Σελίδες

5/5/18

Τα «παρακατιανά» τραγούδια του ’60 που ξεπέρασαν την εποχή τους






Μπορεί να τα σνομπάραμε ελαφρώς εμείς που ακούγαμε Χατζιδάκι και Θεοδωράκη και λίγο μετά και Σαββόπουλο και Ξαρχάκο και γενικά όλους αυτούς τους τραγουδοποιούς του «επιπέδου» μας, όμως τα ακούγαμε κι αυτά, δεν αλλάζαμε σταθμό στο ραδιόφωνο, όταν τα μετέδιδαν. Μπορεί να μην κοσμούσαν τη δισκοθήκη μας και να μην τα αναζητούσαμε ποτέ, όμως μας ήταν οικεία, δεν τα αποστρεφόμασταν. Μπορεί να γελούσαμε απαξιωτικά, όμως τα τραγουδούσαμε, άμα τύχαινε.

Ποιος ξέρει γιατί. Ίσως κάτι στη μουσική τους δονούσε την ανατολίτικη ψυχή μας, έφερνε στην επιφάνεια βαθύτερα στοιχεία του κόσμου, στον οποίο ανήκαμε. Ίσως, κι ας μην το παραδεχόμασταν, είχαμε κι εμείς μια λαϊκότητα που φροντίζαμε να την κρύβουμε πίσω από επιλεγμένα ρεμπέτικα και άλλα τραγούδια που αντιστοιχούσαν στην προσωπική μας κουλτούρα. Ίσως τέλος ήμασταν πολύ νέοι τότε και ανοιχτοί σε  κάθε είδους εξωτερικές επιρροές.

Η ουσία είναι ότι ξαφνικά, στη δεκαετία του ’60, εκεί που το κρατικό ραδιόφωνο μετέδιδε μόνο ελαφρά και δημοτικά τραγούδια και τραγούδια ευρωπαϊκά και αμερικάνικα, έκανε ένα άνοιγμα και τα σπίτια μας γέμισαν από λαϊκά τραγούδια. Όχι όμως πάντα τα καλύτερα. Μικρή εγώ τότε αλλά με ευαίσθητο αφτί αναρωτιόμουν πώς και συνέβη αυτό και γιατί ξαφνικά τόση άνεση με τέτοια τραγούδια «παρακατιανά». Από την άλλη σκεφτόμουν ότι, αφού το κρατικό ραδιόφωνο τα αναμεταδίδει, δεν πρέπει να είναι και τόσο παρακατιανά. Τα τραγουδούσα κι εγώ λοιπόν, αν και πάντα με τη σκέψη ότι ξέπεφτα λίγο αισθητικά. Διότι άλλο πράγμα ήταν να τραγουδάς το «Χάρτινο το φεγγαράκι, ψεύτικη η ακρογιαλιά» ή «Στην αγκαλιά μου κι απόψε σαν άστρο κοιμήσου» κι άλλο να τραγουδάς αυτά τα ολίγον βελάζοντα άσματα.

Αυτοί που τα έφτιαξαν πάντως και οι τραγουδιστές που τα τραγούδησαν δεν ήταν τυχαίοι. Μας έδωσαν και άλλα τραγούδια, εξαιρετικά αυτά,  και είναι καταξιωμένοι καλλιτέχνες στη συνείδησή μας. Αλλά μας έδωσαν κι αυτά τα «δεύτερα» τραγούδια που μπορεί εμείς οι πιο απαιτητικοί  ακροατές να μην τα βρίσκαμε και πολύ του γούστου μας, όμως ο πολύς κόσμος τα αγάπησε και τα τραγούδησε με πάθος.

Όλα αυτά τα τραγούδια της παράπλευρης, θα έλεγα, μουσικής κουλτούρας του τόπου μας, έγιναν τότε μεγάλες επιτυχίες και τα περισσότερα τραγουδιούνται ακόμα και σήμερα. Τα έμαθαν και οι νεότεροι, καθώς και οι νεότεροι τραγουδιστές τα τραγούδησαν στο κοινό τους, αν και σε άλλο τόνο και ύφος για να γίνουν πιο εύπεπτα. Όπως και να’ χει, τα τραγούδια αυτά είναι πλέον μέρος της λαϊκής μας κουλτούρας. Αν τότε τα απαξίωναν οι αστοί και οι διανοούμενοι της εποχής, οι σημερινοί αστοί και διανοούμενοι τα τραγουδούν και τα ευχαριστιούνται. Η μουσική τους έχει αποχτήσει μια «ιστορική» χροιά, περίπου όπως και τα δημοτικά μας τραγούδια.

Τα τραγουδούμε κι εμείς χωρίς ενοχές πλέον. Διότι τώρα στεκόμαστε με σιγουριά στα πόδια μας. Δεν ψαχνόμαστε πια.

Ξεκινώντας να γράψω για τα τραγούδια αυτά, είχα στο νου μου κυρίως τη μουσική και όχι τους στίχους τους. Στη συνέχεια όμως με παρέσυραν οι στίχοι. Βρήκα εδώ ενδιαφέρον υλικό για σχολιασμό, καθώς μπροστά μου ανοίχτηκε η λαϊκή κοινωνία του ’60, μια καθαρά ανδροκρατική κοινωνία με αυτονόητες γι’ αυτήν απαιτήσεις από τη γυναίκα, όπου ο άνδρας ερωτεύεται παθιασμένα και διαλαλεί τον έρωτά του σε όλες τις αποχρώσεις του σεβντά και η γυναίκα παίρνει τα μηνύματα βουβή.

Κανένα τραγούδι αυτής της κατηγορίας που έγινε σουξέ δεν το απευθύνει η γυναίκα προς τον άνδρα. Αν και γενικά η γυναίκα στο λαϊκό τραγούδι δεν εκπροσωπήθηκε ισόρροπα. Ο άνδρας είναι αυτός που χτυπιέται και βαρυγκωμά. Λογικό από μιαν άποψη, εφόσον άνδρες ήταν οι περισσότεροι στιχουργοί με εξαίρεση την Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου – που κι αυτή με ανδρικό τρόπο έγραφε τους στίχους της.

Ας κάνουμε μια γρήγορη περιπλάνηση λοιπόν σε κάποια από εκείνα τα τραγούδια και στην υποβόσκουσα φαλλοκρατική αντίληψη για τη γυναίκα της εποχής.

Πρώτο συμπέρασμα: Όλες είμαστε ίδιες. Η ιδανική γυναίκα, η αγνή, αυτή που «ζει μόνο για κείνον» δεν υπάρχει.


Όλες είσαστε ίδιες
Στίχοι: Κώστας Ψυχογιός
Μουσική: Γιώργος Μανίσαλης
Τραγουδά: Σπύρος Ζαγοραίος


Όταν ήμουν παιδί, πριν γνωρίσω το δάκρυ,
είχα πλάσει μια αγάπη φανταστική.
Ήταν τόσο αγνή, ζούσε μόνο για μένα
και ποτέ ένα ψέμα δε μου είχε πει.

Μα όσο κι αν έχω ψάξει,
δεν βρήκα καμιά να της μοιάζει.
Ούτ’ εσύ ούτε αυτή ούτε η άλλη
ούτε και η χθεσινή.

Μα όλες είσαστε ίδιες στην καρδιά,
στην ψυχή στις συνήθειες.
Μα καμιά, μα καμιά σας δε μοιάζει
μ’ εκείνη τη φανταστική.


Ακολουθούν οι άπιστες. Αλλά ο άντρας ο σωστός δεν τα σηκώνει αυτά. Η άπιστη εκδιώκεται και στιγματίζεται.


Μην περιμένεις πια
1963
Στίχοι, μουσική: Απόστολος Καλδάρας
Τραγουδά: Μιχάλης Μενιδιάτης


Μην περιμένεις πια να ξανασμίξουμε
και την αγάπη μας να ζωντανέψουμε.
Μην περιμένεις πια, όλα τελειώσανε
αφού τα χείλη σου, αχ, με προδώσανε.

Από τα φαρμάκια που μου `χεις δοσμένα
σκότωσες ό,τι είχα όμορφο για σένα
κι απ’ τον έρωτά μας μοναχά η κρύα στάχτη
έχει μείνει τώρα μες στην καρδιά.

