Πολίτικαλι κορέκτ-φοβία

Καθώς οι σύνθετες λέξεις με δεύτερο συνθετικό τη λέξη «φοβία» κυριαρχούν τελευταία στο λεξιλόγιό μας και κατά κάποιο τρόπο μάς υπαγορεύουν ποια πρέπει να είναι η πολίτικαλι κορέκτ συμπεριφορά μας, πολλοί από μας, πριν εκθέσουν την άποψή τους, διευκρινίζουν: «Δεν έχω ισλαμοφοβία, αλλά...» ή «δεν έχω ξενοφοβία, αλλά...» ή «δεν έχω ομοφοβία, αλλά...».

Με τον τρόπο αυτό προσπαθούν να προκαταλάβουν τον συνομιλητή τους, να του εξηγήσουν ότι δεν πάσχουν από κάποιας μορφής φοβία, αλλά ότι κάνουν ορισμένες σκέψεις επί του συγκεκριμένου θέματος και θέλουν να τις μοιραστούν μαζί του.

Αυτές οι καινούργιες σύνθετες λέξεις με τη «φοβία» ως δεύτερο συνθετικό μάς έχουν έρθει απέξω κι εμείς τις υιοθετήσαμε αμέσως, εφόσον μάλιστα η φοβία είναι μια ελληνικότατη λέξη. Μόνο που εμείς, όταν λέμε «φοβία», εννοούμε υπερβολικό και αναίτιο φόβο, ενώ η λέξη phobia για τον αλλόγλωσσο είναι συνδεδεμένη με την ιατρική ορολογία και κατ’ επέκταση με κάτι αορίστως αρνητικό γενικά. Ο αγγλόφωνος παραδείγματος χάριν, όταν λέει phobia, δεν εννοεί fear.

Επομένως, όταν ο αγγλόφωνος χαρακτηρίζει κάποιον ως homophobic, δεν εννοεί ότι αυτός φοβάται τους ομοφυλόφιλους, αλλά ότι τους αποστρέφεται ή ίσως ακόμα και να τους μισεί. Αντίθετα εμείς εδώ, όταν λέμε ότι κάποιος είναι ομοφοβικός, εννοούμε αναγκαστικά ότι φοβάται τους ομοφυλόφιλους, επειδή η ίδια η λέξη, το δεύτερο δηλαδή συνθετικό της, μας παραπέμπει στον φόβο. Το ίδιο ισχύει και για τις λέξεις ξενοφοβικός, ισλαμοφοβικός κλπ, λέξεις που πλάστηκαν από αλλόγλωσσους και εισήλθαν κατόπιν στο λεξιλόγιό μας.

Με τον τρόπο αυτό αλλοιώνεται όμως η βαθύτερη έννοια που θέλουμε να διατυπώσουμε γλωσσικά.

Η ελληνική γλώσσα έχει τους δικούς της δρόμους για να ακριβολογήσει σε τέτοιες περιπτώσεις. Έτσι λέμε μισογύνης, μισέλληνας, μισάνθρωπος και εννοούμε αυτόν που αποστρέφεται ή αντιπαθεί ή μισεί τις γυναίκες, τους Έλληνες, τους ανθρώπους.

Έχουμε επίσης την πρόθεση «αντί» που προτιθέμενη δηλώνει την αντίθεση προς το δεύτερο συνθετικό της λέξης: αντιρατσιστής, αντιδυτικός, αντιαμερικανικός, αντισημίτης. Δεν λέμε δυτικοφοβικός, αμερικανοφοβικός, εβραιοφοβικός.

Βέβαια στα χείλη των πολίτικαλι κορέκτ βολεύει αυτός ο διαχωρισμός, διότι έτσι, οι μεν αντιδυτικοί, αντιρατσιστές, αντιαμερικανοί κλπ φαίνονται να διαθέτουν γενναίο φρόνημα, οι δε ομοφοβικοί, ξενοφοβικοί, ισλαμοφοβικοί κλπ δείχνουν περιδεείς , δειλά υποκείμενα δηλαδή.

Στην πραγματικότητα όλοι αυτοί οι «φοβικοί» ή οι «αντί-»  ανήκουν στην ίδια κατηγορία: είναι αντίθετοι προς κάτι, μια έννοια, μια ομάδα ανθρώπων.

Οι ομοφοβικοί δεν φοβούνται, αντιπαθούν τους ομοφυλόφιλους.

Οι ξενοφοβικοί δεν φοβούνται, αντιπαθούν τους ξένους.

Οι ισλαμοφοβικοί δεν φοβούνται, αντιπαθούν τους ισλαμιστές.

Όπως ακριβώς οι αντιδυτικοί δεν φοβούνται, αντιπαθούν τη Δύση. Οι αντιαμερικανοί δεν φοβούνται, αντιπαθούν τους Αμερικανούς. Οι αντιρατσιστές δεν φοβούνται, αντιπαθούν τους ρατσιστές. Και οι αντισημίτες δεν φοβούνται, αντιπαθούν τους Εβραίους.

Θα έλεγα λοιπόν, για να αποκαταστήσουμε την αδικία, να αρχίσουμε να μιλάμε και για ευρωφοβικούς, δυτικοφοβικούς, αμερικανοφοβικούς, εβραιοφοβικούς.

Έτσι το γενναίο πλην πλαστό φρόνημα θα πάει περίπατο, όλοι δε εμείς με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα καταντήσουμε φοβικοί σε κάποιο τομέα.

Εκτός αν αποφασίσουμε να αναφερόμαστε σε αντιομοφυλόφιλους, αντιισλαμιστές, αντιαλλοδαπούς, οπότε θα είμαστε και πιο ακριβολόγοι. Σε μια τέτοια περίπτωση αυτός που θέλει να πει κάτι που δεν είναι και πολύ πολίτικαλι κορέκτ, δεν θα αισθάνεται την υποχρέωση να ξεκινήσει με την εισαγωγή «δεν είμαι ομοφοβικός, αλλά...», «δεν είμαι ξενοφοβικός, αλλά...»  κλπ. Θα έχει, ελπίζω, το θάρρος της γνώμης του.

Όπως εκείνοι που καταφέρονται κατά της Δύσης ή της Αμερικής κλπ δεν αισθάνονται την υποχρέωση να διευκρινίσουν εκ των προτέρων ότι δεν είναι δυτικοφοβικοί ή αμερικανοφοβικοί.

Προσωπικά πάντως βρίσκω πολύ ενδιαφέροντες τους όρους «ευρωφοβία» και «ευρωφοβικός». Σκέφτομαι να τους εντάξω στο λεξιλόγιό μου.

Και όταν το παρακάνουμε: