Μην πυροβολείτε την Ιατρική

Πήγα προ ετών σε μια εκδήλωση στο Γκάζι – να την πω πολιτιστική; Κάτι τέτοιο ισχυριζόταν ότι ήταν πάντως – που ήταν τέλεια οργανωμένη. Οι επισκέπτες εφοδιάζονταν με τα κατάλληλα φυλλάδια και μετά κατά μικρές ομάδες περνούσαν από τη μια αίθουσα στην άλλη, όπου παρακολουθούσαν διάφορα ντοκιμαντέρ για το ρόλο της Ψυχιατρικής και για τις βάναυσες μεθόδους θεραπείας της από τις αρχές του 20ού αιώνα και δώθε.

Ανυποψίαστη αρχικά συμφωνούσα με όσα έβλεπα, διότι πράγματι οι ψυχικά ασθενείς πριν εκατό και πλέον χρόνια, όταν ακόμα η Ψυχιατρική έκανε τα πρώτα της βήματα, είχαν σκληρή μεταχείριση. Αλλά, από αίθουσα σε αίθουσα, παρατήρησα ότι το πράγμα χόντραινε. Στο τέλος έγινε μια ανοιχτή καταγγελία κατά της σύγχρονης Ψυχιατρικής με επιχειρήματα διαστρεβλωμένα και παραποιημένες περιπτώσεις ασθενών. Το μήνυμα ήταν πλέον σαφές: Μακριά από τους ψυχιάτρους, βρείτε εναλλακτικές θεραπείες για τα ψυχικά νοσήματα.

Είχα γίνει έξαλλη. Τι εναλλακτική θεραπεία μπορεί να έχει ο δυστυχής σχιζοφρενής με τη βίαιη, παραληρηματική συμπεριφορά; Ο διπολικός; Ο αυτοκτονικός; Ο καταθλιπτικός; Μόνο τα κατάλληλα φάρμακα και η κατάλληλη συζήτηση με τον ειδικό μπορούν να αντιμετωπίσουν τέτοιες ακραίες ψυχικές νόσους.

Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο βρίσκουν ανακούφιση με τη βοήθεια της Ψυχιατρικής, ξαναβρίσκουν το νόημα της ζωής και τη χαρά της, επανεντάσσονται στην κοινωνία και μπορούν να εργάζονται και να κάνουν οικογένεια. Αν αφήσουμε αυτούς τους ανθρώπους χωρίς ψυχιατρική θεραπεία, δίνοντάς τους να πιουν περίεργους χυμούς και χτυπώντας τους φιλικά στην πλάτη, τους καταδικάζουμε σε ισόβια δυστυχία και αυτούς και την οικογένειά τους. (Δεν συζητώ για τα πιθανά φονικά και τις αυτοκτονίες).

Η υπόθεση μού φάνηκε πολύ ύποπτη. Ποιος είχε οργανώσει αυτή την εκδήλωση που είχε μάλιστα και την άδεια του δήμου Αθηναίων;

Έψαξα αποδώ κι αποκεί να ξετρυπώσω τους υπεύθυνους, αλλά οι υπεύθυνοι ήταν αόρατοι. Πουθενά δεν είδα την υπογραφή τους. Ο κόσμος εν τω μεταξύ - και ήταν πολύς – μπαινόβγαινε στις αίθουσες και δηλητηριαζόταν, χωρίς να το καταλαβαίνει, με αυτά τα ύπουλα μηνύματα. Τελικά, με τα πολλά, εντόπισα τον χορηγό. Ήταν σαϊεντολόγοι αυτοί που είχαν οργανώσει την εκδήλωση.

Στην έξοδο μάς περίμενε ένα ερωτηματολόγιο, στο οποίο απαντούσαμε προαιρετικά. Οι ερωτήσεις ήταν έτσι διατυπωμένες που οι απαντήσεις γίνονταν μονόδρομος και οδηγούσαν όλες στην καταδίκη της Ψυχιατρικής. Αντί να απαντήσω, έγραψα ένα δικό μου σύντομο, θυμωμένο κείμενο, όπου έλεγα την άποψή μου.

Αναρωτιέμαι τώρα πώς και δεν το είχε μυριστεί η Εκκλησία που δεν χωνεύει τη Σαϊεντολογία. Πώς παραπλανήθηκε ο δήμος Αθηναίων και έδωσε την άδεια για μια τέτοια ύπουλη, αντιεπιστημονική εκδήλωση. Μάλλον επειδή ήταν πολύ ύπουλη και ξεγέλασε τους αρμόδιους – παπάδες και υπεύθυνους του δήμου.

Υπάρχει μια τάση να αμφισβητείται γενικά το κύρος της Ιατρικής και κυρίως η αποτελεσματικότητα των φαρμάκων που μας βοηθούν να ξαναβρούμε την υγειά μας.

Ευτυχώς είναι πολύ λίγοι αυτοί που το πιστεύουν συγκριτικά με το μέγα πλήθος των ασθενών που προστρέχουν στους γιατρούς και τη φαρμακευτική περίθαλψη για να θεραπευτούν ή για να αναχαιτίσουν την αρρώστια τους ή για να ανακουφιστούν από τους πόνους της.

Οι θεωρίες συνωμοσίας έχουν εξαπλωθεί και σε αυτό τον επιστημονικό χώρο και διαβάζει κανείς τρελά πράγματα που συσκοτίζουν την αλήθεια. Η οποία αλήθεια έχει και τις αρνητικές πλευρές της, όπως είναι οι κερδοσκοπικές επιδιώξεις των μεγάλων φαρμακοβιομηχανιών ή η απουσία έρευνας για ορισμένες ασθένειες που ταλαιπωρούν ένα μικρό, άρα αμελητέο, τμήμα του πληθυσμού.

Όμως το να καταδικάζεται συλλήβδην η Ιατρική επιστήμη και η Φαρμακολογία και να καταφεύγει κανείς για να γίνει καλά σε μαντζούνια και βοτάνια που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι σε κάτι απομονωμένες, καθυστερημένες περιοχές δεν είναι μόνο ανοησία, είναι εγκληματική πράξη εις βάρος του ασθενούς.

Η Ιατρική επιστήμη και η Φαρμακολογία έχουν σημειώσει τα τελευταία εκατό χρόνια τεράστια πρόοδο.  Δείτε ποιο ήταν το προσδόκιμο ζωής στο παρελθόν και ποιο είναι τώρα:

Παλαιολιθική εποχή: 33 χρόνια.

Νεολιθική εποχή: 20 χρόνια.

Εποχή χαλκού και σιδήρου: 26 χρόνια.

Κλασική Ελλάδα: 28 χρόνια.

Κλασική Ρώμη: 20-30 χρόνια.

Προκολομβιανή Β. Αμερική: 25-30 χρόνια.

Μεσαιωνικό ισλαμικό χαλιφάτο: 35 χρόνια.

Ύστερος Μεσαίωνας (Αγγλία): 30 χρόνια.

1900 (παγκοσμίως): 31 χρόνια.

1950 (παγκοσμίως): 48 χρόνια.

2010 (παγκοσμίως): 67,2 χρόνια.

Τυχαίο; Δεν νομίζω!

Για να δούμε τι ανακαλύφθηκε στον χώρο της Ιατρικής από το 1906 ως το 1998:

1906: οι βιταμίνες και η σημασία τους.

1913: το πρώτο καρδιογράφημα.

1922: η πρώτη χρήση ινσουλίνης για τη θεραπεία του διαβήτη.

1923: το πρώτο εμβόλιο κατά της διφθερίτιδας.

1927: το πρώτο εμβόλιο κατά της φυματίωσης.

1927: το πρώτο εμβόλιο κατά του τέτανου.

1928: η πενικιλίνη και στη συνέχεια τα αντιβιοτικά.

1935: το πρώτο εμβόλιο κατά του κίτρινου πυρετού.

1937: το πρώτο εμβόλιο κατά του τύφου.

1937: η πρώτη τράπεζα αίματος.