Μην περιμένεις πια να `ρθώ στο πλάι σου
και την ανάσα μου στο προσκεφάλι σου.
Μην περιμένεις πια, όλα σκορπίσανε,
αφού τα χείλη σου άλλον φιλήσανε



Τώρα κλαις
Στίχοι, μουσική: Απόστολος Καλδάρας
Τραγουδά: Γιώργος Χατζηαντωνίου

Θα σου φύγω, σ’ το ’χα πει,
θα σου φύγω και γέλαγες εσύ,
πριν μ’ αφήσεις σημάδια
και τα όνειρα άδεια,
θα σου φύγω, σ’ το ’χα πει.

Τώρα κλαις, γιατί κλαις,
συ δεν είσαι που γέλαγες χτες,
μόνη σου έχεις γκρεμίσει
όσα εγώ είχα χτίσει,
τώρα τάχα γιατί κλαις.

Θα σου φύγω, σ’ το ’χα πει.
θα σου φύγω και γέλαγες εσύ,
θα βρεθεί άλλο ταίρι
να με πάρει απ’ το χέρι
και θα φύγω, σ’ το ’χα πει.


Ο άντρας ξέρει ν’ αγαπά. Αλλά δεν είναι κανένας φλώρος να σαλιαρίζει με τη γκόμενα όλη μέρα. Πρέπει να το καταλάβει αυτή και να συμμορφωθεί. Εδώ πάντως της το λέει τρυφερά, γιατί εκείνη κλαίει κι αυτός τη λυπάται.


Γιατί, γλυκιά μου, κλαις
Στίχοι, μουσική: Απ. Καλδάρας
Τραγουδά: Β. Περπινιάδης


Γιατί γλυκιά μου κλαις 
και σήμερα και χτες
και την καρδιά μου σκίζεις, 
χωρίς να μου το λες.

Θαρρείς δε σ’ αγαπώ,  
μα εγώ όμως προτιμώ
τη μαύρη γης να πάρω, 
παρά να σ’ αρνηθώ

Και να `χα δυο καρδιές, 
εσένα δυο φορές
και πάλι θ’ αγαπούσα, 
γλυκιά μου και μην κλαις.


Παρ’ όλα αυτά η γκόμενα την κάνει μερικές φορές και ο άντρας μένει κάγκελο. Τον πιάνει τότε μεγάλος καημός και ανάμεσα στους αναστεναγμούς του ομολογεί ότι έφταιξε.


Προσευχή
1962
Στίχοι: Δημήτρης Γκούτης
Μουσική: Σπύρος Ζαγοραίος.
Τραγουδά: Σπύρος Ζαγοραίος

Α, α, α, α, α
Χρόνια τώρα μακριά σου λιώνω,
στην καρδιά μου έχεις βάλει πόνο,
πάντα εσένα συλλογιέμαι μόνο,
έφυγες και μέρα νύχτα λιώνω.
Α, α, α, α, α

Απ’ τον πόνο της αγάπης κλαίω,
τ’ όνομά σου μέρα νύχτα λέω,
για το χωρισμό μας εγώ φταίω,
απ’ τον πόνο της αγάπης κλαίω.
Α, α, α, α, α

Έλα γύρνα πια κοντά μου, λιώνω,
τώρα δεν αντέχω άλλο πόνο,
τη χαρά εσύ μου δίνεις μόνο,
έλα, γύρνα πια κοντά μου, λιώνω.
Α, α, α, α, α




Γλυκέ μου τύραννε
Στίχοι: Πάνος Γαβαλάς
Μουσική: Γιάννης Κυριαζής
Τραγουδά: Πάνος Γαβαλάς


Ας ήταν να ερχόσουν,
να σ’ έβλεπα λιγάκι
ετούτη τη βραδιά,
με σένανε, το ξέρεις,
έχω κρυφό μεράκι
και πόνο στην καρδιά.

Γλυκέ μου τύραννε,
να μην ξημέρωνε
ετούτη τη βραδιά
να μην πονάω πια.

Ο πόνος της αγάπης
είναι μεγάλο ντέρτι
και καίει σαν φωτιά
και μ’ έκαψε κι εμένα
που αγάπησα εσένα
βαθιά μες στην καρδιά.

Γλυκέ μου τύραννε,
να μην ξημέρωνε
και όλη τη βραδιά
να σ’ έχω αγκαλιά.


Βάζει ωστόσο νερό στο κρασί του, αν ο καημός είναι αβάσταχτος, μολονότι αυτή που την κοπάνησε είναι η ένοχη.


Κι αν αλλάξαμε λόγια βαριά
1969
Στίχοι, μουσική: Απόστολος Καλδάρας
Τραγουδούν: Στέλιος Καζαντζίδης, Απόστολος Καλδάρας

Κι αν αλλάξαμε λόγια βαριά,
γύρνα πίσω και ξέχνα τα πια,
θα σου κλείσω το στόμα με χίλια φιλιά
και ας παν στην ευχή τα παλιά.

Είναι αλήθεια μια φορά
πως με πίκρανες, αλλά
η καρδιά μου χωράει πολλά.
Έχει μάθει στη ζωή
όλα να τα συγχωρεί
και το τέλος να κάνει αρχή.

Κι αν αλλάξαμε λόγια βαριά,
ρίχ’ τα όπως κι εγώ στη φωτιά,
οι κακές αναμνήσεις να γίνουν φιλιά
και ας παν στην ευχή τα παλιά.


Υπάρχουν όμως και οι άντρες οι καρτερικοί, οι τσέντελμαν, που, όταν η γκόμενα τούς φεύγει, της φέρονται με γενναιοδωρία καρδιάς.


Καλή τύχη
1967
Στίχοι, μουσική:  Απόστολος Καλδαρας
Τραγουδά: Μανώλης Αγγελόπουλος



Δε σε κρίνω που δε μ’ αγαπάς,
η καρδιά είναι δικιά σου,
εγώ φεύγω απ’ τα όνειρά σου
και καλή τύχη όπου κι αν πας.

Μίσος δε σου κρατώ,
τη ζωή σου εσύ κυβερνάς,
λάθος έκανα εγώ
στους παλμούς της δικής σου καρδιάς.

Γι’ αυτό φεύγω απ’ τα όνειρά σου
και καλή τύχη όπου κι αν πας.

Δε σε κρίνω που δε μ’ αγαπάς,
η καρδιά είναι δική σου,
εγώ φεύγω από τη ζωή σου
και καλή τύχη όπου κι αν πας.


Μερικοί όμως το παρακάνουν. Γίνονται ικετευτικοί και κατεξευτελίζονται απέναντι στη μοιραία γυναίκα που τώρα τους έχει βαρεθεί.



Λίγο λίγο θα με συνηθίσεις
1965
Στίχοι: Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου
Μουσική: Απόστολος Καλδάρας
Τραγουδά: Μιχάλης Μενιδιάτης

Μ’ αφήνεις τώρα που έμαθα κοντά σου
και ζω μονάχα για τον έρωτά σου
κι είμαι κομμάτι από την καρδιά σου,
όχι, όχι μη με παρατάς,
όχι, όχι κι ας μη μ’ αγαπάς.

Μείνε μαζί μου και μη μ’ αγαπήσεις,
μόνο τα χάδια σου να μου χαρίσεις
και λίγο λίγο θα με συνηθίσεις,
όχι, όχι μη με παρατάς,
όχι, όχι κι ας μη μ’ αγαπάς.

Τι θα γίνω μες στη ζωή,
αν ξυπνήσω ένα πρωί
και κοιτάξω την αγκαλιά μου,
από μέσα να λείπεις εσύ.


Έχουμε και πιο ακραίες περιπτώσεις.


Περιφρόνα με, γλυκιά μου
1970
Στίχοι: Γιώργος Σαμολαδάς
Μουσική: Απόστολος Καλδάρας,
Τραγουδά: Μιχάλης Μενιδιάτης

Σ’ αγαπώ, σε πονώ όσο άλλος κανείς,
μα για αντάλλαγμα εσύ με περιφρονείς.

Περιφρόνα με, γλυκιά μου, γέλα με τον έρωτά μου
στην καρδιά μου μίσος δεν κρατώ,
γέλα και μη με προσέχεις μα δικαίωμα δεν έχεις
να μου λες να μη σε αγαπώ.

Δώσε την καρδιά σου σ’ όποιον αγαπάς
κι άσε με εμένα, μην καρδιοχτυπάς.



