Η φύση είναι ο ιερέας του διαβόλου (Δαρβίνος)

Δεν μπορώ να πω με σιγουριά ότι είπε κάτι τέτοιο ο Δαρβίνος, το άκουσα στην τηλεόραση σε ένα ντοκιμαντέρ, αλλά βλέποντας όσα τρομερά συμβαίνουν στη φύση κρίνω ότι μάλλον το είπε.

Για μας τους απλούς ανθρώπους φύση είναι τα ωραία τοπία, θάλασσες, βουνά, ποτάμια, δάση. Αλλά μέσα εκεί στα ωραία τοπία ζουν πλάσματα που αγωνίζονται για την επιβίωση τρώγοντας το ένα το άλλο. Μοχθηροί μηχανισμοί επιβάλλουν το γνωστό «ο θάνατός σου η ζωή μου» σε άπειρες παραλλαγές. Όσοι παρακολουθούν τέτοια ντοκιμαντέρ ή διαβάζουν τα ανάλογα βιβλία, καταλαβαίνουν τι εννοώ.

Αυτά που συμβαίνουν στη φύση προκαλούν φρίκη στον πολιτισμένο άνθρωπο. Ο οποίος πολιτισμένος άνθρωπος έχει και άλλες αφορμές για να φρίξει με όσα βλέπει να τεκταίνονται εντός του πολιτισμού του.

Αν και ξέρω ότι θα απογοητεύσω τους αισιόδοξους, δηλώνω ρητά και κατηγορηματικά την πίστη μου ότι ζούμε σε ένα κόσμο όπου το Κακό κυριαρχεί και το Καλό αγωνίζεται να το περιορίσει με μηδαμινή ως τώρα επιτυχία.

Ο Ζωροαστρισμός, ο Μανιχαϊσμός, οι Γνωστικοί, οι Χριστιανοί και όλες σχεδόν οι γνωστές θρησκείες έχουν περίπου την ίδια άποψη, αλλά για τους πιστούς αυτή η πάλη Καλού- Κακού έχει θεϊκές καταβολές και είναι σίγουροι ότι στο τέλος θα θριαμβεύσει το Καλό, δηλαδή ο θεός που λατρεύουν.

Την ίδια άποψη έχουν και οι κάθε τύπου αριστερές ιδεολογίες που έχουν αναφανεί στα νεότερα χρόνια: το Κακό εδώ δεν είναι κάτι μεταφυσικό, αλλά προκαλείται από την ανθρώπινη απληστία και κάποτε θα συντριβεί, όταν τα κράτη ή οι κοινωνίες καταφέρουν να επιβάλουν την ισότητα των πολιτών.

Εννοείται ότι όλοι αυτοί, πιστοί και αριστεροί, βλέπουν το Κακό μόνο μέσα στις ανθρώπινες κοινωνίες.

Η δική μου άποψη είναι ότι το Κακό ενυπάρχει στη φύση και, όταν ο άνθρωπος ξεκίνησε να δημιουργεί πολιτισμό, αναγκαστικά το έφερε μαζί του. Ο πολιτισμός είναι αυτός που συνειδητοποίησε την ύπαρξή του και ξεκίνησε να το μάχεται.

Όμως το Κακό δεν είναι μόνο αυτό που ανθεί μέσα στις ανθρώπινες κοινωνίες. Υπάρχει παντού, αλλά εμείς κάνοντας τον αναγκαίο συμβιβασμό λέμε ότι έτσι συμβαίνει στη φύση και απλώς λυπόμαστε, όταν μάθουμε ότι ένας σεισμός σκότωσε εκατοντάδες ανθρώπους, ένα τσουνάμι έπνιξε άλλους τόσους, μια φωτιά στα δάση έκαψε τεράστιες εκτάσεις και μαζί και τα ζώα που ζούσαν εκεί, μια φουρτούνα βούλιαξε ένα πλοίο με όλο του το πλήρωμα, μια επιδημία θέρισε χιλιάδες ανθρώπους.

Έχουμε την τάση να ρίχνουμε την ευθύνη στον ανθρώπινο παράγοντα: αβλεψία, απληστία, αδιαφορία, συμφέροντα κάθε λογής είναι, λέμε, η αιτία που κάηκαν τόσοι άνθρωποι σε μια πυρκαγιά, που καταπλακώθηκαν τόσοι από ένα κακότεχνα κατασκευασμένο κτίριο, που σε μια φτωχή χώρα πεθαίνουν από πείνα οι κάτοικοι.

Έτσι είναι ασφαλώς. Ο άνθρωπος οφείλει να προβλέπει το Κακό και να το εμποδίζει να εκδηλωθεί. Ως εκεί φτάνει η ευθύνη του. Δεν μπορεί όμως να εξαφανίσει το Κακό, επειδή αυτό είναι έξω από τις δυνατότητές του.

