Να καπνίζω ή να πίνω;

Ο οίνος ευφραίνει την καρδίαν ανθρώπου, το γνώριζαν αυτό οι αρχαίες γενιές και γι’ αυτό πολύ τον τιμούσαν σε κάθε ευκαιρία. Αν γνώριζαν και τον καπνό, το ίδιο πάνω κάτω θα έλεγαν.

Εννοείται ότι αμφότερα, αλκοόλ και καπνός βλάπτουν την υγεία μας, όταν κάνουμε κατάχρηση. Όπως αμφότερα δίνουν ευχαρίστηση στη ζωή μας, όταν τα καταναλώνουμε με μέτρο.

Ξαφνικά ωστόσο και εν αιθρία κάποιοι στην Αμερική έκριναν ότι ο καπνός είναι μια βρομερή, νοσηρή και επικίνδυνη συνήθεια και ξεκίνησαν πογκρόμ εναντίον της, το οποίο είχε μεγάλη επιτυχία στη συνέχεια. Πίεση στην πίεση κατάφεραν τελικά να πείσουν τον κόσμο στη Δύση – αλλά και στην Ανατολή εν μέρει – να θέσει τον καπνό σε δημόσια  απαγόρευση και τους καπνιστές σε δημόσιο όνειδος.

Εδώ στην Ελλάδα η απαγόρευση δεν είχε μεγάλη επιτυχία. Λίγο επειδή είμαστε ανατολίτες κατά το συναίσθημα, λίγο επειδή σε καιρό κρίσης το τελευταίο που μας απασχολεί είναι να κυνηγήσουμε τους καπνιστές, πάντως το κάπνισμα σε δημόσιους χώρους έχει ελάχιστα περιοριστεί.

Εννοείται ότι όσοι δεν αντέχουν τον καπνό δεν είναι υποχρεωμένοι να τον αναπνέουν, όταν βρίσκονται σε κλειστούς δημόσιους χώρους ή σε κλειστούς χώρους αναψυχής. Η λογική θα επέτασσε σε αυτές τις περιπτώσεις να υπάρχουν ειδικοί χώροι για τους καπνιστές, εφόσον αυτό που κάνουν δεν είναι παράνομη πράξη (ακόμα). Το αντικαπνιστικό μένος ωστόσο απαγόρευσε να υπάρχουν τέτοιοι χώροι και οι καπνιστές κατάντησαν ένα είδος παρία που πρέπει να βγει στους δρόμους, μέσα στην παγωνιά ή στην κάψα του ήλιου για να καπνίσει το τσιγαράκι του.

Καλώς. Με τον τρόπο αυτό μειώθηκαν οι καπνιστές τουλάχιστον. Όπως μειώθηκαν και τα δικαιώματά τους.

Κάποτε που στην Αμερική μια ανάλογη μανία είχε καταλάβει τους Αμερικανούς με το αλκοόλ, είδαμε πού οδηγήθηκαν τα πράγματα. Το όνειρο της κάθε μαφίας παντού στον κόσμο είναι, υποθέτω, να απαγορευθεί εντελώς ο καπνός για να ανθίσει το λαθρεμπόριο των τσιγάρων και να πλουτίσει ακόμα περισσότερο ο υπόκοσμος που θα τα διακινεί. Φυσικά αυτά τα λαθραία τσιγάρα θα είναι ακόμα πιο επικίνδυνα για την υγεία, καθώς θα έχουν προστεθεί σ’ αυτά διάφορες ουσίες που κανείς δεν θα μπορεί ελέγξει.

Όσοι στα χρόνια της ποτοαπαγόρευσης στην Αμερική ήταν εναντίον του αλκοόλ, είχαν τέτοιο μένος και μίσος εναντίον του που έφτανε στα όρια της ψύχωσης. Παρατηρώ ότι το ίδιο συμβαίνει σήμερα και με τους διώκτες του καπνού.

