Ιδέες

Υπάρχουν κάποιες ιδέες που όσο κι αν οι φορείς τους επιμένουν να τις διατυπώνουν με κάθε τρόπο και μέσον και για πολλά χρόνια, δεν μπορούν να γίνουν κτήμα των πολλών. Άλλες πάλι, χωρίς κανείς να κάνει τον κόπο να τις υποστηρίξει, γίνονται αμέσως αποδεκτές από τους περισσότερους.

Ένα παράδειγμα για την πρώτη κατηγορία είναι οι πολιτικές ιδέες και πιο συγκεκριμένα η αριστερή ιδεολογία σε όλες της τις παραλλαγές. Δεν σκοπεύω εδώ να κάνω πολιτικό σχόλιο, δεν είναι εξάλλου αυτός ο χώρος μου. Η αριστερά μπορεί να είναι πολύ καλή ή πολύ κακή, άλλοι είναι εκείνοι που θα την κρίνουν. Αυτό που θέλω να δείξω είναι ότι κάποιες ιδέες περνούν εύκολα στον κόσμο και κάποιες άλλες όχι.

Οι φορείς της αριστερής ιδεολογίας επί χρόνια προσπαθούν να την περάσουν στον κόσμο, ο κόσμος όμως στην πλειονότητά του δεν φαίνεται να πείθεται. Από το 1974 και μετά η αριστερά σε όλες της τις παραλλαγές κάνει ιδιαίτερα αισθητή την παρουσία της στην ελληνική κοινωνία. Η δεξιά ή η κεντρώα ιδεολογία δεν κάνουν τόσο θόρυβο είτε γιατί δεν θέλουν είτε γιατί δεν μπορούν. Αντίθετα όπου και να κοιτάξει κανείς γύρω του θα δει συνθήματα αριστερής ιδεολογίας, αφίσες, περιοδικά, βιβλία, αναγγελίες  εκδηλώσεων και φυσικά κάθε τόσο γίνονται οι σχετικές πορείες, οι διαδηλώσεις, οι συναυλίες, οι γιορτές, οι διαμαρτυρίες.

Μια αίσθηση αριστερής νοοτροπίας και σκέψης διατρέχει την κοινωνία μας εδώ και σαράντα χρόνια , αλλά τα αποτελέσματα δεν είναι τα αναμενόμενα. Η αριστερή σκέψη παρά την αδιάλειπτη και  ισχυρή παρουσία της δεν δρέπει τους ανάλογους καρπούς. Τα συνολικά ποσοστά των αριστερών κομμάτων και μορφωμάτων παραμένουν σχετικά χαμηλά.

Άλλες ιδέες ωστόσο, τις οποίες κανείς δεν διατυμπάνισε ποτέ, πέρασαν αθόρυβα στην ελληνική κοινωνία και την κατέκτησαν. Καμιά εκστρατεία πχ δεν χρειάστηκαν να κάνουν οι ζωοφιλικές οργανώσεις για να πείσουν τους πολίτες να αγαπούν τα ζώα.

Το 1974 οι Έλληνες ακόμα περιφρονούσαν τα ζώα και τα κακοποιούσαν και όποιος έδειχνε κάποια σχετική ευαισθησία στο θέμα αυτό εθεωρείτο  φαιδρός. Οι ταινίες της εποχής απηχούν αυτή τη νοοτροπία, όταν πχ σε κάποια από αυτές ο Στάθης Ψάλτης βρίζει μια γυναίκα που περπατά στο δρόμο με το σκυλάκι της και της λέει να πάρει ένα παιδάκι και να παρατήσει το κοπρόσκυλο. Η δε κυρία που φυσικά παριστάνεται γραφική και γελοία, αφού πρώτα διαμαρτύρεται με γελοίο (εννοείται) τρόπο, γυρίζει στο φακό και μονολογεί: «μήπως έχει όμως δίκιο;»

Οι ακόμα πιο παλιές ασπρόμαυρες ταινίες κινούνται πάντα στο ίδιο μοτίβο: η Βουγιουκλάκη δίνει κλοτσιές σε αντιπαθητικά (;) σκυλιά, ο Βέγγος βουτά ένα σκυλάκι του καναπέ στα βρομόνερα ενός κουβά, γιατί δεν το χωνεύει, ο Φωτόπουλος χλευάζει τον αδελφό του που ξοδεύει χρήματα για τα σκυλιά του στην Αμερική και όλοι οι φιλόζωοι που κυκλοφορούν σ’ αυτές τις ταινίες είναι παλαβοί και για δέσιμο. Στις περισσότερες ταινίες ωστόσο τα ζώα συντροφιάς είναι εντελώς απόντα, διότι κανείς δεν έχει διάθεση να ασχοληθεί μαζί τους.

Καμιά καμπάνια δεν θυμάμαι να έγινε ποτέ για να ευαισθητοποιηθεί η κοινωνία μας στο θέμα αυτό. Η ιδέα της αγάπης και του σεβασμού προς τα ζώα ήρθε αθόρυβα και εγκαταστάθηκε στην καρδιά μας, όταν οι συνθήκες ζωής άλλαξαν.

Άλλο παράδειγμα: παιδόφιλοι υπήρχαν από πάντα και στο παρελθόν ο κόσμος τούς γνώριζε και απλώς τους απέφευγε. Οι παιδόφιλοι συνέχιζαν τη δουλειά τους ανενόχλητοι, πολλά παιδιά κακοποιούνταν, αλλά ένας πέπλος σιγής κάλυπτε το ευαίσθητο αυτό θέμα. Σήμερα τους δείχνουμε με το δάχτυλο και τους καταγγέλλουμε στην αστυνομία. Δεν χρειάστηκε να κινητοποιηθεί κανείς μηχανισμός για να ευαισθητοποιηθούν οι πολίτες. Η ευαισθητοποίηση ήρθε από μόνη της, όταν αρχίσαμε να καταλαβαίνουμε μερικά πράγματα παραπάνω.

Αντίθετα, παρά τις έντονες προτροπές της Πολιτείας και των αρμοδίων να δώσουμε αίμα ή να γίνουμε δωρητές οργάνων, ελάχιστη πρόοδο παρουσιάσαμε στα δύο αυτά ουσιαστικά προβλήματα που ταλαιπωρούν τους συνανθρώπους μας.

Συμπέρασμα: Για να επικρατήσει μια ιδέα, πρέπει να έχει προηγουμένως αλλάξει η περιρρέουσα ατμόσφαιρα και ο τρόπος που προσεγγίζει η κοινωνία την πραγματικότητα. Αλλιώς, όσο κι αν προσπαθούμε να την επιβάλουμε, χάνουμε την ώρα μας.

Οι ιδέες δεν επιβάλλονται απέξω.