Το Κακό είναι έτοιμο να εκδηλωθεί στην πρώτη ευκαιρία και έχει άπειρες μορφές. Και όχι μόνο είναι έτοιμο, αλλά συμβαίνει και πολύ εύκολα. Αντίθετα το Καλό, αυτό που εκπροσωπεί μόνος ο άνθρωπος μέσα στη φύση, μέσα σε ένα κόσμο αδιάφορο και εχθρικό απέναντί του, θέλει πολύ κόπο και αγώνα, πολλή προσπάθεια και πολύ χρόνο για να επιτευχθεί.

Πόση ώρα διαρκεί ένας σεισμός; Μερικά δευτερόλεπτα. Πόσο καιρό χρειάζεται ο άνθρωπος για να αποκαταστήσει τις ζημιές; Μερικά χρόνια. Τι χρειάζεται για να ξεσπάσει μια πυρκαγιά; Μια σπίθα. Πόσο καιρό χρειάζεται ο άνθρωπος για να επανορθώσει την καταστροφή; Μερικά χρόνια. Οι νεκροί όμως δεν μπορούν να ξαναζωντανέψουν ούτε οι περιουσίες που χάθηκαν μπορούν να ξαναγίνουν.

Τα αποδεχόμαστε ωστόσο όλα αυτά μοιρολατρικά, επειδή γεννηθήκαμε σε αυτό το περιβάλλον και το συνηθίσαμε, έχουμε εξοικειωθεί μαζί του. Αποδεχόμαστε το Κακό, επειδή αυτό μας συνοδεύει από τα πρώτα χρόνια της ζωής μας. Τόσο πολύ το έχουμε αποδεχτεί που ούτε καν το βλέπουμε μερικές φορές.

Φταίει η κακιά στιγμή, λέμε, όταν όλα γύρω είναι ήσυχα κι ωραία, και ξεσπά η τραγωδία, κάποιος γλιστρά και πέφτει από

τη σκάλα, σκοτώνεται ή μένει ανάπηρος, ένας άλλος στραβοκατάπιε και πνίγηκε, ένα δέντρο έπεσε και καταπλάκωσε αυτόν που περνούσε από κάτω, μια δυνατή μπόρα παρέσυρε και έπνιξε έναν οδηγό και πάει λέγοντας.

Ο κόσμος μας είναι γεμάτος κακές στιγμές κι εμείς έχουμε μάθει από παιδιά να φυλαγόμαστε, το κάνουμε αυτόματα, δεν σκεφτόμαστε ότι είμαστε περιτριγυρισμένοι από το Κακό που περιμένει μια απροσεξία μας για να επέμβει και να μας διαλύσει ή που δεν περιμένει καν κάτι τέτοιο, επεμβαίνει και καταστρέφει, χωρίς να μας ρωτά.

Η πιο συνηθισμένη του μορφή είναι οι φυσικές καταστροφές, αυτές που συμβαίνουν χωρίς την ανθρώπινη συμμετοχή. Ας δούμε μερικές:

Οι πέντε πιο θανατηφόρες φυσικές καταστροφές που έχουν συμβεί από το 1920 ως σήμερα:

1.

1931, πλημμύρες στην Κίνα: 1.000.000 – 4.000.000 νεκροί.

2.

2004, σεισμός και τσουνάμι, Ινδικός Ωκεανός, 280.000.

3.

1920, σεισμός, Haiyuan, Κίνα: 273.400.

4.

1970, κυκλώνας, Bhola, ανατ. Πακιστάν (σήμερα Μπαγκλαντές): 250.000 – 500.000.

5.

1976, σεισμός, Tangshan, Κίνα: 242.000 – 655.000.

Οι δέκα πιο καταστροφικοί σεισμοί από το 1900 ως σήμερα:

(Παραλείπονται όσοι έχουν ήδη αναφερθεί πιο πάνω).

1.

2010,  Αϊτή: 160.000 νεκροί.

2.

1993, Ιαπωνία: 142.807.

3.

1908, Μεσσίνα, Ιταλία: 123.000.

4.

1948, Turkmen (Σοβιετική Ένωση, τώρα Τουρκμενιστάν): 110.000.

5.

2005, Κασμίρ, Πακιστάν: 100.000.

6.

2008, Κίνα: 87.587.

7.

1970, Περού: 70.000.

8.

1935, Quetta, Ινδία (τώρα Πακιστάν): 60.000.

9.

1990, Ιράν: 50.000.

10.

1927, Κίνα: 40.900.

Οι δέκα πιο θανατηφόροι λιμοί.

Μερικοί από αυτούς προκλήθηκαν εν μέρει και από τον ανθρώπινο παράγοντα, αν και αυτό καθόλου δεν αλλάζει την πραγματικότητα, μέσα στην οποία ζούμε.

1.

1958-1961, Κίνα: 15.000.000 – 43.000.000 νεκροί.

2.

1907, Κίνα: 25.000.000.

3.

1876-1879, Κίνα: 13.000.000.

4.

1789-1792, Ινδία: 11.000.000.

5.

1769-1771, Ινδία: 10.000.000.

6.

1896-1902, Βρετανική Ινδία: 6.000.000.

7.