Δεν αναφέρομαι στους λογικούς που δυσανασχετούν με τον καπνό του διπλανού τους και δικαίως διαμαρτύρονται. Αναφέρομαι σε μια κατηγορία αντικαπνιστών παντού στον κόσμο που τρέφουν ένα ανεξήγητο μίσος για τους καπνιστές. Έχω την αίσθηση ότι ευχαρίστως θα δέχονταν να ισχύσει ένας νόμος διαπόμπευσης και δημόσιας βιαιοπραγίας εναντίον εκείνων που καπνίζουν.

Δεν ξέρω γιατί συμβαίνει αυτό, μάλλον εδώ έχουμε κάποια μορφή ψυχικής διαταραχής. Αν δεν ήταν το τσιγάρο, θα ήταν κάτι άλλο, όπως παλιότερα ήταν το ποτό.

Οι ενστάσεις κατά του καπνού είναι γνωστές: ο καπνιστής φθείρει την υγεία του και φθείρει εμμέσως και την υγεία όσων εισπνέουν τον καπνό του τσιγάρου του. Το αποτέλεσμα είναι να εμφανίζονται σε μάκρος χρόνου διάφορες ασθένειες, μερικές από τις οποίες μπορεί να είναι και θανατηφόρες.

Βέβαια, δεν αρρωσταίνουν όλοι οι καπνιστές. Αρρωσταίνουν όσοι έχουν την προδιάθεση να αρρωστήσουν, καθώς επιβαρύνουν αυτό τον παράγοντα καπνίζοντας. Ο μακαρίτης ο Χέλμουτ Σμιτ παραδείγματος χάριν πέθανε πλήρης ημερών, ενώ κάπνιζε εξήντα τσιγάρα την ημέρα. Όμως δεν ξέρουμε, αν έχουμε ή όχι μια τέτοια προδιάθεση, οπότε καλό είναι να φυλαγόμαστε.

Σωστό.

Από την άλλη, αν εγώ θέλω να καπνίζω, γιατί να μην το κάνω; Με ποια λογική θα μου το απαγορεύσουν αυτό; Αν λόγου χάριν θέλω να κατεβάζω τεράστιες ποσότητες φαγητού που θα μου προκαλέσουν μια σειρά προβλημάτων υγείας, θα διανοηθεί κανείς να μου απαγορεύσει να τρώω;

Αν θέλω να πίνω, μέχρι να πέσω κάτω αναίσθητος, μου το απαγορεύει κανείς; Όχι, κανείς δεν μου απαγορεύει να καταναλώνω όσο αλκοόλ τραβά η όρεξή μου, μολονότι:

1) Καταστρέφω τη υγεία μου εκατό τοις εκατό και όχι με πιθανότητες, όπως με το τσιγάρο.

2) Μπορεί να σκοτώσω αθώους και να σκοτωθώ κι εγώ οδηγώντας μεθυσμένος. Ή μπορεί να μείνω ανάπηρος ή να αφήσω ανάπηρους τους συνεπιβάτες μου ή άλλους οδηγούς ή περαστικούς.

3) Μπορεί να εμπλακώ σε άγριους καυγάδες με άλλους μεθυσμένους ή και με νηφάλιους, και να φτάσω στο φόνο.

4) Μπορεί επιστρέφοντας στο σπίτι μου να σακατέψω στο ξύλο τη γυναίκα και τα παιδιά μου, όπως το συνηθίζω κάθε φορά που είμαι μεθυσμένος.

5) Μπορεί να χάσω τη δουλειά μου, καθώς δεν θα μπορώ να ανταποκριθώ στις καθημερινές επαγγελματικές μου υποχρεώσεις, όντας μεθυσμένος τις περισσότερες ώρες της ημέρας.

6) Μπορεί κοινωνικά να στιγματιστώ ως αλκοολικός, δηλαδή ως αντικοινωνικό στοιχείο, και να χάσω και τους φίλους που έχω.

Και πολλά άλλα.

Όμως η κουλτούρα του αλκοόλ είναι βαθιά ριζωμένη στις κοινωνίες και η απαγόρευσή του δεν θα είχε επιτυχία, όπως το είδαμε στην Αμερική. Αφήνουμε λοιπόν τον κόσμο να πίνει ελεύθερα και ο θεός βοηθός.

