Ο ανισόρροπος πλανήτης

Κάποιοι γεννιούνται σε πλούσια μέρη, κάποιοι σε φτωχά.

Είναι θέμα τύχης φυσικά.

Αν παραδείγματος χάριν εμείς εδώ, εγώ που έγραψα αυτό το κείμενο κι εσείς που το διαβάζετε τώρα, είχαμε την ατυχία να γεννηθούμε  στο Μπουρούντι ή στην Ερυθραία, πιθανόν σήμερα να μη ζούσαμε, πιθανόν να είχαμε πεθάνει πολύ νωρίς, από τα πρώτα χρόνια της ζωής μας, γιατί δεν θα είχαμε φαγητό να φάμε.

Κατά καλή μας τύχη γεννηθήκαμε σε ένα τόπο όπου η τροφή, τουλάχιστον τα τελευταία πενήντα- εξήντα χρόνια, είναι άφθονη, τόσο άφθονη που τα παιδιά μας μεγαλώνουν τετράπαχα, αποχτούν νωρίς νωρίς  τη χοληστερίνη τους και την αρτηριακή τους πίεση και οι γονείς τα τρέχουν στους διατροφολόγους και στους ενδοκρινολόγους για να τα ισορροπήσουν και κατόπιν τα τρέχουν στα γυμναστήρια και στις σχολές μπαλέτου για να τα αδυνατίσουν. Τα βράδια όλη η οικογένεια συγκεντρωμένη μπροστά στην τηλεόραση ξεχνά τις συμβουλές των ειδικών και καταναλώνει μακαρίως πίτσες, μακαρονάδες, κλαμπ σάντουιτς, πατατάκια, σοκολάτες, κόκα κόλες, μπίρες και άλλα διατροφικά προϊόντα υψηλής θερμιδικής αξίας που δίνουν χαρά στην άχαρη ζωή μας .

 Μαζί με τα τετράπαχα παιδιά μας γινόμαστε κι εμείς τετράπαχοι. Οι κυρίες τρέχουν τότε στα γνωστά κέντρα αδυνατίσματος και παίρνουν διάφορα, άγνωστης προέλευσης μαντζούνια που υπόσχονται ότι λιώνουν τα λίπη, κάποιες άλλες πιο αποφασιστικές μπαίνουν στα χειρουργεία για λιποαναρρόφηση  που κάνει πλάκα την κοιλιά, αλλά αφήνει ανέγγιχτο το λίπος γύρω από την καρδιά, οι δε κύριοι το ρίχνουν στο τζόκινγκ μες στα πάρκα αγκομαχώντας, ιδροκοπώντας, φουσκώνοντας, λαχανιάζοντας.

 Μετά, κάποια στιγμή, ένας μεσήλικας, ένας θείος, ένας ξάδερφος, ένας φίλος της παρέας, ένας γείτονας, μάς αφήνει ξαφνικά χρόνους. Ήταν θρεφτάρι καλοπερασμένο, έπινε λιγάκι παραπάνω, κάπνιζε κιόλας,  μια αδυναμία στο φαγητό την είχε κι όσο για το τζόκινγκ, καλά, δεν υπερέβαλλε κιόλας.

 Εμείς ακούμε το νέο και παγώνουμε, χλωμιάζουμε, παραλύουμε, σκέψεις τρομαχτικές διαπερνούν το μυαλό μας. Κάνουμε συγκρίσεις, υπολογίζουμε την ηλικία του θανόντος και τη δική μας και αποδίδουμε το μοιραίο στο άγχος και το στρες, στην εργασία, στις συνθήκες ζωής στην πόλη - η ζωή σήμερα στην πόλη είναι ανυπόφορη, αυτό να λέγεται, άρα η πόλη φταίει, φταίει και η πολιτική, μπορεί και η τηλεόραση, όλα φταίνε, μόνο το φαγητό που έχει γίνει αλλεπάλληλα στρώματα λίπους πάνω μας δεν φταίει.

