Σελίδες

30/4/12

Ηθοποιός σημαίνει φως: Ελένη Παπαδάκη



Η Ελένη Παπαδάκη υπήρξε μια μεγάλη ηθοποιός, εφάμιλλη της Κυβέλης και της Μαρίκας Κοτοπούλη. Αλλά, μολονότι ακούμε και διαβάζουμε συχνά γι αυτά τα δύο ιερά τέρατα του ελληνικού θεάτρου, για την Παπαδάκη σπάνια ακούμε καμιά κουβέντα. Η Ιστορία, όταν είναι να αναφέρει το όνομά της, δαγκώνει τη γλώσσα της. Σιωπή. Καλύτερα να ξεχαστεί αυτή η θεατρίνα που μας θυμίζει τις ντροπές και τα λάθη του παρελθόντος μας, την τύφλωση, το φθόνο και το φανατισμό μιας σκληρής εποχής.

Ο περισσότερος κόσμος δεν έχει ακούσει ποτέ το όνομά της, ενώ ακούει ταχτικά τα ονόματα της Κατίνας Παξινού, της Βάσως Μανωλίδου, της Έλλης Λαμπέτη, της Μελίνας Μερκούρη. Σπουδαίες ηθοποιοί όλες τους και κυρίως τυχερές, εφόσον το άστρο τους δεν έσβησε με το θάνατό τους, αλλά εξακολουθεί να λάμπει στη συλλογική μας μνήμη. Αλλά η Ελένη Παπαδάκη ξεχάστηκε, επειδή υπήρξε άτυχη και θα δούμε γιατί.

27/4/12

Έχασα ένα φίλο



                               Simon Birch "At the brink of death"

Σήμερα πενθώ ένα φίλο που ποτέ δεν γνώρισα στις τρεις διαστάσεις της ζωής, ποτέ δεν είδα το πρόσωπό του, δεν άκουσα τη φωνή του, δεν ξέρω τι χρώμα είχαν τα μάτια του, αν τα μαλλιά του ήταν καστανά ή ξανθά, δεν ξέρω τίποτα σχεδόν γι αυτόν και δεν έχω τίποτα από αυτόν, εκτός από ό,τι γλυκό και τρυφερό μού έγραψε, όταν γίναμε φίλοι στο φέις.

Σήμερα πενθώ ένα φίλο του φέις.

Και δεν έχει διαφορά τελικά. Καμιά διαφορά δεν έχει από το άλλο πένθος, αυτό που δοκιμάζουμε, όταν ένας φίλος με σάρκα και οστά, που γνωρίσαμε στις τρεις διαστάσεις της ζωής, φεύγει από κοντά μας.

Ο Γιώργος Ρόμπερτ, ένας τυραννισμένος άνθρωπος που καθηλώθηκε νωρίς σε αναπηρικό καροτσάκι, χαμογελούσε στο φέις μέχρι την τελευταία του στιγμή. Μέσα από ηλεκτρονικούς μηχανισμούς ακατανόητους για τους περισσότερους από μας η ψυχή του ερχόταν σε επαφή με τη δική μας. Διασχίζοντας παγερά και απρόσωπα ηλεκτρονικά κυκλώματα, αλλάζοντας μορφές, παίρνοντας σχήματα ηλεκτρονικά ακατάληπτα ερχόταν και μας έβρισκε το συναίσθημά του, οι αποχρώσεις της διάθεσής του, η αγάπη του, ο ενθουσιασμός του.

Όχι, καμιά διαφορά δεν έχει από το άλλο πένθος.

Ας λένε ό,τι θέλουν για το διαδίκτυο οι ολιγόμυαλοι. Όμως η αλήθεια είναι ότι η ανθρώπινη ψυχή έχει εγκατασταθεί μέσα εκεί φορτωμένη συναισθήματα, κλαίει, γελά, αγαπά, θυμώνει, ονειρεύεται.

Το διαδίκτυο είναι ανθρώπινος τόπος. Έχει όλα τα χαρακτηριστικά του, όλες τις σκοτεινές και φωτεινές πλευρές του. Και έχει και δάκρυα. Αληθινά δάκρυα. Και αληθινή θλίψη. Και αληθινό πένθος. Μόλις τώρα δα είδα τη φοβερή σκιά του θανάτου να φτερουγίζει εκεί μέσα.

Έχασα ένα φίλο.

Δεν ξέρω τι μορφή είχε, πώς ήταν η φωνή του, τι χρώμα είχαν τα μάτια του.
Ξέρω πώς ήταν η ψυχή του.

Αυτό είναι που πονά τελικά.





