Μαρτιάλης, 10.68: Μια Ρωμαία μιλά ελληνικά

 

 

 

 

Ο ποιητής ενοχλείται που μια Ρωμαία χρησιμοποιεί στην ομιλία της ελληνικές φράσεις προσπαθώντας να μιμηθεί τους διανοούμενους της εποχής.

 

Ακολουθεί μια παράφραση του ποιήματος προσαρμοσμένη στη δική μας εποχή, μετά το λατινικό κείμενο και η μετάφρασή του.

 

 

 Αφού, Λαίλια, το σπίτι σου

 

δεν είναι στο Παρίσι, στο Λονδίνο ή στη Νέα Υόρκη

 

αλλά στα Λεμονάδικα

 

κι η μάνα σου απ’ τα Γκράβαρα

 

ποτέ δεν έβαλε μπογιές στη μούρη της

 

και ο αγροίκος κύρης σου γεννήθηκε

 

στου βάβουλα τη Γούβα,

 

εσύ ποτέ δε σταματάς να λες:

 

Oh, honey! Oh, my lord! Oh, darling!

 

 

 

Λίγη ντροπή, απόγονος εσύ της Μπουμπουλίνας

 

και της Μαυρογένους!

Τέτοια λογάκια ακούει ένα κρεβάτι,

 

μα όχι οποιοδήποτε κρεβάτι,

 

αλλά αυτό που στρώνει η γκόμενα σε ερωτύλο αγαπητικό.

 

 

 

Θέλεις να μάθεις να μιλάς σαν μεγαλοκυρία;

 

Μήπως και πιο τραβηχτική μπορείς να γίνεις,

 

όταν κουνιέσαι και λυγιέσαι;

 

Μα κι αν αποστηθίσεις

 

κι απέξω μάθεις κι ανακατωτά

 

ολόκληρο το Χόλιγουντ,

 

Λαίλια, με τίποτα δεν πρόκειται να γίνεις

 

κουνελάκι του Playboy.

 

 

 

Cum tibi non Ephesos nec sit Rhodos aut Mitylene,

Sed domus in vico, Laelia, patricio,

Deque coloratis numquam lita mater Etruscis,

Durus Aricina de regione pater;

κυριε μου, μελι μου, ψυχη μου congeris usque,

— Pro pudor! — Hersiliae civis et Egeriae.

Lectulus has voces, nec lectulus audiat omnis,

Sed quem lascivo stravit amica viro.

Scire cupis quo casta modo matrona loquaris?

Numquid, cum crisas, blandior esse potes?

Tu licet ediscas totam referasque Corinthon,

Non tamen omnino, Laelia, Lais eris.

 

 Αφού, Λαίλια, το σπίτι σου δεν βρίσκεται στην Έφεσο,

στη Ρόδο ή στη Μυτιλήνη αλλά στην Πατρικία οδό

κι η άβαφτη μητέρα σου από τους μελαψούς 

κατάγεται Ετρούσκους

κι ο αυστηρός πατέρας σου από την Αρικία, 

«κύριέ μου, μέλι μου, ψυχή μου»* δεν σταματάς να λες.

 

Ντροπή, εσύ που είσαι

ισοπολίτης της Ερσίλιας και της Ηγερίας.

Τέτοια λογάκια ακούει ένα κρεβάτι, 

μα όχι οποιοδήποτε κρεβάτι,

αλλά αυτό που στρώνει η γκόμενα σε ερωτύλο αγαπητικό.

Θέλεις να μάθεις να μιλάς σαν μεγαλοκυρία;

Μήπως και πιο τραβηχτική μπορείς να γίνεις,

όταν κουνιέσαι και λυγιέσαι;

Μα κι αν αποστηθίσεις 

κι απέξω μάθεις κι ανακατωτά

ολόκληρη την Κόρινθο,

Λαΐς με τίποτα δεν πρόκειται να γίνεις, Λαίλια.

 

*«κυριε μου, μελι μου, ψυχη μου»: γραμμένα στα ελληνικά.

Ερσίλια: σύζυγος του Ρωμύλου.

 

Ηγερία: σύζυγος του μυθικού βασιλιά Νουμά Πομπίλιου.

 

Λαΐς: διάσημη εταίρα από την Κόρινθο.

Παράφραση και μετάφραση: Καίτη Βασιλάκου