Σε ένα τουρκικό σχολείο

 

 

Είδα προ ημερών στην τηλεόραση την ταινία «Ξερά Χόρτα» του  Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν, μια ωραία ταινία, για την οποία δεν σκοπεύω να κάνω κριτική, αλλά να γράψω όσα πρόσεξα ότι συμβαίνουν στα σχολεία της γείτονος χώρας Τουρκίας, μιας χώρας που πολιτιστικά θεωρούμε κατώτερη από μας.

Και προφανώς είναι κατώτερη από μας σε πολλά, αλλά στο θέμα της εκπαίδευσης παρατήρησα μια πρόοδο που με εξέπληξε.

Η ιστορία εξελίσσεται σε μια απομονωμένη πολίχνη της Ανατολίας, πνιγμένη στο χιόνι τον μισό χρόνο, όπου διδάσκουν δάσκαλοι από άλλα μέρη της χώρας διορισμένοι ( πεταμένοι) εκεί. Θα περίμενε κανείς να δει σχολεία ερείπια, παγωμένα παιδιά και γενικά μια καθυστέρηση σε όλα τα επίπεδα.

Αντιθέτως είδα ένα σχολείο σύγχρονο που θερμαίνεται με καλοριφέρ και νεαρούς δασκάλους με προχωρημένες ιδέες. Υπήρχε ακόμα και δάσκαλος καλλιτεχνικών. 

Είδα και κάτι που δεν έχουμε εμείς εδώ: ζεστά ρούχα σε ένα κιβώτιο, από όπου τα άπορα παιδιά μπορούσαν να πάρουν ένα παλτό, μια ζεστή μπλούζα ή παπούτσια και αυτό να γίνεται διακριτικά σε ένα δωμάτιο, όπου έμπαινε κάθε φορά ένα παιδί, χωρίς να το βλέπουν τα άλλα. Μόνο ο δάσκαλος ήταν παρών.

Είδα και κάτι που εμείς εδώ οι μοντέρνοι το έχουμε εγκαταλείψει: τα παιδιά, όταν ο δάσκαλος έμπαινε στην τάξη, σηκώνονταν όρθια και αυτός τους έλεγε να καθίσουν. Παρωχημένο, θα πείτε. Κι όμως, αλλιώς βλέπει τον δάσκαλό του ένας μαθητής, όταν πρέπει να σηκώνεται από το θρανίο του, όταν αυτός μπαίνει στην τάξη.

Είδα και κάτι άλλο εξίσου παρωχημένο: όταν ο δάσκαλός έχει λόγο να θυμώσει για κάτι που συνέβη στην τάξη, φωνάζει. Ναι, φωνάζει, δεν προσπαθεί να χαϊδέψει τα άταχτα κεφαλάκια και να τα συμβουλέψει γλυκά. Φωνάζει! Και η τάξη κάθεται μαρμαρωμένη. Παρωχημένο αλλά πολύ αποτελεσματικό. Κανένα παιδί δεν διανοείται να επιτεθεί στον δάσκαλό του ή να αυθαδιάσει.

Τέλος είδα και κάτι που μου φάνηκε τραβηγμένο: ο δάσκαλος βγάζει από την τάξη μια μαθήτρια που έκανε ένα σοβαρό λάθος, αλλά δεν τη στέλνει στον διευθυντή. Την υποχρεώνει να σταθεί όρθια στον διάδρομο με την πλάτη κολλημένη στον τοίχο.

Η ταινία, άσχετα από το θέμα της, μας φανερώνει πώς λειτουργεί ένα σχολείο σε μια απομακρυσμένη και καθυστερημένη περιοχή της Τουρκίας. Το σύγχρονο συλλειτουργεί με το παλιό. Ο Ερντογάν προσπαθεί να εκσυγχρονίσει τη χώρα του και φαίνεται ότι τα καταφέρνει. Μπορεί για μας να είναι εχθρός, στους Τούρκους όμως, το καταλαβαίνω πολύ καλά, είναι αγαπητός.

Ένα κοινό σημείο βρήκα με τους δικούς μας εκπαιδευτικούς: κι εκείνοι, όπως και οι δικοί μας, έχουν χαμηλούς μισθούς.