23/4/12

Εξαναγκαστικοί γάμοι στη σύγχρονη Ευρώπη


Όσο η ζωή παρέμενε ασάλευτη στους αιώνες και οι άνθρωποι μετακινούνταν με άλογα, τη νύχτα φωτίζονταν με κεριά, καλλιεργούσαν τη γη με τα βόδια, ύφαιναν τα ρούχα τους στον αργαλειό, έφερναν το νερό από τη βρύση, έπλεναν τα ρούχα τους στο ποτάμι και μάθαιναν με καθυστέρηση μηνών τι γινόταν στη διπλανή χώρα, αν το μάθαιναν κι αυτό δηλαδή, οι παραδόσεις και οι θρησκευτικές αντιλήψεις παρέμεναν κι αυτές ασάλευτες εξυπηρετώντας  κάποιες κοινωνικές ανάγκες.
Μετά, ξαφνικά, πήρε μπροστά ένας μηχανισμός, άγνωστος μέχρι τότε, και η ζωή άρχισε να αλλάζει. Δεν χρειάζεται να απαριθμήσουμε πόσες μορφές πήρε αυτή η αλλαγή μέχρι να φτάσει στις μέρες μας. Η ουσία είναι ότι από τον τελάλη φτάσαμε στο ιντερνέτ, από το κερί στον ηλεκτρισμό, από το βόδι στο τρακτέρ κι από το άλογο στο αεροπλάνο.
Κι ενώ αυτά τα καταπληκτικά πράγματα άλλαξαν άρδην την καθημερινότητά μας και μαζί μ’ αυτήν και τον τρόπο σκέψης μας, οι παραδόσεις και οι θρησκευτικές αντιλήψεις μας λίγο επηρεάστηκαν. Πρόκειται για τα όσια και ιερά μας και αυτά δεν είναι εύκολο να τα αλλάξουμε. Ούτε και θέλουμε άλλωστε. Παρ’ όλα αυτά επήλθαν κι εδώ αρκετές αλλαγές. Τη Μεγάλη Εβδομάδα λόγου χάριν και το Πάσχα φαίνεται να τηρούμε τα παλαιά έθιμα, αλλά, αν μας έβλεπε κάποιος πρόγονος πώς τα τηρούμε, θα μας χαρακτήριζε άθεους. Παραδοσιακά εξακολουθούν οι περισσότεροι να παντρεύονται στην εκκλησία, αλλά σήμερα μπορεί η νύφη να είναι έγκυος πέντε, έξη, εφτά μηνών με τροφαντή κοιλιά κάτω από το νυφικό της ή μπορεί οι παράνυμφοι να είναι τα παιδάκια της που τα έκανε με τον κύριο που στέκεται δίπλα της.

20/4/12

Ένας αλλοδαπός στην Αθήνα του Αριστοφάνη


Στην κωμωδία του «Θεσμοφοριάζουσαι» ο Αριστοφάνης εμφανίζει έναν ενδιαφέροντα χαρακτήρα, έναν αλλοδαπό που μιλά τα ελληνικά με πολύ αστείο τρόπο και που είναι τελείως άσχετος με την ελληνική κουλτούρα.

Το κράτος της Αθήνας διέθετε εκείνη την εποχή 300 Σκύθες τοξότες που εκτελούσαν χρέη αστυνόμου επιβάλλοντας κυρίως την τάξη στις συνελεύσεις των πολιτών και φυλάσσοντας τους κρατούμενους. Οι Σκύθες αυτοί ήταν δημόσιοι δούλοι.

Στην κωμωδία λοιπόν αυτή του Αριστοφάνη ένας Σκύθης τοξότης διατάσσεται να δέσει έναν παραβάτη, κάποιον που μεταμφιεσμένος σε γυναίκα ανακατεύτηκε με τις Θεσμοφοριάζουσες και που συμβαίνει να είναι ο πεθερός του Ευριπίδη Μνησίλοχος. Ο Ευριπίδης έρχεται μασκαρεμένος σε Περσέα και προσπαθεί να ελευθερώσει τον πεθερό του, αλλά δεν τα καταφέρνει. Κάνει μια δεύτερη απόπειρα, αυτή τη φορά φέρνοντας μαζί του μια νεαρή χορεύτρια ντυμένη προκλητικά. Ο Σκύθης παρασύρεται από τα νάζια και τα τσακίσματα της χορεύτριας, ξεχνά τον κρατούμενο Μνησίλοχο και ο Ευριπίδης βρίσκει την ευκαιρία να τον λύσει και να φύγουν μαζί. 

18/4/12

"Το Ελληνικό Φανταστικό Διήγημα", επιμέλεια Μάκη Πανώριου.

