Σε
ένα μακρινό μέλλον – που αν δεν είναι γραφτό, δεν πρόκειται η ανθρωπότητα να
φτάσει ποτέ, αλλά θέλουμε πάντα να ελπίζουμε ότι θα φτάσει – ο άνθρωπος, όπως τον ξέρουμε σήμερα, θα
έχει αντικατασταθεί από μηχανές που θα είναι τέλεια αντίγραφά του ή μάλλον πολύ
βελτιωμένα αντίγραφά του.
Το
θέμα αυτό είναι από τα αγαπημένα της επιστημονικής φαντασίας, αλλά μάλλον δεν
είναι μόνο φαντασία, είναι η μελλοντική πραγματικότητα.
Ήδη
διάφορα μηχανικά εξαρτήματα τοποθετούνται μέσα στο ανθρώπινο σώμα
αναλαμβάνοντας τη λειτουργία κάποιων οργάνων που χάλασαν. Αυτό λογικά θα
συνεχιστεί και θα επεκταθεί στο μέλλον.
Από
την άλλη ο άνθρωπος πειραματίζεται με
διάφορες μηχανές που τις φτιάχνει με στόχο να μιμηθούν την ανθρώπινη
συμπεριφορά και σκέψη και ήδη έχουμε κάποια τέτοια δείγματα που ακόμα όμως
είναι πολύ χονδροειδή. Λογικά και εδώ θα έχουμε εξέλιξη και κάποτε θα είναι
δυνατό να κατασκευάζονται μηχανές που θα είναι αντίγραφα του ανθρώπου.
Οι
μηχανές αυτές σε αντίθεση με τον άνθρωπο δεν θα πονούν, δεν θα αρρωσταίνουν και δεν θα πεθαίνουν. Θα χαλάνε βέβαια, αλλά θα υπάρχουν
ανταλλακτικά στην αγορά και θα διορθώνονται. Αυτό κυρίως που θα ενδιαφέρει, θα είναι η νοητική τους
λειτουργία, ο νους τους. Σε περίπτωση που η μηχανή χαλάσει, αλλά ο νους λειτουργεί σωστά, αυτός θα
μεταφέρεται σε μια νέα μηχανή.
Η
αθανασία εξάλλου αυτό είναι: η διατήρηση του νου μας, η διατήρηση της
προσωπικότητάς μας, του χαρακτήρα μας, των αναμνήσεών μας, όχι η διατήρηση του
σώματός μας. Επομένως, αν ο νους μεταφερθεί σε ένα άλλο σώμα ή σε μια άλλη
μηχανή, παραμένουμε αυτοί που είμαστε.
Στο
μακρινό αυτό μέλλον λοιπόν οι άνθρωποι-μηχανές θα υπερτερήσουν του φυσικού
ανθρώπου. Θα μπορούν να έχουν υπέρμετρα
περισσότερη γνώση από τον φυσικό άνθρωπο και πολύ περισσότερες δυνατότητες και
ικανότητες από αυτόν. Ο ανθρώπινος πολιτισμός θα περάσει σιγά-σιγά στα χέρια
τους με τη συγκατάθεση των φυσικών ανθρώπων που για ένα μεταβατικό
διάστημα θα αρκεστούν απλώς να
διευθύνουν τις μηχανές, να είναι τα αφεντικά δηλαδή. Μετά θα παραιτηθούν και
από αυτό, διότι θα δουν ότι οι άνθρωποι-μηχανές είναι καλύτερα αφεντικά από
τους ίδιους. Θα περάσουν στο περιθώριο και θα απολαμβάνουν τα οφέλη από την
εργασία των μηχανών, θα γίνουν μειοψηφία, χωρίς να το καλοκαταλάβουν, μετά
κανείς δεν θα τους υπολογίζει και στο τέλος θα εξαφανιστούν ως περιττό είδος.
Αυτό
το σενάριο επιστημονικής φαντασίας θυμίζει λίγο εφιάλτη και γι’ αυτό μάς
τρομάζει, όμως δεν έχουμε δίκιο. Διότι
μπορεί εμείς με τη σημερινή μορφή μας να εκλείψουμε κάποτε, αλλά θα αφήσουμε
στη θέση μας ένα νέο είδος ανθρώπου που θα είναι πολύ καλύτερο από μας.
Διότι
μπορούμε να φτιάξουμε τον άνθρωπο-μηχανή κατ’ εικόνα και ομοίωσή μας , αλλά
συγχρόνως θα αποφύγουμε να τον εφοδιάσουμε με τα θανατηφόρα ελαττώματά μας, της
απληστίας, της πλεονεξίας, της δολοφονικής μανίας, της αλαζονείας, του ψεύδους,
της υποκρισίας, της οκνηρίας, της πονηρίας, της αγάπης για εξουσία, των
διάφορων εμμονών μας, της κάθε λογής αδικίας και βλακείας μας.
Φεύγοντας
θα αφήσουμε πίσω μας μια κοινωνία όπου οι απόγονοί μας θα εργάζονται φιλότιμα
και θα συνεχίζουν τον ανθρώπινο πολιτισμό μέσα σε κλίμα ειρήνης και
συνεργασίας.