1945: το πρώτο εμβόλιο κατά της γρίπης.

1945: η πρώτη επιτυχημένη αιμοκάθαρση

1947: η πρώτη επιτυχημένη χρήση φαρμάκων καταπολέμησης της υψηλής αρτηριακής πίεσης.

1952: ο πρώτος βηματοδότης.

1953: η πρώτη επιτυχημένη εγχείριση ανοιχτής καρδιάς.

1954: η πρώτη μεταμόσχευση νεφρού.

1955: το πρώτο εμβόλιο κατά της πολιομυελίτιδας.

1964: η πρώτη επιτυχημένη χρήση χημειοθεραπείας.

1964: το πρώτο εμβόλιο κατά της ιλαράς.

1967: το πρώτο εμβόλιο κατά της παρωτίτιδας.

1967: η πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς.

1970: το πρώτο εμβόλιο κατά της ερυθράς.

1974: το πρώτο εμβόλιο κατά της ανεμοβλογιάς.

1977: το πρώτο εμβόλιο κατά της πνευμονίας.

1978: το πρώτο εμβόλιο κατά της μηνιγγίτιδας.

1980: ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακοινώνει ότι η ευλογιά έχει εξαλειφθεί.

1981: το πρώτο εμβόλιο κατά της ηπατίτιδας Α΄

1987: φάρμακα κατά της χοληστερίνης.

1998: το πρώτο εμβόλιο κατά της νόσου του Lyme.

Η παιδική θνησιμότητα μειώθηκε ραγδαία μέσα σε ένα αιώνα. Το ίδιο και η θνησιμότητα των γυναικών κατά την εγκυμοσύνη ή τον τοκετό.

Με το τέλος του 20ού αιώνα:

Τα κρούσματα ελονοσίας έχουν μειωθεί κατά 58%.

Τα κρούσματα φυματίωσης κατά 43%.

Οι θάνατοι από AIDS κατά 35%.

Θυμηθείτε ακόμα μερικές θανατηφόρες νόσους που σήμερα είναι παρελθόν ή έστω περιορισμένες και ελεγχόμενες: ελονοσία, ιλαρά, κοκκύτης, τύφος, τυφοειδής πυρετός, δυσεντερία, διφθερίτις. Για να μην αναφερθούμε στις αλματώδεις προόδους της ιατροτεχνολογίας  που κάνουν τυφλούς να βλέπουν, κουφούς να ακούν, παράλυτους να περπατούν.

Παράλληλα, με τις ιατρικές πάντα υποδείξεις περί υγιεινής, ο κόσμος έμαθε να τρέφεται σωστά, να προφυλάσσεται από τα μικρόβια, να κάνει προληπτικές εξετάσεις και να προλαβαίνει τη νόσο στα αρχικά της στάδια ή πριν ακόμα αυτή εκδηλωθεί. Αποτέλεσμα: το προσδόκιμο ζωής από τα 31 χρόνια το 1900 έφτασε στα 67,2 χρόνια το 2010. Η θεαματική αυτή αύξηση οφείλεται κυρίως στην Ιατρική και στα επιτεύγματά της των τελευταίων εκατό χρόνων.

Έχουμε ξεχάσει φυσικά τις επιδημίες που μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα θέριζαν τους πληθυσμούς σε όλο τον κόσμο.

Ας θυμηθούμε μερικές από αυτές:

Μαύρη πανώλης: Στην πανδημία του 14ου αιώνα πέθαναν εξαιτίας της 75 εκατομμύρια άνθρωποι. Για ακόμη τέσσερις αιώνες η πανώλης επανεμφανιζόταν στην Ευρώπη (πανώλης του Λονδίνου 1665, πανώλης Μασσαλίας 1720).

Λέπρα: εμφανίστηκε στη δυτική Ευρώπη τον 6^ο αιώνα με απόγειο τον 13^ο αιώνα. Πολύ καλά γνωρίζουμε πόση φρίκη προκαλούσε στους ανθρώπους και ποια μεταχείριση είχαν οι λεπροί. Αυτά μέχρι τον εικοστό αιώνα.