Μόλις κυκλοφόρησε ο έκτος τόμος της Ανθολογίας "Το Ελληνικό Φανταστικό Διήγημα" με επιμέλεια του Μάκη Πανώριου, εκδ. Αίολος. Η Ανθολογία φιλοξενεί το διήγημά μου "Με την οπτική της Αντέλ" που βρίσκεται στη συλλογή διηγημάτων μου "Ο πειρασμός του ερημίτη Χάρτμουτ Λιμπέργκερ", εκδ. Ιωλκός.

"Με λένε Αντέλ. Είμαι νέα, λευκή και αστραφτερή και χαίρομαι τη ζωή με όλους τους τρόπους. Έχω φοβερές αντοχές και οι κακουχίες δεν με εξαντλούν, το αντίθετο μάλιστα: με εξιτάρουν. Γι αυτό ζω έντονα και χαίρομαι κάθε στιγμή της ζωής μου. Όταν γεράσω, ξέρω πώς θα είμαι: θα είμαι για πέταμα. Και μετά θα βρεθώ στο νεκροταφείο κι εκεί θα σαπίσω όπως όλοι μας. Αλλά είναι μακριά ακόμα αυτή η εποχή κι έτσι δεν το πολυσκέφτομαι..."

14/4/12

Οι βασίλισσες των σκουπιδιών (διήγημα)

                                      Renoir   "Le Bal au Le Moulin de la Galette".

Η Κατερίνα και η Βασιλική είναι μόνες. Όταν σμίγουν, η μοναξιά τους δεν ακυρώνεται, γίνεται δυο φορές μοναξιά.
Κουβεντιάζουν βέβαια και λένε πολλά. Λένε τα νέα τους, τα νέα της οικογένειάς τους, των συγγενών τους, των γνωστών τους, τα νέα του κόσμου γενικώς. Κατά την όρεξή τους πότε το γυρίζουν στα γερμανικά, πότε στα γαλλικά. Καμιά φορά και στα ιταλικά. Δεν το κάνουν από επίδειξη, το κάνουν από συνέπεια. Θέλουν να εξασκούν τις ξένες γλώσσες που έμαθαν.
Παράλληλα δεν έχουν καμιά αμφιβολία  ότι σ’ αυτό το χύδην κόσμο που βρέθηκαν, δεν είναι δυο τυχαίες περιπτώσεις. Μπορεί μάλιστα να είναι αυτό η αιτία της μοναξιάς τους. Που οι άλλοι δηλαδή δεν αναγνωρίζουν την αξία τους, που βλέπουν μόνο δυο, πώς να το πούμε, ασήμαντα κορίτσια, άχρωμα, δεν βλέπουν δυο βασίλισσες, όπως πραγματικά είναι. Διότι η Κατερίνα και η Βασιλική είναι βασίλισσες μπροστά σ’ αυτά τα γυναικάκια  τα αστοιχείωτα και τα αυθάδικα που ξεφωνίζουν και ξερνούν ανοησίες.
Τέλος πάντων.

10/4/12

Το πράσινο βιβλίο (διήγημα)

                                                                Leland Holiday  "Woman in Park Bench"
 «Ένας εκβιασμός πάνω, ένας εκβιασμός κάτω δεν είναι τίποτα μπροστά στα τόσα τρομερά που γίνονται στον κόσμο τούτο. Ένας βιασμός επίσης, αν και όχι του κλασικού τύπου, πάλι δεν είναι αρκετός για να οδηγήσει σε απονενοημένα διαβήματα. Ιδίως αν είναι ο πρώτος σου εκβιασμός και ο πρώτος σου βιασμός και τίποτα δεν δείχνει πως θα υπάρξει και συνέχεια. Επομένως κανείς λόγος δεν υπάρχει για επί πλέον καταθλίψεις και τα σχετικά. Οι βιασμοί και οι εκβιασμοί είναι μέρος της φετινής άνοιξης, άρα μελαγχολικοί, και γι αυτό το μόνο που επιτρέπεται είναι μια ελαφρά μελαγχολία, τίποτ’ άλλο. Μελαγχόλησε τώρα, αυτό επιτρέπεται».
Με τέτοιες σκέψεις  παρηγορεί τον εαυτό της η Πηνελόπη, καθώς κατηφορίζει το χωματόδρομο κρατώντας στην αγκαλιά της το πράσινο βιβλίο, αυτό για το οποίο υπέστη σήμερα έναν εκβιασμό και ένα βιασμό. Ωστόσο είναι ακόμη πολύ καλά στην υγεία της, αν και κάπως μπερδεμένη, και γι αυτό προχωρώντας με βήμα σταθερό και έκφραση  απολύτως φυσιολογική, προσπαθεί ταυτόχρονα να ταχτοποιήσει τα γεγονότα στο μυαλό της, ώστε να αρχειοθετηθούν σωστά κατόπιν αυτά  στο αρχείο της μνήμης της. 