Λέει
ο Στίβεν Χόκινγκ:
«Οι
πρωτόγονες μορφές τεχνητής νοημοσύνης που διαθέτουμε ήδη έχουν αποδειχθεί πολύ
χρήσιμες. Νομίζω ωστόσο ότι η ανάπτυξη πλήρους τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσε
να σημάνει το τέλος του ανθρώπινου γένους. Από τη στιγμή που οι άνθρωποι θα
αναπτύξουν την τεχνητή νοημοσύνη, αυτή θα απογειωθεί από μόνη της και θα
ανασχεδιάζεται σε ολοένα και αυξανόμενο ρυθμό. Οι άνθρωποι, οι οποίοι
περιορίζονται από μια αργή βιολογική εξέλιξη, δεν θα μπορούν να την
ανταγωνιστούν και τελικά αυτή θα τους υποκαταστήσει».
Στο
σημείο αυτό εμείς οι σημερινοί άνθρωποι έχουμε ενστάσεις, αμφιβολίες και
διάφορους προβληματισμούς φιλοσοφικής και θρησκευτικής φύσεως.
Αυτό
συμβαίνει, επειδή είμαστε πεπεισμένοι ότι ο κάθε άνθρωπος είναι ένα μοναδικό
πλάσμα και δεν μπορεί να αντικατασταθεί από μια μηχανή που θα βγαίνει στην ίδια
κόπια, όπως περίπου βγαίνουν σήμερα τα αυτοκίνητα μιας συγκεκριμένης μάρκας.
Μια
τέτοια προοπτική δεν μας αρέσει καθόλου, αλλά αυτό συμβαίνει επειδή έχουμε
μάθει να ζούμε σε κοινωνίες που συνεχίζουν να εξελίσσονται υποκινούμενες από τα
σκοτεινά βάθη της ανθρώπινης ψυχής και
στα βάθη αυτά δεν υπάρχουν και πολύ ωραία πράγματα.
Οραματιζόμαστε
κοινωνίες αγγέλων, αλλά αυτό δεν πρόκειται να συμβεί όσο η προσωπικότητα του
καθενός μας καθορίζεται από: το φύλο, την κοινωνική θέση, τη μόρφωση, την
εξωτερική εμφάνιση, τις εμπειρίες (θετικές ή αρνητικές) των παιδικών μας
χρόνων, τα γονίδια και την κληρονομικότητα, την τύχη, τις αναποδιές ή τις τυχόν
αρρώστιες και τα ατυχήματα που θα μας συμβούν, τον πλούτο ή τη φτώχεια, τον
τόπο όπου γεννηθήκαμε και τον τόπο όπου ζούμε και κυρίως από τον συναισθηματικό
μας κόσμο που είναι πολύπλοκος, ευάλωτος και όχι πάντα ακίνδυνος.
Η
κοινωνία αγγέλων είναι δυνατόν να γίνει κάποτε πραγματικότητα, όταν η τεχνητή
μετάλλαξή μας, ο άνθρωπος-μηχανή, θα κυριαρχήσει στον κόσμο. Απαλλαγμένος από
ένα περιττό συναισθηματικό φόρτο που προκαλεί μπελάδες και πολιτιστική
καθυστέρηση, εφοδιασμένος με καντιανού τύπου ηθική (αυτό είναι το σωστό και
αυτό θα κάνω μόνο) θα μπορέσει να καλλιεργήσει τη γνώση και την επιστήμη και να
απογειωθεί στους ουρανούς (το μόνιμο όνειρο του ανθρώπου), χωρίς το φόβο της
θνητότητας που μας εμποδίζει σήμερα να ταξιδέψουμε στα άστρα.
Ο
ανθρώπινος νους (γιατί αυτό μόνο έχει σημασία) μέσα από τον άνθρωπο-μηχανή θα
γνωρίσει το Σύμπαν.
Βέβαια
θα υπάρξει και ένα τίμημα σ’ αυτή την ιστορία. Χωρίς πάθη, χωρίς αγωνία, χωρίς
έρωτα, χωρίς μίση, εχθρότητα και αντιπαλότητα, χωρίς λαχτάρα, χωρίς πόνο, χωρίς
θλίψη, Τέχνη δεν θα μπορεί να υπάρξει. Θα περάσει κι αυτή στο παρελθόν μαζί με
τις σκοτεινές ορμές της ψυχής μας.
Μια
άλλη πιθανή εξέλιξη μπορεί να προέλθει από τη βιολογία. Επεμβαίνοντας στο
ανθρώπινο DNA μπορούμε να βελτιώσουμε τον άνθρωπο,
να τον κάνουμε άτρωτο στην αρρώστια και αργότερα άτρωτο στη φθορά. Παράλληλα θα
πετάξουμε έξω από το DNA του όλα εκείνα τα ελαττώματα που κάνουν τη ζωή του δύσκολη. Ο άνθρωπος θα γίνει ανθρωπινότερος
και οι βάρβαρες καταβολές του θα περάσουν στο παρελθόν. Ένα νέο είδος ανθρώπου,
καλύτερα μια μετάλλαξή του, θα αντικαταστήσει τον σημερινό ελαττωματικό άνθρωπο.
Αλλά αυτό είναι άλλο σενάριο
επιστημονικής φαντασίας.
Υπάρχει βέβαια ο αντίλογος, ότι οι κακοί άνθρωποι θα φτιάξουν αντίγραφα της κακότητάς τους και έτσι δεν θα ξεμπερδέψουμε ποτέ από τη μάχη μεταξύ Καλού και Κακού. Όταν όμως ο κόσμος παραδοθεί στον άνθρωπο-μηχανή και δει αυτός τη ματαιότητα μιας τέτοιας σύγκρουσης, καθώς δεν θα ενδιαφέρεται για υλικά οφέλη - τι να τα κάνει άλλωστε - η παραγωγή τέτοιων κακών ανθρώπινων αντιγράφων απλώς θα σταματήσει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου