Μητέρες εκτός προτύπου

Ας υποθέσουμε ότι ένα παιδί έχει μια «δύσκολη» μητέρα – δηλαδή αυταρχική, καταπιεστική, απορριπτική, αδιάφορη, τυραννική ή σε άλλες παραλλαγές.

Ας υποθέσουμε ότι αυτό το παιδί έχει σχηματίσει μέσα του αυθόρμητα τη γνώμη ότι οι μητέρες γενικά είναι έτσι λίγο πολύ, ότι δηλαδή όλα τα παιδιά έχουν τέτοιες πάνω κάτω μητέρες και άρα αυτό είναι ο κανόνας.

Άμα κάτι είναι κανόνας, το αποδεχόμαστε θέλουμε δε θέλουμε, κι ας μη μας αρέσει. Παραδείγματος χάριν, κανόνας είναι οι παιδικές αρρώστιες. Τα παιδιά το ξέρουν. Δεν τους αρέσει, αλλά το αποδέχονται. Είναι κανόνας.

Με μια τέτοια λάθος σκέψη λοιπόν το παιδί με τη «δύσκολη» μητέρα μπορεί και προχωρεί κουτσά στραβά στη ζωούλα του. Οι μητέρες είναι δύσκολες. Κανόνας. Δεν του αρέσει, αλλά πρέπει να το αποδεχτεί, γιατί έτσι είναι.

Και μετά έρχεται η μεγάλη σύγχυση: όλη η κοινωνία βοά ότι οι μητέρες είναι τα πιο γλυκά, τα πιο τρυφερά, τα πιο αγαπημένα πρόσωπα στον κόσμο. Ποιήματα, τραγούδια, παραμύθια, ταινίες, ζωγραφιές, ιστορίες, τα πάντα όλα εξυμνούν τη μητέρα, την ατελείωτη αγάπη της για το παιδί της, τις ατελείωτες θυσίες της για να το βλέπει ευτυχισμένο, την ανιδιοτελή, υπέροχη μητέρα που προστατεύει, φροντίζει, νοιάζεται νυχθημερόν για το παιδί της, που τα δίνει όλα γι’ αυτό.

Ώστε η μητέρα μου είναι όλα αυτά τα πράγματα; Αναρωτιέται μπερδεμένο το παιδί. Τότε έχω λάθος καταλάβει. Και τότε εγώ δεν είμαι ένα καλό παιδί, γιατί πιστεύω άλλα πράγματα για τη μητέρα μου που τόσο με αγαπά. Και για να μου φέρεται εμένα η μητέρα μου που με λατρεύει με αυτό τον τρόπο, πάει να πει πως είμαι ένα πάρα πολύ κακό παιδί.

Απαγγέλλει λοιπόν κι αυτό μαζί με τα άλλα παιδάκια τα γνωστά ποιηματάκια λατρείας προς τη μητέρα, γράφει τις σχετικές εκθέσεις που τους βάζει η δασκάλα και πείθεται ότι όλες οι μανούλες είναι τόσο καλές, μα τόσο πολύ καλές.

Αν καμιά φορά βρει το θάρρος να πει: «μα εμένα η μαμά μου δεν δείχνει να μ’ αγαπάει», θα δεχτεί από τον περίγυρο των ενηλίκων ένα καταιγισμό επιπλήξεων και συμβουλών που θα αυξήσουν την ενοχή του και θα ενισχύσουν το διαστρεβλωμένο μοντέλο της μητέρας που έχει στο μυαλό του.

Άρα, θα σκεφτεί το παιδί, η μητέρα μου με λατρεύει, αλλά μου φέρεται, όπως μου φέρεται, επειδή εγώ είμαι ένα κακό παιδί.

Έτσι προκύπτουν στη συνέχεια οι σαδιστές, οι μαζοχιστές, οι βιαστές, οι καταθλιπτικοί, οι αυτοκτονικοί, οι απροσάρμοστοι, οι γενικώς ανώμαλοι που αποτελούν τη συνήθη πελατεία των ψυχιάτρων.

Και το τραγικότερο είναι ότι όλοι αυτοί οι ψυχασθενείς τρέφουν για τη μητέρα τους μια παθολογική λατρεία που αυτή απολαμβάνει και εκμεταλλεύεται.

Γι’ αυτό, καλό θα ήταν οι δάσκαλοι που περνούν αυτό το ιδανικό πρότυπο μητέρας στα παιδιά να μην παραλείπουν να υποσημειώνουν ότι κάποιες μητέρες ξεφεύγουν από το πρότυπο, ότι ενδέχεται για λόγους πολλούς και ποικίλους να μην είναι τόσο ιδανικές όσο τις περιγράφουν τα παιδικά αναγνώσματα και τα τραγουδάκια.

Για τα λίγα εκείνα παιδιά που έχουν την ατυχία να μεγαλώνουν στα χέρια μιας «δύσκολης» μητέρας. Για να τολμήσουν να πλησιάσουν τη δασκάλα τους και να τραυλίσουν ότι η μαμά τους δεν μοιάζει με το πρότυπο που τους κανοναρχούν. Για να επιληφθεί μετά των δεόντων η πολιτεία.