 Έπειτα, τι να κάνουμε κι εμείς; Άνθρωποι είμαστε με αδυναμίες. Πώς να αντισταθούμε στους πειρασμούς που χαϊδεύουν την όσφρηση, τη γεύση και την όρασή μας;

 Στους δρόμους που κυκλοφορούμε λάμπουν προκλητικές οι βιτρίνες με τους σωρούς τα γλυκά, σε κάθε γωνιά πέφτουμε πάνω σε φαστφουντάδικα, σε σουβλατζίδικα, σε τυροπιτάδικα. Πάμε στο σουπερμάρκετ και σαστίζουμε, δεν ξέρουμε ποια συσκευασμένη λιχουδιά να πρωτοδιαλέξουμε. Στις αγορές της πόλης μας κρέμονται τόνοι τα κρέατα δεξιά κι αριστερά, χύδην οι ψαριές με κάθε λογής ψάρια στους πάγκους, φρούτα και λαχανικά σε ποσότητες που δεν μπορούν να μετρηθούν, τα πάντα, τα πάντα υπάρχουν γύρω μας, όρεξη να έχουμε να τρώμε.

 Κι ας λένε οι τηλεοράσεις πως ακρίβυναν τα τρόφιμα, δεν βαριέσαι! Αυτά τα ακούμε  εδώ και τριάντα χρόνια, τα τρόφιμα ακριβαίνουν, όμως εμείς, δεν ξέρω πώς τα καταφέρνουμε, γεμίζουμε τα ψυγεία μας, τους καταψύκτες μας, τα κελάρια μας, τις αποθήκες μας, τα υπόγειά μας,  τα γεμίζουμε με τρόφιμα κάθε λογής, ελληνικά, ξένα, εξωτικά, και τρώμε. Τρώμε. Τρώμε.

 Κι όταν βαρεθούμε να τρώμε από τα δικά μας, βγαίνουμε έξω και τρώμε  σε εστιατόρια κάθε λογής και παραλλαγής με κλασική κουζίνα, με μοντέρνα κουζίνα, σε ακριβά ρεστοράν, σε live music ρεστοράν, σε bar ρεστοράν, σε ρεστοράν για κρέας, σε ρεστοράν για ψάρι, σε wine ρεστοράν, σε μπιραρίες, σε καφέ ρεστοράν, σε έθνικ, σε ταβέρνες, σε μεζεδοπωλεία, σε χασαποταβέρνες, σε ουζερί και σε άλλες ποικίλες άπειρες παραλλαγές.

 Μια τεράστια βιομηχανία δουλεύει για χάρη μας, για να ευχαριστήσει τα απαιτητικά λαρύγγια μας και να χορτάσει τα αδηφάγα στομάχια μας.

 Μετά, όταν η ζυγαριά δείξει πως γίναμε γομάρια, τρέχουμε στην άλλη βιομηχανία, αυτή που θα μας αδυνατίσει. Διατροφολόγοι, διαιτολόγοι, ενδοκρινολόγοι, βιολόγοι, χειρουργοί, αισθητικοί, γυμναστές, μασέρ, βελονιστές και άλλες υποκατηγορίες ιδρώνουν για χάρη μας, καταθέτουν στα πόδια μας τη σοφία τους,  τις γνώσεις τους, τις τεχνικές τους, τα πτυχία τους , τα χάπια τους και τα μηχανήματά τους και μας υπόσχονται θαύματα, κορμιά αγαλματένια ή τουλάχιστον όχι ξεχειλισμένα, με δίπλες και στομάχια που προκαλούν απέχθεια στην εκλεπτυσμένη δυτική αισθητική μας.

 Αυτά τα ανισόρροπα συμβαίνουν από την εδώ μεριά.

 Από την εκεί μεριά συμβαίνουν άλλα και γι αυτά δυστυχώς δεν μπορούμε να μιλήσουμε με σκωπτική διάθεση.