Από την άλλη έχουμε τους σκληρούς που μετά βίας ανέχονται παρατηρήσεις.



Άμα θες να φύγεις, φύγε
1962
Στίχοι: Γιώργος Σαμολαδάς
Μουσική: Απόστολος Καλδάρας
Τραγουδούν: Βαγγέλης Περπινιάδης, Ρία Νόρμα

Κάθε μέρα μου γκρινιάζεις
ότι σε παραμελώ,
αφού σ’ το `χω αποδείξει,
μόνο εσένα αγαπώ.

Άμα θες να φύγεις, φύγε,
άμα θες να κλάψεις, κλάψε,
να γκρινιάζεις μόνο πάψε,
δεν μπορώ να τ’ ανεχτώ,

άμα θες να φύγεις, φύγε,
σ’ το’ πα και σ’ το ξαναλέω,
μη μου πεις μετά πως φταίω,
όταν μ’ άλλη θα μπλεχτώ.

Έρχομαι στην αγκαλιά σου
λίγο να ξεκουραστώ
και τις πιο όμορφες στιγμές μου
κάνεις και βαρυγκωμώ.

Χαίρομαι που με λατρεύεις,
χαίρομαι που μ’ αγαπάς,
όμως με κουράζει η γκρίνια,
όταν την παρατραβάς.


Ο άντρας είναι καμιά φορά άσωτος και ο κόσμος που είναι κακός ενημερώνει τη γυναίκα σχετικά με το ποιόν του. Ψέματα είναι όλα, λέει αυτός, μας ζηλεύουν και θέλουν να μας χωρίσουν.


Πληροφορίες κακές
1962
Στίχοι: Στέλιος Καμπέρης
Μουσική: Μπάμπης Μπακάλης
Τραγουδά: Πέτρος Αναγνωστάκης

Πληροφορίες κακές
πήρες για μένα πολλές
και πληγώσανε την καρδιά σου,
αγάπη μου, και κλαις.

Λένε πως είμαι χαμένο κορμί
κι ότι κοντά μου θα κλάψεις πολύ
και θα περάσεις μαζί μου
μαύρη ζωή.

Όλοι με βλέπουνε σαν τον εχθρό,
γιατί μ’ αγάπησες και σ’ αγαπώ
και γυρεύουνε να μ’ αφήσεις,
βαριά να πληγωθώ.

Μην τον πιστεύεις εσύ
τον κόσμο που μας μισεί,
όλοι θέλουνε το κακό μας,
αγάπη μου χρυσή.

Ρίχνει φαρμάκι ο κόσμος πικρό
και δε χρωστάει να κάνει καλό,
όμως στο τέλος θα δούνε
ποιος είμαι εγώ.


Οι έρωτες ανθίζουν στη φτωχολογιά. Εδώ ο άντρας ανεβοκατεβαίνει τους μαχαλάδες για να συναντήσει το κορίτσι του. Σπιτικό κορίτσι, φτωχοπούλα που κάθεται φρόνιμα μέσα και τον περιμένει και δεν δίνει σημασία στους άλλους άντρες που τη γλυκοκοιτάζουν.


Ανεβαίνω σκαλοπάτια
Στίχοι, μουσική: Απόστολος Καλδαρας
Τραγουδά: Βαγγέλης Περπινιάδης


Το κορίτσι το δικό μου είναι απ’ τη φτωχολογιά,
μα στον κόσμο δεν υπάρχει άλλη τέτοια ομορφιά.
Αμάν, αμάν, αμάν, αμάν.

Ανεβαίνω σκαλοπάτια, ανεβαίνω ανηφοριές,
για να δω τα δυο της μάτια που μ’ ανάψανε φωτιές.
Αχ, που μ’ ανάψανε φωτιές.

Το κορίτσι το δικό μου, το κοιτάζουνε πολλοί,
μα αυτό δεν έχει μάτια άλλον άντρα για να δει.
Αμάν, αμάν, αμάν, αμάν.

Το κορίτσι π’ αγαπάω, είν’ κορίτσι σπιτικό,
απ’ την πόρτα του δε βγαίνει, αν δεν πάω να το δω.
Αμάν, αμάν, αμάν, αμάν.


