Όσο πιο ευφυής τόσο πιο δυστυχής

Ας υποθέσουμε ότι γεννιέσαι με ένα πολύ υψηλό δείκτη ευφυΐας, με ένα πάρα πολύ υψηλό δείκτη ευφυΐας, ας πούμε έχεις IQ που κυμαίνεται ανάμεσα στο 250 και στο 300 -  το υψηλότερο που έχει ποτέ καταγραφεί. Είσαι δηλαδή ο πιο έξυπνος άνθρωπος του κόσμου.

Τι χάρισμα κι αυτό, ε; Τι εύνοια της φύσης! Και τι απίστευτες δυνατότητες ανοίγονται μπροστά σου, τι είσαι ικανός να καταφέρεις στη ζωή σου!

Ο Γουίλιαμ Τζέιμς Σίντις  (1898 – 1944) υπήρξε ένας τέτοιος άνθρωπος. Σε ηλικία 18 μηνών μπορούσε να διαβάσει τους New York Times, στα  8 του χρόνια γνώριζε ήδη οκτώ γλώσσες (Λατινικά, Ελληνικά, Γαλλικά, Ρωσικά, Γερμανικά, Εβραϊκά, Τουρκικά), στα 11 χρόνια του γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και έδωσε διάλεξη στη Μαθηματική Εταιρεία του Πανεπιστημίου για τον τετραδιάστατο χώρο, στα 14 χρόνια του αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο.  

Εκτός από τα μαθηματικά τον ενδιέφεραν και πολλά άλλα πράγματα και έγραψε πολλά άρθρα με ψευδώνυμο για ποικίλα θέματα από την Κοσμολογία μέχρι την ιστορία των Ινδιάνων της Αμερικής και από μελέτες για τον σχεδιασμό των οχημάτων μέχρι την ανθρωπολογία.

Ο Γουίλιαμ Τζέιμς Σίντις ήταν εβραιο-ουκρανικής καταγωγής και γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη.  Ο πατέρας του Μπόρις Σίντις ήταν ψυχίατρος και πολύγλωσσος και άρχισε να εκπαιδεύει τον γιο του από τότε που ήταν ακόμα μερικών μηνών. Προφανώς αυτή η εκπαίδευση θα έπαιξε τον ρόλο της, όμως, αν ο Γουίλιαμ δεν διέθετε αυτή την τερατώδη ευφυΐα, καμιά εκπαίδευση δεν θα είχε αυτά τα εκπληκτικά αποτελέσματα.

Λογικά λοιπόν θα πρέπει να υποθέσουμε ότι ο Γουίλιαμ Τζέιμς Σίντις μεγαλώνοντας θα κατακτούσε τον κόσμο και θα άλλαζε την πορεία του και το όνομά του θα έμενε χαραγμένο  για πάντα στην Ιστορία.

Τίποτε από αυτά δεν συνέβη. Ο Γουίλιαμ Τζέιμς Σίντις πέθανε φτωχός και άσημος σε ηλικία 46 χρονών από εγκεφαλική αιμορραγία. Δούλευε κάπου ως λογιστής.

Τι πήγε στραβά;

Λένε πως η αιτία της αποτυχίας του ήταν ο χωρίς αγάπη πατέρας του που τον πίεζε με τη σκληρή του εκπαίδευση και ο μικρός Γουίλιαμ δεν μπόρεσε να ζήσει ως φυσιολογικό παιδί. Πολύ πιθανό.

Λένε επίσης ότι επηρεάστηκε αρνητικά ο ψυχισμός του, επειδή βρισκόταν συνεχώς κάτω από τα φώτα της δημοσιότητας, μια και ήταν το παιδί θαύμα της εποχής του.

Μεγαλώνοντας αυτή η δημοσιότητα τού έγινε βραχνάς. Σε μια συνέντευξη που έδωσε το 1914 είπε: «Θέλω να ζήσω την τέλεια ζωή. Ο μοναδικός τρόπος για να ζήσει κανείς την τέλεια ζωή είναι να τη ζήσει μόνος». Ήταν 16 ετών τότε.

Η σχέση του με τους άλλους ανθρώπους υπήρξε προβληματική. Γι’ αυτό και η καριέρα του ως καθηγητή στο Χάρβαρντ και στο πανεπιστήμιο Ράις του Χιούστον υπήρξε σύντομη. Με τις ιδέες του περί απόλυτης ατομικής ελευθερίας και την αποκήρυξη της ιδέας του πατριωτισμού κατάφερε στο τέλος να γίνει αντιπαθής στους ανθρώπους της εποχής του. Ακολούθησε και μια ποινή φυλάκισης για τη συμμετοχή του σε κάποια διαδήλωση. Μετά από αυτό ο Γουίλιαμ Τζέιμς Σίντις αποσύρθηκε από τη δημόσια ζωή.

Σήμερα οι ιδέες περί απόλυτης ατομικής ελευθερίας και η απόρριψη του πατριωτισμού δεν είναι κάτι πρωτότυπο. Βέβαια, αν ζούσε σήμερα ο Σίντις, θα μας έλεγε άλλα που δεν μπορούμε ούτε να τα φανταστούμε, αλλά αυτό είναι άλλο θέμα.

Η ουσία είναι ότι ο πιο ευφυής άνθρωπος που γέννησε αυτός ο κόσμος απέτυχε παταγωδώς στη ζωή του. Έφταιγε μόνο ο πατέρας του που τον έκανε κάτι σαν πειραματόζωο; Έφταιγε η δημοσιότητα που τον καταδίωκε στα τρυφερά παιδικά του χρόνια; Ή έφταιγε η τερατώδης ευφυΐα του;

Η γνώμη μου είναι ότι οι ιδιορρυθμίες που ανέπτυξε οφείλονταν στην ιδιόρρυθμη εκπαίδευσή του και στην επακόλουθη μεγάλη δημοσιότητα που γνώρισε. Αλλά με τις ιδιορρυθμίες του ένας άνθρωπος μπορεί μια χαρά να ζήσει, θα είναι λίγο εκκεντρικός, λίγο περίεργος και διαφορετικός, όμως μπορεί να ζήσει και να δημιουργήσει. Αν μελετήσουμε τη ζωή των διάσημων επιστημόνων και καλλιτεχνών, θα δούμε ότι είναι γεμάτη ιδιορρυθμίες, παραξενιές και αλλόκοτες συνήθειες.

Αυτό που κατέστρεψε τον Γουίλιαμ Τζέιμς Σίντις ήταν η τερατώδης ευφυΐα του.

Φανταστείτε να υποχρεώσουμε κάποιον άνθρωπο πενήντα χρονών να ζει σε ένα τόπο, όπου θα ζουν μόνο δεκάχρονα. Να εργάζεται μαζί τους, να διασκεδάζει μαζί τους, να υπακούει στους κανόνες τους, να συνομιλεί μαζί τους, να συμμορφώνεται με τις απόψεις τους. Κι αν καμιά φορά δοκιμάσει να πει τις δικές του σκέψεις, να τον κοιτάζουν τα δεκάχρονα σαν ηλίθια.

Ο Γουίλιαμ Τζέιμς Σίντις απέτυχε στη ζωή του, γιατί δεν μπόρεσε να βρει κανέναν όμοιό του. Η φύση τού έπαιξε ένα πολύ άσχημο παιχνίδι προικίζοντάς τον με μια ευφυΐα που ξεπερνούσε τα ανθρώπινα όρια. Ήταν κάτι σαν Άλιεν, μια διάνοια που δεν μπορούσε να χωρέσει στον πλανήτη που τον γέννησε. Ένας μικρός θεός που έπρεπε να ζήσει με ανθρωπάκια περιορισμένης αντιληπτικότητας.

Ένας δυστυχισμένος και μοναχικός νους.