1315-1317, Ευρώπη: 7.500.000.

8.

1932-1934, Σοβιετική Ένωση: 7.000.000 – 10.000.000.

9.

1876-1878, Ινδία: 5.250.000.

10.

1936, Κίνα: 5.000.000.

Οι δέκα πιο θανατηφόροι καύσωνες

1.

2003, Ευρώπη: 70.000 νεκροί.

2.

2010, Ρωσία: 56.000.

3.

1988, ΗΠΑ: 5.000 – 10.000.

4.

2006, Ευρώπη: 3.418.

5.

1998, Ινδία: 2.541.

6.

2015, Ινδία: 2.500.

7.

2015, Πακιστάν: 2.500

8.

1980, ΗΠΑ: 1700 – 5.000

9.

2010, Ιαπωνία: 1718.

10.

1936, Βόρεια Αμερική: 1693.

Και τι κάνει ο άνθρωπος; Ο άνθρωπος έρχεται μετά τη συμφορά και παλεύει να διορθώσει, να απαλύνει το κακό, να το κλείσει, αν είναι δυνατό. Γι’ αυτό συγκινούμαι αφάνταστα, όταν βλέπω σε μια τραγωδία ανθρώπους να τρέχουν για να βοηθήσουν άλλους ανθρώπους. Όταν σε ένα σεισμό που ισοπέδωσε μια περιοχή μέσα σε τρία δευτερόλεπτα, έρχονται συνεργεία από όλα τα μέρη του κόσμου για να βοηθήσουν. Όταν σε μια πυρκαγιά άνθρωποι μπαίνουν μέσα στις φλόγες για να σώσουν ανθρώπους (και ζωάκια), μερικές φορές χάνοντας οι ίδιοι τη δική τους ζωή. Όταν πέφτουν σε παγωμένα νερά για να σώσουν κάποιον που πνίγεται. Όταν σε μια θεομηνία καταφθάνουν ελικόπτερα και διασώστες και σώζουν ανθρώπους που κρέμονται απελπισμένοι από τα δέντρα. Και δεν έχει τέλος αυτή η προσπάθεια του ανθρώπου ενάντια στο Κακό.

Η ειρωνεία είναι ότι, αν και ο άνθρωπος παλεύει να περιορίσει όσο μπορεί το Κακό που τον περιβάλλει, η άλλη του πλευρά, η σκοτεινή, συμβάλλει κι αυτή στην αύξησή του. Ας δούμε μερικούς αριθμούς.

Πόλεμοι και ένοπλες συγκρούσεις με θύματα πάνω από ένα εκατομμύριο.

Περιλαμβάνονται οι θάνατοι πολιτών από ασθένειες, λιμό κλπ καθώς και οι νεκροί στρατιώτες.

1.

Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, 1939-1945: 65.000.000 – 85.000.000 θύματα παγκοσμίως.

2.

1851-1864, η ανταρσία των Taiping, Κίνα: 20.000.000 – 100.000.000.

3.

184-280, ο πόλεμος των Τριών Βασιλείων, Κίνα: 36.000.000 – 40.000.000.

4.

1206-1368, οι κατακτήσεις των Μογγόλων, Ευρασία: 40.000.000.

5.

1492-1691, ευρωπαϊκός αποικισμός σε Βόρεια και Νότια Αμερική: 8.400.000 – 138.000.000.

6.

1618-1682, η δυναστεία των Qing κατακτά τη δυναστεία των Ming, Κίνα: 25.000.000.

7.

1862-1877, η επανάσταση των Dungan, Κίνα: 20.770.000.

8.

755-763, η ανταρσία An Lushan, Κίνα: 13.000.000 – 36.000.000.

9.

1914-1918, Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: 15.000.000 – 21.000.000.

10.

1400-1500, κατάκτηση του Τιμούρ, Κεντρική και Νότια Ασία: 17.000.000.

Ο κατάλογος του Κακού από άνθρωπο σε άνθρωπο δεν έχει τέλος. Προσθέτω μόνο δύο γενοκτονίες:

1.

Γενοκτονία των Σλάβων της Σοβιετικής Ένωσης από τους Ναζί, 1939-1945: 13.684.700 θύματα.

2.

Γενοκτονία Εβραίων από τους Ναζί, 1941-1945: 4.200.000 – 6.300.000.

Το Κακό είναι εδώ, πανταχού παρόν.

Και ο άνθρωπος όμως είναι εδώ. Στη μάχη του ενάντια στο Κακό μέχρι στιγμής ελάχιστα έχει καταφέρει. Αλλά, όπως οι Ζωροάστρες, οι Μανιχαίοι, οι Γνωστικοί, οι Χριστιανοί και οι ιδεολόγοι αριστεροί πιστεύω κι εγώ ότι σιγά σιγά, με κόπο, με προσπάθεια, με επιμονή θα το περιορίσει, όσο αυτό είναι δυνατό.

Σε ένα μέλλον πολύ μακρινό όμως.

https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_wars_and_anthropogenic_disasters_by_death_toll