Και όταν τα προβλήματα ξεπεραστούν, έχουμε πλέον τον θρίαμβο του μεγάλου έρωτα. Το επόμενο τραγούδι τα έχει όλα: την καλή γυναικούλα που κοντά της ο άσωτος διορθώνεται και γίνεται καλό παιδί. Τους άλλους ομορφονιούς που ποθούν τη γυναικούλα του, αλλά αυτή τούς έχει γραμμένους. Το φθόνο και τη ζήλια του κόσμου που θέλει να χωρίσει το αγαπημένο ζεύγος, αλλά ματαιοπονεί.


Όσο αξίζεις εσύ
1963
Στίχοι, μουσική: Απόστολος Καλδάρας
Τραγουδά: Μανώλης Αγγελόπουλος

Όσο αξίζεις εσύ
κι η καρδιά σου η χρυσή
δεν αξίζουν μαζί
ο ουρανός κι όλη η γη.
Όλοι οι άντρες ποθούν
στην καρδιά σου να μπουν,
κι επειδή μ’ αγαπάς,
με μισούν, με μισούν.

Μα εγώ σε σένα, καλή μου,
χρωστάω και τη ζωή μου,
μου άλλαξες την ψυχή μου,
τόσες συνήθειες κακές.

Με χίλιες δυο τριγυρνούσα
και τα λεφτά μου πετούσα,
αλήτης θα καταντούσα,
μα όλ’ αυτά μέχρι χτες.


Η ευφορία αυτή συνεχίζεται με άλλα δυο τραγούδια.

Στο πρώτο πάλι όλοι ζηλεύουν τον ευτυχισμένο άντρα που εγκατέλειψε τις ασωτίες και ζει με την καλή του σε ένα μεταφυσικό τοπίο, όπου ανθίζουν λουλούδια και κελαηδούν πουλιά.


Σ’ αγάπησα και πόνεσα
1963
Στίχοι:   Απόστολος Καλδάρας
Μουσική:   Απόστολος Καλδάρας
Τραγουδά: Νίκος Ξανθόπουλος

Στη ζωή ποτέ μου
δε μετάνιωσα
που πολύ σ’ αγάπησα
και πόνεσα.
Γιατί στην καρδιά μου,
πρώτη μου φορά μου,
τέτοια αγάπη ένιωσα.

Τώρα που κρατώ εσένα αγκαλιά,
της αγάπης μου το περιβόλι
γέμισε λουλούδια, γέμισε πουλιά
και με ζήλια το κοιτάζουν όλοι.

Απορώ με μένα
εγώ που μέχρι χτες
έπαιζα, γελούσα
μ’ όλες τις καρδιές.

Τώρα εσύ, γλυκιά μου,
μέσ’ στα όνειρά μου
είσαι όλες τις βραδιές.


Αλλά και στο δεύτερο επικρατεί μια ουράνια ευτυχία.


Τα καλά όλου του κόσμου
Στίχοι:   Ουρανία Λιανδράκη
Μουσική:   Απόστολος Καλδάρας
Τραγουδούν: Χαρούλα Λαμπράκη, Απόστολος Καλδάρας           

Τα καλά όλου του κόσμου είναι δικά μου,
γιατί έχω την αγάπη μου κοντά μου.
Είναι ο ουρανός δικός μου και τα αστέρια,
γιατί μ’ έχουν αγκαλιά τα δυο σου χέρια.

Ποιος τη χάρη μου εμένα
που ’χω σύντροφο εσένα,
ποιος τη χάρη μου εμένα
που εσένα αγαπώ.

Τα καλά όλου του κόσμου είναι δικά μου,
γιατί μίλησε η καρδιά σου στη καρδιά μου.
Απ’ το βράδυ ως το πρωί παραμιλάω
και στη γη απ’ τη χαρά μου δεν πατάω


Κατόπιν τούτου το ευτυχές ζεύγος πάει στα μπουζούκια και τα σπάει, η κούκλα ανεβαίνει στην πίστα και χορεύει τσιφτετέλι, ενώ ο άντρας από κάτω αφήνει ακατάληπτα επιφωνήματα.