Ο καπνός είναι νεότερη ανακάλυψη και η απαγόρευσή του έχει περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας, μολονότι ακόμα και η κατάχρησή του δεν πρόκειται να προκαλέσει τις τραγωδίες που προκαλεί η κατάχρηση του αλκοόλ.

Καλό είναι να μην ενθαρρύνεται ο κόσμος να καπνίζει ( όπως καλό θα ήταν να μην ενθαρρύνεται και να πίνει). Από το σημείο αυτό όμως μέχρι του σημείου να εξαπολύονται διωγμοί εναντίον των καπνιστών υπάρχει μεγάλη απόσταση.

Εκτός αν μεταβαλλόμαστε σιγά-σιγά σε μια πολύ πολίτικαλι κορέκτ κοινωνία, όπου: θα απαγορευθούν οι λιπαρές τροφές για να μην παχαίνει ο κόσμος και να μην αρρωσταίνει από την υπερβολική τους κατανάλωση με τα γνωστά επακόλουθα  (υψηλή χοληστερίνη και αρτηριακή πίεση, προβλήματα καρδιάς, εγκεφαλικά και άλλα πολλά που χρήζουν ιατρικής βοήθειας, άρα οικονομική επιβάρυνση των διάφορων Ταμείων),

το αλκοόλ ( για τους ίδιους λόγους συν την κίρρωση του ήπατος, τραυματισμoύς από τροχαία και από συμπλοκές, φονικά κλπ συν την ιατρική περίθαλψη, άρα την οικονομική επιβάρυνση των Ταμείων), η καθιστική ζωή ( για τους γνωστούς λόγους υγείας, δηλαδή την οικονομική επιβάρυνση των Ταμείων), και ο καπνός ( για τους ίδιους πάνω κάτω λόγους).

Έτσι θα γίνουμε όλοι λεπτοί και ευλύγιστοι, ικανοί προς παραγωγή έργου, και υγιείς, όσο αυτό είναι δυνατό, καθόσον η φύση βρίσκει πάντα τρόπους να μας αρρωσταίνει.

Θα έλεγα μάλιστα ότι σε μια τέτοια κοινωνία άψογων πολιτών θα έπρεπε να συστηθεί και η ανάλογη Αστυνομία Υγείας που θα επιβλέπει τους πολίτες, μήπως καπνίσουν κρυφά κανένα τσιγαράκι ή πιουν κανένα ποτηράκι ή μήπως τσιμπολογούν κανένα κομμάτι τυρί από τα λαθραία λιπαρά τρόφιμα που θα διακινεί ο υπόκοσμος ή μήπως κάθονται πολλές ώρες στον καναπέ τους και δεν γυμνάζονται επαρκώς.

Επανερχόμενοι τώρα στην πραγματικότητά μας:

Η απουσία άσκησης βλάπτει αυτόν που δεν ασκείται.

Η υπερβολική  κατανάλωση τροφής βλάπτει αυτόν που την καταναλώνει.

Το αλκοόλ βλάπτει αυτόν που το καταναλώνει και συχνά και άλλους που δεν έχουν πιει ούτε σταγόνα.

Ο καπνός βλάπτει τον καπνιστή, όχι όμως σε όλες τις περιπτώσεις, και –θεωρητικά- βλάπτει και τους μη καπνιστές που κάθονται κοντά.

Επειδή ζούμε σε μια ελεύθερη κοινωνία, είναι αδιανόητο να καταδιώκουμε όποιον δεν ασκείται, όποιον τρώει πολύ, όποιον καταναλώνει υπερβολικό αλκοόλ και όποιον καπνίζει.

Ειδικά για τους καπνιστές, καλό είναι να υπάρχουν ιδιαίτεροι χώροι για να καπνίζουν. Η παντελής απαγόρευση του καπνίσματος σε κλειστούς χώρους είναι αυθαίρετη, φασιστική και άδικη, εφόσον αυτή δεν ισχύει και για τις άλλες «κακές» μας συνήθειες.