Είμαι καλός άνθρωπος;

Είμαι καλός άνθρωπος; Νομίζω όλοι μας κάποια στιγμή έχουμε αναρωτηθεί σχετικά. Και νομίζω ότι όλοι μας έχουμε απαντήσει θετικά.

Τελικά φαίνεται ότι ο κόσμος μας αποτελείται από καλούς ανθρώπους που όμως κάνουν κακές πράξεις. Ή και αντίστροφα: αποτελείται από κακούς ανθρώπους που κάνουν και καλές πράξεις.

Θα έλεγα ότι ο κόσμος μας αποτελείται κατά κανόνα από ανθρώπους καλών προθέσεων που στη διαδρομή της ζωής τους έχουν κάνει κακό στους άλλους πολλές φορές.

Υπάρχουν ασφαλώς και οι εντελώς πωρωμένοι που δεν τους απασχολούν τέτοια ηθικής φύσεως ερωτήματα και κάνουν το κακό για λόγους συμφέροντος ή ακόμα και γιατί τους αρέσει και το απολαμβάνουν. Πάλι όμως κι αυτοί κάποια στιγμή θα εκδηλώσουν κάτι που θα μοιάζει με καλοσύνη και ευαισθησία.

Υπάρχουν και οι αγαθοί άνθρωποι που δεν πειράζουν μυρμήγκι κι εκείνοι που αφιερώνουν τη ζωή τους στους άλλους, στα πλάσματα αυτού του κόσμου, σε οτιδήποτε χρειάζεται προστασία και βοήθεια. Κι αυτοί όμως δεν είναι άγγελοι, κάποια στιγμή κάποιον άλλον θα πίκραναν με τα λόγια ή τη στάση τους.

Όμως οι περισσότεροι βρίσκονται στη μέση. Είναι καλοί άνθρωποι που κάνουν συχνά κακές πράξεις. Έχουν ηθικές αρχές, πιστεύουν άδολα σε κάποιες αξίες και προσπαθούν να τις τηρούν, όμως συνηθέστατα  παρεκκλίνουν από αυτές, κάνουν συμβιβασμούς που δεν επιτρέπεται, άλλοτε κάνουν τα στραβά μάτια, άλλοτε γίνονται επιθετικοί, άδικοι και άπληστοι, άλλοτε υποκύπτουν στις άλογες ορμές της ψυχής τους και κάνουν κακό στους άλλους. Μερικές φορές μετανιώνουν, μερικές φορές όχι, επειδή πιστεύουν πως ό,τι έκαναν ήταν επιβεβλημένο για κάποιο λόγο.

Είμαι σίγουρη πως όσοι με διαβάζετε αυτή τη στιγμή πιστεύετε ότι είστε καλοί άνθρωποι. Το ίδιο πίστευα κι εγώ για τον εαυτό μου. Το μοτίβο είναι γνωστό: «Με αδίκησαν, όμως εγώ δεν αδίκησα».

Μετά, μια μέρα αναρωτήθηκα: Στ’ αλήθεια, δεν αδίκησα ποτέ κανέναν; Διότι, εντάξει, πολλές φορές θύμωσα με αυτούς που με πείραξαν, θύμωσα πολύ, είπα από μέσα μου βαριές κουβέντες, όμως δεν πείραξα εγώ κανέναν.

Κανέναν;

Κανείς δηλαδή δεν πικράθηκε από μια πράξη μου ή μια κουβέντα μου; Κανείς; Είμαι τόσο άγια;

Κάνοντας μια γρήγορη βόλτα στο παρελθόν μου έφερα στο νου μου πρόσωπα που γνώρισα, που μπήκαν για λίγο ή για περισσότερο ή μόνιμα στη ζωή μου. Και η συνθηκολόγηση άρχισε.

Σε όλες τις περιπτώσεις είχα μια δικαιολογία: αυτός άρχισε πρώτος ή έπρεπε να προστατέψω τον εαυτό μου ή φέρθηκα παρορμητικά και τον πρόσβαλα, ενώ δεν ήταν αυτή η πρόθεσή μου ή έπρεπε όμως να υπερασπιστώ τα συμφέροντά μου ή έχασα την υπομονή μου με τις βλακείες που άκουγα ή αρκετές φορές με είχε εκνευρίσει και έπρεπε να πάρει το μάθημά του ή δεν μπορούσα να μείνω στη σχέση, αφού δεν τον αγαπούσα ή με απογοήτευσε και απομακρύνθηκα και άλλα τέτοια μικροπταίσματα που τα ξέχασα αμέσως ή ούτε καν τα πρόσεξα, ενώ ο άλλος ένιωσε άσχημα ή λυπήθηκε πολύ. Εντάξει, δεν είμαι και άγια, δικαιολογήθηκα στον εαυτό μου.

Ακριβώς. Δεν είμαστε άγιοι. Είμαστε καθημερινοί άνθρωποι που βρισκόμαστε συνεχώς μπροστά σε τέτοια διλήμματα και φυσικά πρώτα κοιτάζουμε τον εαυτό μας. Αυτό πολλές φορές σημαίνει ότι ο άλλος θα νιώσει αδικημένος. Έχουμε φυσικά τα επιχειρήματά μας για την κακή μας πράξη. Αλλά αυτό δεν αλλάζει τα γεγονότα: έχουμε πειράξει τον άλλον. Του προκαλέσαμε λύπη. Τον αδικήσαμε.

Κάποιοι θα μας θυμούνται με θυμό, κάποιοι με απογοήτευση. Κάποιοι μπορεί και να μας μισούν. Αν κάνουμε μια αναδρομή στη ζωή μας – και είμαστε αντικειμενικοί – θα διαπιστώσουμε ότι δεν είμαστε και τόσο καλοί, όσο νομίζουμε.

Καλών προθέσεων άνθρωποι είμαστε, καλοί άνθρωποι όχι.