9/4/12

Το διήγημά μου "Η μεγάλη ησυχία" και η κριτική του Κώστα Τσιαχρή. Προηγείται η κριτική, ακολουθεί το διήγημα.


   
"Πονοκέφαλος έξω απ' το κεφάλι μου". Σύνθεση του Άγγελου Κουτσοδημητρόπουλου.
 

Στοιχηματίζω   πως  ανάμεσα   σε  τέσσερις   εκδοχές   για  την  ολοκλήρωση  μιας   ιστορίας τη  μεγαλύτερη  προτίμηση   του  αναγνώστη   θα  συγκέντρωνε η  πλέον  καταστροφική  λύση :  αυτή  που  θέλει  χωρίς  συμβιβασμούς   να  αφανίζονται   τα  πάντα. Υπάρχει  μία  σχεδόν  διεστραμμένη   επιθυμία   μέσα   μας  για   το   απόλυτο  τέλος .Είναι  σαν  ένα  είδος  κάθαρσης , σαν  μια  τελετουργία   για  την  προετοιμασία  της  επόμενης  αφετηρίας . Μπορεί  επομένως   να   έχει  κανείς  αντοχή  σ' έναν  τέτοιο  αγώνα  δρόμου , όταν  στις  τσέπες  του  κουβαλάει  τα  βαρίδια   μιας  προσωρινής   λύσης ; Την  απάντηση  νομίζω  τη  δίνει   με  αφοπλιστικό  τρόπο  η  λυγερή  του   δημοτικού  μας  τραγουδιού : για  να  ξεγελάσεις  τον    θάνατο  πρέπει  να  είσαι  γυμνός . Γυμνός  από  οτιδήποτε   σε  βαραίνει   και  δίνει  τροφή   στην  ακοή  των   άλλων . Έτσι  κι εδώ ,  για  να  καθησυχάσεις   την  περιέργειά   σου , πετάς  στο  χώμα  το   βάρος  μιας  μετριοπαθούς   εξόδου κι  επιλέγεις την  τελεσίδικη .

6/4/12

Η κόλαση που δεν βλέπουμε


Τώρα θα αρχίσουν πάλι οι γκρινιάρηδες τα δικά τους: Θέλουν να μας αρρωστήσουν, θέλουν να μας πεθάνουν, θέλουν να μας κάνουν πειραματόζωα, θέλουν να πλουτίσουν κι άλλο εις βάρος μας, η φύση θα εκδικηθεί και άλλα πολλά.
Εγώ όμως έκανα χαρά μεγάλη, όταν διάβασα την είδηση.
Χαρά μεγάλη, γιατί είναι χρόνια τώρα που βασανίζω το μυαλό μου πώς η ανθρωπότητα θα μπορούσε κάποτε να σταματήσει αυτές τις πανάρχαιες τελετές αίματος, πότε θα συνειδητοποιούσε ότι οι μέθοδοι εκτροφής και η σφαγή των ζώων είναι πράξη βάρβαρη και ανατριχιαστική, πότε θα καταλάβαινε πόσο φριχτό είναι το θέαμα των γδαρμένων πτωμάτων με το αίμα ξεραμένο πάνω τους που κρέμονται στα τσιγκέλια των κρεοπωλείων.

2/4/12

Εγκώμιον λογικής

                                      Oliver  Άlvarez "Dimensional Space Interpretation".

Αν μελετήσουμε τη συμπεριφορά μιας αράχνης, θα δούμε ότι τίποτα από αυτά που κάνει δεν οφείλεται στη λογική ή την ευαισθησία της. Ό,τι κάνει, το κάνει από ένστικτο.  Ο ιστός της είναι βέβαια ένα θαύμα τεχνικής, αλλά η αράχνη τον φτιάχνει μηχανικά, δεν γνωρίζει τους νόμους της φύσης ούτε της λογικής που λένε ότι έτσι όπως είναι φτιαγμένος ο ιστός, η μύγα που θα περάσει,  θα κολλήσει και δεν θα ξεκολλήσει ποτέ. Το φλερτ της με την αράχνη του αντίθετου φύλου, το ζευγάρωμά της και τα αυγά που θα γεννήσει κατόπιν είναι όλα προκαθορισμένα από τη φύση πώς θα γίνουν. Η ίδια η αράχνη δεν έχει συναισθήματα ούτε προς το εφήμερο ταίρι της ούτε προς τους απογόνους της.