Σήκω, χόρεψε, κουκλί μου
1960
Στίχοι, μουσική: Στέλιος Καζαντζίδης
Τραγουδά: Στέλιος Καζαντζίδης


Σήκω χόρεψε, κουκλί μου,
να σε 'δω να σε χαρώ
τσιφτετέλι τούρκικο
νινανάη γιάβρουμ νιναναηνά

Όπα νίνα νινανάη νιναναηνά
νινανάη γιάβρουμ νιναναηνά


Θα σου τραγουδήσω πάλι
στον ασίκικο χαβά,
κούνα λίγο το κορμί σου
νινανάη γιάβρουμ νιναναηνά

Μια φορά μονάχα ζούμε
μες στον ψεύτικο ντουνιά,
πρέπει λίγο να χαρούμε
νινανάη γιάβρουμ νιναναηνά


Στην ανδροκρατούμενη λαϊκή κοινωνία του ’60 παρατηρούμε ότι είναι κοινός τόπος ο φθόνος των άλλων για τον άνδρα που έχει βρει τον έρωτα της ζωής του και η προσπάθειά τους να χωρίσουν το ζευγάρι. Επίσης έχουμε τη γυναίκα- ίαμα που θεραπεύει τον άσωτο με τη βαθιά της αγάπη και τον φέρνει στον ίσιο δρόμο. Έχουμε και τους μόρτες που θέλουν να διπλαρώσουν την καπαρωμένη γυναίκα, αλλά, άμα αυτή είναι σωστή, δεν τους δίνει σημασία. Η σωστή γυναίκα κάθεται στο σπίτι, δεν κυκλοφορεί έξω. Είναι υπομονετική, δεν γκρινιάζει και δεν ενοχλεί τον άντρα, αν θέλει να τον κρατήσει, γιατί αλλιώς εκείνος θα σηκωθεί και θα φύγει και τότε αυτή θα μετανιώσει. Δυστυχώς δεν είναι όλες καλές, κάποιες μάλιστα είναι και άπιστες και τότε το τέλος της σχέσης είναι κανόνας. Άλλες πάλι είναι κρύες και πληγώνουν τον ερωτευμένο άντρα με την αδιαφορία τους. Σε στιγμές όμως μεγάλου σεβντά ο άντρας ομολογεί ότι έφταιξε και παρακαλά τη δικιά του να δείξει κατανόηση και να τον συγχωρέσει. Σε μια πιο άκαμπτη παραλλαγή, την παρακαλά να γυρίσει, αν και αυτή είναι η φταίχτρα του χωρισμού τους. Αν δεν το κάνει, τότε ξεσπά οργισμένος: Όλες είσαστε ίδιες, γ@μώ το κέρατό σας!

Στον καιρό τους τα τραγούδια αυτά έγιναν μεγάλα σουξέ, αλλά προσοχή, οι αστοί και οι διανοούμενοι τα περιφρονούσαν απόλυτα. Αυτοί τότε σε ένα παράλληλο σύμπαν τραγουδούσαν  Νίκο Γούναρη, Σοφία Βέμπο, Νάντια Κωνσταντοπούλου, Μαίρη Λω, Σώτο Παναγόπουλο, Φώτη Πολυμέρη.

Ο Μάνος Χατζιδάκις και μετά ο Μίκης Θεοδωράκης με την ισχυρή παρουσία τους προκάλεσαν ρωγμή στα στεγανά αυτά και άνοιξαν τον δρόμο για να ακουστεί το λαϊκό τραγούδι και στα αστικά σπίτια.

Αυτά όμως εδώ τα «παρακατιανά» τραγούδια παρέμειναν αποκλεισμένα. Έπρεπε να περάσουν αρκετές δεκαετίες για να καταξιωθούν κι αυτά στην αστική μας συνείδηση και να πάρουν τη θέση τους δίπλα στα ήδη καταξιωμένα, όπως τα:

Συννεφιασμένη Κυριακή
Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι
Τα ματόκλαδά σου λάμπουν
Αντιλαλούν οι φυλακές
Η ζωή μου όλη
Πριν το χάραμα μονάχος
Απ’ τα ψηλά στα χαμηλά
Δυο πόρτες έχει η ζωή

και άλλα πολλά διαμαντάκια της λαϊκής μουσικής μας κουλτούρας.




2 σχόλια: