Ο Μανούσος και οι μαύρες τρύπες

«Όλος ο κόσμος είναι η Ελλάδα. Κι όλη η Ελλάδα είναι η Κρήτη. Κι όλη η Κρήτη είναι τα Σφακιά. Κι όλα τα Σφακιά είναι ο Μανούσος». Έτσι έλεγε κάποτε κάποιος Μανούσος και με αυτή τη θεωρία έζησε και πέθανε.

Με την ίδια πάνω κάτω θεωρία ζουν και πεθαίνουν πολλοί άνθρωποι, οι περισσότεροι, υποπτεύομαι. Είναι βέβαια ωραία να νιώθεις πως είσαι εσύ το κέντρο του κόσμου κι αν μάλιστα θρησκεύεσαι, ακόμα καλύτερα: είσαι το κέντρο του κόσμου κι από πάνω ο Θεός εσένα μόνο κοιτάζει κι εσένα μόνο ακούει. Κάπως έτσι υποθέτω αισθάνονται και τα βρέφη, όταν πάνω από την κούνια τους σκύβει η τρομερή (= συγκλονιστική, μοναδική)  μητρική ή πατρική μορφή.

Των οικιών ημών εμπιμπραμένων...

Κάποτε, πριν αρκετά χρόνια, αναρωτήθηκα κάποια στιγμή πώς έγινε και πλούτισε τόσο ξαφνικά η Ελλάδα, τι ήταν αυτό που μεσολάβησε και από χώρα φτωχή και αναπτυσσόμενη, χώρα αποστολής μεταναστών, μεταμορφώθηκε μέσα σε ελάχιστα χρόνια σε χώρα πλούσια και υπερκαταναλωτική που υποδεχόταν μετανάστες για να κάνουν τις παρακατιανές δουλειές που εμείς πια δεν καταδεχόμασταν.

Αγάπη, ποίηση και ανθρωποθυσίες

Όλοι μιλάμε για την αγάπη.

Αν εξαιρέσουμε κάποιους ιδιόρρυθμους ανθρώπους που για τους δικούς τους λόγους την απορρίπτουν,  οι υπόλοιποι τη θεωρούμε ως το  ευγενέστερο συναίσθημα που μπορεί να ενώσει τους ανθρώπους μεταξύ τους και να εκταθεί και πιο πέρα από αυτούς, σε όλα τα ζωντανά πλάσματα του κόσμου τούτου.

Είναι απίστευτο πόσα μυθιστορήματα, ποιήματα, τραγούδια έχουν γραφτεί ανά τους αιώνες για την αγάπη. Θα έλεγε κανείς πως με τόσα εγκώμια, με τόσους επαίνους, με τόσα τσιτάτα που επαναλαμβάνουμε όλοι μας καθημερινά, είμαστε κυριολεκτικά κατακλυσμένοι από αγάπη για τους γύρω μας και φυσικά ο κόσμος μας είναι ένας παράδεισος αγάπης. Δεν είναι όμως. Μιλάμε πολύ για την αγάπη, επειδή ακριβώς δεν την έχουμε, όπως μιλούν για την ελευθερία οι σκλαβωμένοι, για τη δικαιοσύνη οι αδικημένοι, για την ισότητα οι απορριγμένοι.

Η ακύρωση του χρόνου και του θανάτου στην τηλεόραση

Η τηλεόραση είναι ένας κόσμος ηλεκτρονικός που αντιγράφει τον πραγματικό κόσμο. Εμείς ως τηλεθεατές δεν καταλαβαίνουμε τη διαφορά, κοιτάζουμε την οθόνη και νομίζουμε ότι βλέπουμε τον κόσμο που υπάρχει έξω από το σπίτι μας.

Έχει γίνει  πολύς λόγος για την παραμορφωτική δύναμη που κατέχει ο τηλεοπτικός φακός, πώς δηλαδή εξογκώνει το ασήμαντο και μικραίνει  ή εξαφανίζει εντελώς το σημαντικό. Λίγο πολύ το έχουμε πια όλοι μας υποψιαστεί, μολονότι πολύ συχνά πέφτουμε στην παγίδα και δεχόμαστε αβασάνιστα  ό,τι μας σερβίρουν. Εξακολουθούμε δηλαδή να πιστεύουμε πως αυτό που βλέπουμε στην οθόνη, είναι ο πραγματικός κόσμος.

Μερικές φορές αυτό συμβαίνει στ’ αλήθεια. Μόνο που αυτό που βλέπουμε να συμβαίνει, μπορεί να μη συμβαίνει στον παρόντα χρόνο. Κοιτάζουμε παραδείγματος χάριν στην οθόνη και βλέπουμε ένα ηλικιωμένο και διάσημο πρόσωπο να δίνει  συνέντευξη στους δημοσιογράφους. Μετά η εικόνα αλλάζει και το βλέπουμε όπως ήταν πριν σαράντα χρόνια, νέο και θαλερό, να κάνει πάλι δηλώσεις στον τηλεοπτικό φακό. Μετά πάλι αλλάζει η εικόνα και το βλέπουμε, όπως ήταν πριν δέκα χρόνια, να τραγουδά ένα τραγούδι ή να αγορεύει στη βουλή ή να παίζει στο θέατρο. Μετά ξανά αλλάζει η εικόνα και το βλέπουμε όπως ήταν πριν είκοσι χρόνια  να απαγγέλλει κάποιους στίχους ή να ηγείται μιας διαδήλωσης ή να μας εξομολογείται τα σώψυχά του.

