"Η Ντέλια μού γλυκομιλά τις νύχτες"

Αφτί μου φλύαρο,

γιατί μου κουδουνίζεις κάθε νύχτα;

Ποιος θέλεις να μου πεις πως με θυμάται;

«Ζητάς να μάθεις ποιος;

Τα αφτιά σου μες στη νύχτα κουδουνίζουν;

Και κουδουνίζουν κάθε νύχτα;

Η Ντέλια σού μιλά».

Σίγουρα η Ντέλια είναι αυτή που μου μιλά.

Πιο ανάλαφρη κι από την αύρα έρχεται

και με γλυκιά και σιγανή φωνή

μου μουρμουρίζει.

Έτσι το συνηθίζει η Ντέλια,

να σπάει τη μυστική σιγή της νύχτας

με χαμηλή και τρυφερή φωνή,

έτσι το συνηθίζει,

να πλέκει γύρω απ’ το λαιμό μου

τα τρυφερά της μπράτσα,

λόγια κρυφά να λέει

στα τεντωμένα μου αφτιά.

Την αναγνώρισα:

στ’ αλήθεια μού ήρθε ο αντίλαλος απ’ τη φωνή της,
ήχος πιο μαλακός που αντιβοά
μέσα στο φλύαρο αφτί μου.

Μη σταματάτε να μου στέλνετε, σας ικετεύω,

αυτούς τους ατελείωτους ψιθύρους!

Μα μόλις το είπα, σωπάσατε εσείς.

Και τώρα εγώ αναστενάζω.

Garrula, quid totis resonas mihi noctibus, auris?

Nescio quem dicis nunc meminisse mei.

“Hic quis sit, quaeris? resonant tibi noctibus aures,

et resonant totis? Delia te loquitur”.

Non dubie loquitur me Delia: mollior aura

venit et exili murmure dulce fremit.

Delia non aliter secreta silentia noctis

summissa ac tenui rumpere voce solet,

non aliter teneris collum coplexa lacertis

auribus admotis condida verba dare.

Agnovi: verae venit mihi vocis imago,

blandior arguta tinnit in aure sonus.

Ne cessate, precor, longos gestare susurros!

Dum loquor haec, iam vos obticuisse queror.

Σενέκας ο Νεότερος ( 4πΧ – 65μΧ )

59 (452 R, 44 Br)

Ντέλια: Δηλία (γυναικείο όνομα). 

Η μετάφραση δική μου.

Εβδομηντάχρονη μπέμπα

Να είσαι εβδομήντα χρονών – άσχετο, αν οι άλλοι σου λένε με έκπληξη, μα όχι, δεν είναι δυνατόν! Είναι και παραείναι – και να συνομιλείς με κάποιον γύρω στα δέκα χρόνια νεότερό σου και ο κάποιος αυτός να σε κοιτάζει και να σου φέρεται λες και είσαι κοπελίτσα είκοσι- είκοσι πέντε χρονών…  μην πάει ο νους σας εκεί που είναι έτοιμος να πάει, λάθος καταλάβατε.

"Μέρες που είναι..."

Μέρες που είναι

να θυμηθούμε, λέω, τους ευτυχισμένους

και να τους ευχηθούμε

χαμογελώντας τους

με το πικρό χαμόγελό μας

χρόνια πολλά και πάντα ευτυχισμένα.

Και ύστερα να δούμε

πώς θα αντικαθρεφτιστεί στο πρόσωπό τους

η μορφή μας.

"Δώσ' μου, Διαδούμενε, βαθιά φιλιά"

Δώσ’ μου, Διαδούμενε, βαθιά φιλιά.

«Πόσα;» μου λες.

Τα κύματα του Ωκεανού ζητάς να σου μετρήσω

και στου Αιγαίου πελάγους τις ακτές

όσα κοχύλια είναι σκορπισμένα

και όσες στο βουνό του Κέκροπα

μέλισσες τριγυρνούν

κι όσες φωνές και παλαμάκια ακούγονται

μες στο γεμάτο θέατρο,

όταν ο κόσμος βλέπει ξαφνικά τον Καίσαρα.

Δεν θέλω όσα φιλιά η Λεσβία έδωσε

στο φλύαρο Κάτουλλο για να εξιλεωθεί.

Λίγα ποθεί, όποιος μπορεί να απαριθμήσει.

Basia da nobis, Diadumene, pressa. “Quot?” inquis.

Oceani fluctus me numerare  iubes

et maris Aegaei sparsas per litora conchas

et quae Cecropio monte vagantur apes,

quaeque sonant pleno vocesque manusque theatro,

cum populus subiti Caesaris ora videt.

Nolo quot arguto dedit exorata Catullo

Lesbia: pauca cupit, qui numerare potest.

Martialis, VI 34

Η μετάφραση δική μου.

Πάνου Νιαβή: «Η Τριγωνομετρία των Παθών»

 

Η δεύτερη ποιητική συλλογή του Πάνου Νιαβή, "Η Τριγωνομετρία των Παθών" (εκδ. Μελάνι) μάς εισάγει στο δικό του αισθαντικό σύμπαν, όπου η γυναίκα και ο έρωτας έχουν μια διακριτή θέση, χωρίς να υπολείπεται όμως  και η βαθιά νοσταλγία του βιωμένου χρόνου και ιδιαίτερα η νοσταλγία του γενέθλιου τόπου που έχει χαράξει έντονα τη μνήμη του.

Μερικά αποσπάσματα που μου άρεσαν ιδιαίτερα;

Ο μεγάλος Απών της ζωής σου

μου φτάνει, να’ μαι,

και τα μάτια σου τα υγρά,

λυπημένα τριαντάφυλλα,

μου φτάνει, να’ ναι!

Με κυνηγούν οι καιροί,

με καταδιώκουν οι νοσταλγίες,

με έχουν προκηρύξει

οι ματαιωμένοι μου έρωτες,

με ξαγρυπνούν οι προδοσίες μου.

Περνάει κοπάδι τα πρόβατα

στα Γούπατα όλη νύχτα

ένας βοριάς σατράπης

ή να λαθεύω και είναι χρόνια πεθαμένα;

Φυσάει βοριάς και ρίχνει χιόνι,

η ίσκα, το τσακμάκι μουσκεμένα

του ξακουστού τού τσέλιγκα

που κάτεχε τα τόπια

-Νεκρός κι από καιρό λησμονημένος-

λείπει μια τόση φλόγα

να με ζεστάνει μια σταλίτσα.

Έρχομαι από πολύ μακριά

κουβαλώ μέσα μου

ένα κοιμητήρι νεκρών,

το ξέρω καλά,

γιατί τις νύχτες στήνουν χορό

τέσσερεις γενιές πεθαμένοι.

Ώριμη ποίηση, ανεπιτήδευτη που μεταδίδει στον αναγνώστη τη νοσταλγία των χαμένων καιρών και την ατέλειωτη ανάγκη της ψυχής για έρωτα.

Καλοτάξιδη να είναι.

"Όταν και αν..."

Όταν και αν

νιώσεις περίεργα μια μέρα

και ανεξήγητα,

κοιτάζεις γύρω σαστισμένος,

αναρωτιέσαι κι απορείς

τι σου συμβαίνει τάχατε,

χωρίς να θες χαμογελάς,

χωρίς να το καταλαβαίνεις,

σφυρίζεις ένα σκοπό αγαπημένο

που έρχεται απ’ τα παλιά

και μέσα σου έχει απλωθεί

μια αίσθηση πρωτόγνωρη

που μαλακώνει

τις σκληρές γωνίες σου,

τα χρώματα του κόσμου

σου γνέφουν απαλά

και οι κινήσεις των ανθρώπων

δείχνουν αργές, νωχελικές,

μια γλύκα αναδίνοντας,

όταν και αν ποτέ

βρεθείς σε μια κατάσταση

όπως αυτή,

να ξέρεις ότι

σε βρήκε ανυποψίαστο,

σε βρήκε άπειρο,

σε βρήκε αδοκίμαστο

η ευτυχία.

Απαγορεύονται οι λέξεις

Μπορούμε να επέμβουμε με πολλούς τρόπους στην ανθρώπινη ομιλία και να αναγκάσουμε τους άλλους να μη χρησιμοποιούν λέξεις που θεωρούνται προσβλητικές. Το κακό είναι όμως ότι αυτές οι απαγορευμένες λέξεις συνεχίζουν να υπάρχουν. Είτε τις λέμε είτε όχι, αυτές έχουν καταγραφεί στη μνήμη μας και, αν τυχόν χρειαστεί, τις επαναφέρουμε στον λόγο μας, όταν θέλουμε να εκφραστούμε καίρια και με σαφήνεια.

Μερικές από αυτές μάλιστα θριαμβεύουν υπογείως, όταν δεν είμαστε υποχρεωμένοι να απευθυνθούμε σε σοβαρό ή σοβαροφανές κοινό. Όλες πχ οι χυδαίες λεγόμενες λέξεις, τα ου φωνητά, που έχουν σχέση με τη σεξουαλική μας δραστηριότητα βρίσκονται στην άκρη της γλώσσας μας και, αν κρίνουμε ότι όσοι μας ακούν ή μας διαβάζουν είναι εξοικειωμένοι με αυτές, τις ξεστομίζουμε με άνεση.

"Ο σιτιστής"

Όπως σ’ το λέω:

Τίποτα δεν άλλαξε,

πάντα τον ίδιο ξένο

κουβαλάς εντός σου

με τις δικές του επιθυμίες,

τις δικές του αποφάσεις.

Τίποτα φρόνιμο δεν του αρέσει

και δεν ανέχεται τις συμβουλές σου.

Ένας αχρείος αντάρτης είναι

που σε εκμεταλλεύεται ασύστολα

- δεν το κατάλαβες ακόμη;

Κι εσύ ένα κουφάρι είσαι,

ένα άδειο κέλυφος

που μέσα του έχει εγκατασταθεί αυτός

και ανελέητα σε χρησιμοποιεί.

Εσύ δεν είσαι τίποτα.

Εσύ είσαι μόνο ο σιτιστής.

Και σ’ έχει σακατέψει.

"Μου λένε..."

Μου λένε:

ζεις με ψευδαισθήσεις,

μην ονειρεύεσαι άλλες ζωές,

μη φτιάχνεις κόσμους ευτυχίας

και χάνεσαι στις φαντασίες σου,

εδώ στον κόσμο τούτο το σκληρό

όρθια πρέπει να παλέψεις,

μέχρι να σωριαστείς νεκρή

μέσα στο αίμα σου.

Τους λέω:

αλήθεια, πώς νομίζετε

πως φτιάχνω

τους θαυμαστούς μου παραδείσους;

Μέσα στο αίμα μου

είναι όλοι βουτηγμένοι.