Ευλογιά: Μπορούσε να σκοτώσει σε μία από τις εξάρσεις της το 1/3 των παιδιών ενός χωριού και να παραμορφώσει πολλά άλλα.

Σύφιλις: Το 1494, κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Νάπολης, η μάχη διακόπηκε, επειδή και οι δύο στρατοί είχαν αποδεκατιστεί από την αρρώστια.

Χολέρα: Το 1832 προκάλεσε στη Γαλλία περισσότερους από 100.000 θανάτους.

Σε καιρό επιδημίας όλες σχεδόν οι οικογένειες στα χωριά προσβάλλονταν από την αρρώστια. Οι αφηγήσεις των μεγάλων επιδημιών στηρίζονται στην απαρίθμηση των θανάτων και όλες οι περιγραφές εμπεριέχουν αυτή των πτωμάτων που συσσωρεύονται σε πόλεις και χωριά.

Ο Βοκάκιος αναφερόμενος στη μαύρη πανώλη της Φλωρεντίας λέει: «Ο αδελφός εγκατέλειπε τον αδελφό, η αδελφή τον αδελφό και συχνά η γυναίκα τον άντρα. Οι πατεράδες και οι μανάδες δεν δέχονταν να δουν και να φροντίσουν τα παιδιά τους».

Ας μην ξεχάσουμε και τον λοιμό των Αθηνών το 430 πΧ, στη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου, που σκότωσε τα 2/3 των κατοίκων της πόλης μέσα σε τέσσερα χρόνια.

Τελευταία μεγάλη επιδημία ήταν αυτή της ισπανικής γρίπης το 1918-20. Ο ιός εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο και προσέβαλε το 1/3 του παγκόσμιου πληθυσμού με περίπου 50 εκατομμύρια θανάτους.

Και μετά;

Μετά τέλος οι πανδημίες. Έρχονται κατά καιρούς διάφοροι ιοί γρίπης, αλλά οι θάνατοι είναι πλέον μετρημένοι στα δάχτυλα. Τα τόσο πολύ κατηγορημένα ΜΜΕ που έχουν όντως την τάση να μεγαλοποιούν τα πράγματα, μάς κρατούν σε επιφυλακή και εγρήγορση. Οι ειδικοί γιατροί μάς ενημερώνουν τι πρέπει να κάνουμε και τι να αποφεύγουμε, τα εμβόλια ετοιμάζονται στα εργαστήρια και διοχετεύονται στην αγορά και οι ιοί αναχαιτίζονται, πριν προλάβουν να εξαπλωθούν.

«Σαχλαμάρες», μου είπε κάποτε μια φίλη που ήταν και οδοντογιατρός, όταν η γρίπη των πτηνών μάς χτυπούσε την πόρτα. «Είδες εσύ να εξαπλώνεται καμιά επιδημία; Αυτά όλα είναι κερδοσκοπικά παιχνίδια των φαρμακοβιομηχανιών».

Και βεβαίως οι φαρμακοβιομηχανίες παίζουν κι αυτές τα παιχνίδια τους, όμως χωρίς τα ΜΜΕ και την ενημέρωσή τους, χωρίς την πρόληψη που μας σύστησαν οι ειδικοί, χωρίς τα εμβόλια και τα αντιβιοτικά και τα όποια άλλα σχετικά φάρμακα που ήταν διαθέσιμα για τον πληθυσμό, θα είχαμε τότε μια ξεγυρισμένη πανδημία γρίπης και δεν ξέρω, αν σήμερα θα ήμασταν εδώ εμείς να συζητάμε περί του αν και κατά πόσο ωφελεί ή όχι η Ιατρική τον κόσμο.

Διότι καλός είναι ο ρομαντισμός για τις παλιές, αθώες και ωραίες εποχές, όπως περιγράφονται στα μυθιστορήματα, αλλά καλύτερη είναι η στέρεη γνώση του παρελθόντος, όπως αυτή καταγράφεται από την Ιστορία και ακόμη καλύτερη η αλματώδης, θεαματική πρόοδος της Ιατρικής.