Greeklish και οικονομική κρίση

Μια και ζούμε σε μια εποχή με ραγδαίες αλλαγές και ανακατατάξεις, έχουμε πια εξοικειωθεί με το καινοφανές, με αυτό δηλαδή που μέχρι χθες δεν υπήρχε και σήμερα το βλέπουμε εγκατεστημένο στην καθημερινότητά μας περίπου ως νόμο που πρέπει να αποδεχθούμε.

 Η ένταξή μας στην ευρωζώνη και η πλαστή ευημερία μας, κατόπιν η παγκόσμια οικονομική κρίση και η δική μας που μας έφερε μερικές δεκαετίες πίσω, η απότομη αύξηση της εγκληματικότητας που μας αναγκάζει να κλειδαμπαρωνόμαστε στα σπίτια μας, η κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ και οι νέες ισορροπίες, όπου τώρα ο κακός δεν είναι ο κομμουνισμός αλλά η Αλ Κάιντα, τα αλλεπάλληλα κύματα των μεταναστών που έρχονται από τις φτωχές στις πλούσιες χώρες και στη δική μας την τέως νεόπλουτη και νυν νεόπτωχη, είναι μερικές από τις αλλαγές των τελευταίων δεκαετιών που έδωσαν στην καθημερινότητά μας άλλη κατεύθυνση και εγκατέστησαν το καινοφανές στη ζωή μας.

Collapsus (τρία αποσπάσματα από το διήγημα)

Η ακινησία, αγαπητέ κύριε, βλάπτει. Δεν το έχετε ποτέ σας ακούσει;

Ορίστε τώρα τι πάθατε.

Και τι μπορώ να σας κάνω τώρα εγώ; Νομίζετε ότι οι γιατροί είναι θεοί; Κι εμείς άνθρωποι είμαστε όπως  όλος ο κόσμος, δεν κάνουμε θαύματα. Δεν μπορούμε να σας δώσουμε ένα χάπι και να βάλουμε μπροστά το σκουριασμένο μηχανισμό του μυαλού σας. Έπρεπε να είχατε προνοήσει.

Καθημερινές ασκήσεις.

Το πρωί μόλις σηκωθείτε από το κρεβάτι και πριν πάρετε το πρόγευμά σας. Το μεσημέρι πέντε λεπτά προ του φαγητού. Και μια φορά ακόμα το βράδυ πριν τη νυχτερινή σας κατάκλιση. Εύκολες ασκησούλες, ίσα-ίσα για να μη σας βρει αυτή η τρομερή ακαμψία.

Εσείς αδιαφορήσατε. Όπως οι περισσότεροι εξάλλου.

Μας έρχεστε κατόπιν εδώ μαρμαρωμένοι και ζητάτε βοήθεια. Τι να σας κάνουν και οι γιατροί. Η πρόληψη, αγαπητέ κύριε, είναι η καλύτερη θεραπεία, το φωνάζουμε κάθε μέρα. Εσείς όμως αδιαφορείτε.

Ξαφνικά βρίσκεστε μπροστά στην πόρτα του αυτοκινήτου σας παραδείγματος χάριν και μένετε κόκαλο. Σας παίρνουν σηκωτούς και σας φέρνουν άρον άρον στο νοσοκομείο. Κι εμείς τώρα πρέπει να σας κάνουμε καλά.

Αν είναι δυνατόν. Δεν γίνονται θαύματα, κύριε.

Είπαμε: λίγες προληπτικές ασκησούλες. Πόσο χρόνο θα σας πάρουν; Ένα, δυο λεπτά; Αυτό είναι όλο. Και διατηρείστε σε φόρμα. Ξέρετε να ανοίξετε μια πόρτα. Ξέρετε να κυκλοφορήσετε στους δρόμους και στους διαδρόμους. Μπορείτε να διακρίνετε το ωφέλιμο από το βλαβερό. Απλά πράγματα.

Και τι κάνατε εσείς με τα πρώτα ύποπτα συμπτώματα;

Δεν δώσατε σημασία ασφαλώς. Θα υποθέσατε ότι δεν είναι τίποτα, μια προσωρινή πνευματική κούραση, ένα συνηθισμένο κενό. Αδιαφορήσατε με λίγα λόγια. Ώσπου σταθήκατε στην πόρτα του αυτοκινήτου σας και εκεί πετρώσατε. Μείνατε  μια δυο ώρες σαν όρθιο αντικείμενο, μέχρι που σας πήραν είδηση οι διερχόμενοι και κάλεσαν τις πρώτες βοήθειες. Έτσι δεν έγινε περίπου;

Φτωχέ μου κύριε, πέσατε θύμα της τεμπελιάς σας.

Να δούμε τώρα τι μπορούμε να κάνουμε για σας. Ελπίζω να με ακούτε και να με καταλαβαίνετε.

Έλενα, είμαστε έτοιμοι;

Άνοιξε σε παρακαλώ το μνημογράφο.

Γ' Ενδοοικογενειακή βία και εγκληματικότητα

Η οικογένεια είναι ο ιδεατός χώρος, μέσα στον οποίο τα μέλη δένονται μεταξύ τους με ισχυρούς και ισόβιους δεσμούς αγάπης,  ο χώρος που παρέχει ασφάλεια, προστασία, υποστήριξη, παρηγοριά και περίθαλψη. Είναι επίσης ο χώρος που  μπορεί κανείς να είναι ο εαυτός του, να απλωθεί χαλαρά,  να εκφραστεί ελεύθερα,  χωρίς να κινδυνεύει να παρεξηγηθεί, να εξομολογηθεί τα βάσανά του και οι δικοί του να του συμπαρασταθούν ανιδιοτελώς  και, αν καμιά φορά θυμώσει  και μιλήσει άσχημα, ξέρει πως αυτό σύντομα θα ξεχαστεί και θα σκεπαστεί από την αμετακίνητη αγάπη που επικρατεί  μέσα στο σπιτικό του.