είχε δημογραφικό πρόβλημα να μην ενδιαφέρεται ότι πεθαίνουν η νέοι της στην εκπαίδευση. Είναι ενάντια στην κοινή λογική και νομίζω ότι όταν γράφουμε κάτι δημόσια οφείλουμε να το φιλτράρουμε αλλιώς κινδυνεύουμε να γίνουμε γραφικοί. Με εκτιμηση, Αίαντας.

Unknown είπε...

Είστε απόγονος έιλωτα!! Σίγουρα!!

Καίτη Βασιλάκου είπε...

Όλα όσα γράφω είναι τεκμηριωμένα. Τους Σπαρτιάτες τους θαυμάζουμε, ήταν γενναίοι και περήφανοι πολεμιστές, αλλά για να φτάσουν ως εκεί έπρεπε να κάνουν μεγάλες θυσίες και να καταπιέσουν σε πολλά σημεία την ανθρώπινη φύση τους.

Ανώνυμος είπε...

Άπολυτα μη τεκμηριωμένα τα οσα γραφετε. Ποιο ειναι αληθεια το κινητρο;

Καίτη Βασιλάκου είπε...

Κανένα κίνητρο, αγαπητέ. Αγαπώ την αρχαία Ελλάδα και αυτό φαίνεται στα σχετικά άρθρα μου.

Ανώνυμος είπε...

Δεν φτάνει η αλλοτρίωση και η αλλοίωση μέχρι και η φυσικη καταστροφή της Σπαρτης, έρχεστε με ένα σμάρι ασυναρτησιες παντελως εκτος απο οποιαδηποτε βιβλιογραφική πηγη, να συνδραμετε στο εργο της παραπληροφόρησης.
Και όλα λετε οτι ξεκινήσαν από την αγάπη. Καλή η αγαπη αλλα αναλογιστείτε πως οι Σπαρτιάτες και όλοι οι Έλληνες μιλούσαν πρωτίστως για αρετή.

Ανώνυμος είπε...

Ενώ στην αρχή ήμουν αρνητικά προδιαθετειμένος στο άρθρο σας εξαιτίας του ...βρισίματος των Σπαρτιατών (σύγκριση με τους Ναζί), εντέλει διαβάζοντάς το είδα ότι είναι πολύ μελετημένο, αρκετά αναλυτικό και γενικά πολύ καλό.
Ναι, οι Σπαρτιάτες είχαν αυτά τα χαρακτηριστικά, ήταν υπερβολικά σκληροί και δεν θα θέλαμε να ζούμε εκεί ή δεν θα μας φαινόταν ανθρώπινο. Ναι;... ;
Καταρχάς υπάρχει το θέμα του πόσο καλά ξέρουμε τα πράγματα. Η Σπάρτη πρώτα απ' όλα έκρυβε τους θεσμούς και τη ζωή της από τους άλλους, όχι για να μη ζηλέψουν οι όμοιοι τους ξένους, αλλά για να προστατεύσει στρατιωτικά μυστικά και για να διαιωνίσει το μύθο της κάνοντας τους άλλους να τη φοβούνται. Άρα θα υπάρχει και μια υπερβολή σε όσα έλεγαν οι αρχαίοι ιστορικοί... πιστεύω ότι στα περισσότερα είσαι μέσα, κρατάω όμως και μια πισινή του πως ήταν η ζωή τους στην πράξη... Πάντα.
Ακόμα κι έτσι, υπάρχουν οι δύο πλευρές του νομίσματος σε όσα περιγράφεις. Το λες κάπου στα σχόλια: δημιούργησαν αυτήν την κοινωνία εξ ανάγκης. Μια ανάλυση που έχω διαβάσει λέει περίπου το εξής: η Σπαρτιατική κοινωνία ήταν προοδευτική τον 7ο-6ο αιώνα π.Χ., συντηρητική όμως αργότερα - και τα εγγενείς προβλήματα που είχε το σύστημά τους έγιναν μεγαλύτερα και χειρότερα μέχρι που τους κατέστρεψαν. Το βασικότερό τους πρόβλημα είναι ότι δεν αποδέχτηκαν την ανάγκη για αλλαγή. Κάποια πράγματα που είχαν στην αρχή μια λογική σαν θεσμοί μετά έγιναν εμπόδια για τη ζωή τους. Ακόμα και στρατιωτικά, ή στρατηγικά μάλλον, αυτό αντικατοπτρίζεται τέλεια: έφτασαν να κυριαρχούν στην Αρχαία Ελλάδα με 1000 περίπου Ομοίους - κάτι θαυμαστό ως επίτευγμα αλλά εντελώς γελοίο και με μια ήττα όλη κι όλη (από τους Θηβαίους) γονάτισαν για πάντα ενώ πολλοί Σπαρτιάτες γίνονταν πλέον μισθοφόροι. Πάει η Πατρίς, πάει και το Ήθος.
Ο ίδιος ο πόλεμος δεν φταίει; Είναι δυνατόν να θές να πολεμάς και να νικάς τους πάντες; Τόσο πολύ φοβάσαι για τη φυλή σου απέναντι στους άλλους; Αυτό ίσως να κατέστρεψε όλη την Αρχαία Ελλάδα. Ακόμα κι αν υπήρχε αρχικά ανάγκη επειδή υπήρχαν εχθροί, μπορείς να ανταποκριθείς σε μια ανάγκη με διάφορους τρόπους. Αυτό όμως που σίγουρα κι εγώ δεν μπορώ να δω με καλό μάτι, είναι η αντιμετώπιση των ειλώτων. Δεν γίνεται να κρατάς τους άλλους από κάτω με τη Βία. Ποιός είσαι 'σύ ρε μεγάλε; Μια αιωνιότητα Κατοχή; Ε άντε και γαμήσου. Αυτή η βασική ταξική διαφορά ίσως έφτιαξε την νοοτροπία των Σπαρτιατών ώστε να μην αναγνωρίζουν τα λάθη και τις αδυναμίες τους (Αριστεία δε λέγεται;), να μην σκέφτονται ελεύθερα... λέω. Σκέψου, δεν είναι τυχαίο που οι τελευταίοι βασιλείς της Σπάρτης, εκείνοι που ξεχώρισαν, θέλοντας να τη σώσουν και να την ξανακάνουν σπουδαία πήγαν να εξισώσουν τους Ομοίους (πόσοι να χαν μείνει) με τους Είλωτες, αλλά ούτε πρόλαβαν ούτε το διεφθαρμένο καθεστώς της Σπάρτης τους άφησε (ναι υπήρχε και πλούτος και διαφθορά στην Σπάρτη και δολοφονούνταν βασιλείς).

Γιάννης Παπ.

Καίτη Βασιλάκου είπε...

Στην αρχαία Σπάρτη επικράτησε αυτό το ιδιόμορφο καθεστώς εξ ανάγκης. Είχαν εξαιρετικές αρετές, γι' αυτό εξάλλου στην αντίπαλο Αθήνα αρκετοί τους συμπαθούσαν - πράγμα που ισοδυναμούσε με προδοσία. Όπως όλα τα κράτη, το κράτος της Σπάρτης είχε την ακμή του και την παρακμή του.

Γιώργης Χολιαστόςele είπε...

Για την κυρία Καίτη Βασιλάκου
Κυρία Βασιλάκου στις «Προσωπικές» σας «σχέσεις» και στα «συμπεράσματά» σας διαβάζουμε:
«Το να είναι κανείς Όμοιος στην αρχαία Σπάρτη σημαίνει ότι δεν θα ζήσει ποτέ σαν κανονικός άνθρωπος.»
Και μας περιγράφετε τον κανονικό σας άνθρωπο. Μας λέτε ότι «δεν είναι κανονικός άνθρωπος είναι εκείνος που δε θα νιώσει ποτέ κάποια πολύ ανθρώπινα συναισθήματα, όπως είναι η τρυφερότητα, ποτέ δεν θα μιλήσει με τους φίλους του για τις καθημερινές του έγνοιες, δεν θα παίξει με τα παιδιά του δίπλα στο τζάκι, την ώρα που η κυρά του θα ετοιμάζει το βραδινό φαγητό, δεν θα πιει λίγο κρασάκι παραπάνω ποτέ, δεν θα τσιμπολογήσει λιχουδιές από το εορταστικό τραπέζι και κανένα πρωινό στη ζωή του δεν πρόκειται να χουζουρέψει λιγάκι παραπάνω στο μαλακό, ζεστό κρεβάτι του. Το να είναι κανείς Όμοιος στην αρχαία Σπάρτη, σημαίνει ότι από την ώρα που γεννιέται, είναι στρατιώτης και σε όλη του τη ζωή θα ζει μέσα στο κρύο και τις κακουχίες, με λίγο και άνοστο φαγητό και με σιδερένια πειθαρχία στους ανώτερους. Θα σέβεται τους μεγαλύτερους, ακόμα κι αν αυτοί τον αδικούν, δεν θα μιλά, δεν θα έχει αντιρρήσεις, δεν θα έχει προσωπικές σκέψεις και επιθυμίες, θα είναι μια μηχανή. Μια τέλεια μηχανή πολέμου. Αν ποτέ δειλιάσει στη μάχη, τον περιμένει η περιφρόνηση του κόσμου και της μάνας του, η ζωή του αποκεί και πέρα θα είναι αφόρητη και δεν θα έχει πού να σταθεί. Γι αυτό καλύτερα να πεθάνει στη μάχη.»

Μας λέτε δηλαδή ότι οι ασκητές και οι άγιοι δεν ήσαν κανονικοί άνθρωποι. Μας λέτε ότι ο Χριστός δεν ήταν κανονικός άνθρωπος. Μας λέτε ότι οι ήρωες της ΕΣΣΔ δεν ήσαν κανονικοί άνθρωποι.
Μήπως οι άνθρωποί σας-αυτοί, δεν είναι κανονικοί άνθρωποι;
Για να καταλάβετε τι εννοώ, μήπως οι κανονικοί σας άνθρωποι δεν είναι καν άνθρωποι;

Πιο κάτω μας λέτε: «Είκοσι χρονών ο νεαρός Σπαρτιάτης είναι έτοιμος για τον πόλεμο. Έχει μάθει μετά από χρόνια σκληρής εξάσκησης πώς να ανακαλύπτει τα ίχνη του εχθρού (από τις κλοπές που έκανε για να βρει φαγητό), πώς να τον καταλαμβάνει εξ εφόδου και να τον εξουδετερώνει ( από τους φόνους των Ειλώτων), πώς να αντέχει στη στέρηση, το κρύο, τη ζέστη, την πείνα, τη δίψα, τον πόνο, πώς να μην έχει προσωπική άποψη, πώς να υπακούει τυφλά στις διαταγές των ανωτέρων και να μην τους αμφισβητεί, πώς να μάχεται έως θανάτου και ποτέ να μην υποχωρεί. Είναι μια τέλεια μηχανή πολέμου.»
Ποιος σας έμαθε ότι αποκλείεται οι κανονικοί άνθρωποι να είναι οι τέλειες μηχανές πολέμου; Αναλογιστήκατε ποτέ ποιος ήταν ο σκοπός αυτών των μηχανών πολέμου; Τι πολεμούσαν ; Τι φύλασσαν; Τι δόξασαν; Τι υπηρέτησαν; Τι πέτυχαν;

Unknown είπε...

στο αρθρο σας περιγραφεται οτι η καθημερινοτητα του αρχαιου σπαρτιατη ηταν μονο γυμναστικη και εξασκηση της πολεμικης τεχνης.ομως ο πλατωνας αναφερει την γνωστη μας φραση ''λακωνιζειν εστιν φιλοσοφειν''.φιλοσοφια δηλαδη ειναι να συμπεριφερεσαι σαν λακωνας.σε πολους του διαλογους μας δειχνει την πεποιθηση του οτι στη σπαρτη και μονο αναπτυχθηκε γνησια φιλοσοφικη σκεψη.οι δωριστοι αρμονιες οπως περιγραφει.η ιδεωδης πολιτεια του ειναι στηριγμενη σε δωρικες βασεις.η σπαρτιατικη αγωγη δεν ηταν μονο εξασκηση στην αντοχη στον πονο και στις δυσκολιες.ηταν ισοποσα και πνευματικη καλλιεργεια.θα σας αναφερω τον ποιητη αλκμαν που η κοσμολογια του ειναι οτι ποιο κοντινο υπαρχει στην συχρονη επιστημονικη σκεψη της σχετικιστικης φυσικης.ο παραλιρισμος της σπαρτης σαν ενα μεγαλο στρατοπαιδο ειναι ακραια αντιεπιστημονικος οπως και η αντιλυψη οτι οι σπαρτιατες δεν εκαναν τεχνη.ο δωρικος κιονας ειναι ο τροπος που διακοσμουσαν τα σπιτια τους.και ελπιζω να αντιλαμβανεστε τι σημαινει δωρικος ρυθμος και που τον κατατασει η ιστορια της τεχνης.θα σας αναφαιρω επισης την περιγραφη του πλουταρχου οτι σε καθε σπιτι της αρχαιας σπαρτης που υπηρχε εγκυος γυναικα το κρατος τοποθετουσε αγαλματα και διακοσμητικα στοιχεια για να ειναι οσο το δυνατων ευνοικοτερη η κυηση.

ΜΑΝΟΣ ΛΑΚΕΔΑΙΜΩΝ είπε...

Στην αρχαία Σπάρτη βασίλευε η Αριστοκρατία και όχι η Σοβιετία ή το οτιδήποτε άλλο που φαντάζεστε. Το να είναι η γυναίκα πραγματική γυναίκα πιστή στα ιδανικά του έθνους ή της πόλης κι όχι λατερνα μάλλον τιμητικό είναι και όχι καταπιεστικό. Εν πάση περιπτώσει, γράφετε κάπου πιο πάνω πως μόνο προσωπικές σκέψεις εκφράζεται και όχι ιστορικές αλήθειες και ως τέτοιες αντιμετωπίζω αυτά που γράφετε για την τελειότερη κοινωνία που έχει εμφανιστεί μέχρι σήμερα στον ελλαδικό χώρο.