 Ο παγκόσμιος δείκτης της φτώχειας δεν βελτιώθηκε τελικά, μολονότι ο ΟΗΕ πριν δέκα χρόνια υποσχέθηκε να αγωνιστεί εναντίον της. Η κατάσταση φάνηκε προς στιγμήν να διορθώνεται ελαφρά, ήρθε μετά η οικονομική κρίση  και τα παρέλυσε όλα.

 Η αθλιότητα εξακολουθεί να βασανίζει 29 χώρες και να σκοτώνει λόγω υποσιτισμού 2,2 εκατομμύρια παιδιών κάθε χρόνο στον κόσμο. Στις φτωχές χώρες ένα παιδί στα τρία κάτω των πέντε ετών δεν αναπτύσσεται φυσιολογικά λόγω κακής διατροφής και ένα στα τέσσερα παιδιά υποφέρει από μεγάλο υποσιτισμό. Τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής είναι κρίσιμα για την ανάπτυξη του παιδιού. Η κακή διατροφή και ο υποσιτισμός τις πρώτες χίλιες μέρες της ζωής προκαλεί μη αναστρέψιμες αρνητικές επιπτώσεις.

 Το 90% αυτών των παιδιών με χρόνια τροφική ανεπάρκεια ζουν στην Αφρική, κυρίως στις υποσαχάριες χώρες, όπως η Δημοκρατία του Κονγκό, το Μπουρούντι, η Ερυθραία και το Τσαντ. Το υπόλοιπο 10% ζει στη νότια Ασία (Ινδία) και στην αμερικανική ήπειρο, ειδικά στην Αϊτή.

 Η κακή διατροφή των παιδιών οφείλεται κυρίως σε παράγοντες κοινωνικούς, πολιτικούς και οικονομικούς. Στη νότια Ασία η κακή διατροφή σχετίζεται με τις κοινωνικές διακρίσεις εις βάρος των γυναικών και με την έλλειψη μόρφωσης, ενώ στην Αφρική οι κύριες αιτίες είναι οι ένοπλες συγκρούσεις, οι διεφθαρμένες κυβερνήσεις και το υψηλό ποσοστό του έιτζ.

 Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα αποκαλύπτουν ότι οι κύριοι διεθνείς δωρητές επισιτιστικής βοήθειας (μεταξύ αυτών οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Ιαπωνία και η Ευρωπαϊκή Ένωση) εξακολουθούν να προμηθεύουν τις αναπτυσσόμενες χώρες με τρόφιμα χαμηλής διατροφικής ποιότητας.

 «Τροφές που δεν θα δίναμε ποτέ στα παιδιά μας, στέλνονται ως επισιτιστική βοήθεια στα πιο ευάλωτα παιδιά της Αφρικής και της Ασίας», καταγγέλλουν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα.

 Τα παιδιά στις φτωχές χώρες πεθαίνουν από πείνα. Αν καταφέρουν και ζήσουν, μεγαλώνουν ελαττωματικά λόγω κακής διατροφής και υποσιτισμού. Γίνονται ελαττωματικοί ενήλικες που λιμοκτονούν και γεννούν ελαττωματικά παιδιά  που λιμοκτονούν κι αυτά. Η δυστυχία διαιωνίζεται, λύση δεν φαίνεται στον ορίζοντα.

 Εμείς εδώ τρώμε και πίνουμε μέχρι σκασμού.

Και αυτό θα κάνουμε πάλι, τώρα που έρχονται οι γιορτές.

Ιδεολόγοι και οπορτουνιστές, αμοραλιστές, χριστιανοί, άθεοι , ιδεαλιστές και υλιστές, θα καθίσουμε στο τραπέζι την προπαραμονή των Χριστουγέννων και θα σηκωθούμε μετά τα Φώτα.

Όσοι δηλαδή καταφέρουμε να σηκωθούμε.

 Χρόνια πολλά.

  http://www.elmundo.es/elmundo/2010/10/14/solidaridad/1287079539.html

Το άρθρο δημοσιεύεται στην Ελευθεροτυπία, στους Enet Διαλόγους.