Οι άθεοι και οι παραβιάσεις των δικαιωμάτων τους

Το να προσβάλει κάποιος τη θρησκευτική πίστη ενός άλλου με οποιονδήποτε τρόπο είναι κατά τη γνώμη μου λάθος, επειδή το θρησκευτικό συναίσθημα έχει για τον πιστό μια ιδιαίτερη ιερότητα.  Την ίδια ιερότητα έχει για τους περισσότερους από μας η οικογένεια και η πατρίδα και, αν κάποιος τα προσβάλει, νιώθουμε πολλές φορές ανεξέλεγκτη οργή και αγανάκτηση.

Το τρίπτυχο «πατρίς- θρησκεία - οικογένεια» που έχει ταυτιστεί με τις συντηρητικότερες θέσεις της κοινωνίας δεν παύει να είναι πολύ ισχυρό στη συνείδησή μας. Και οι τρεις αυτοί θεσμοί εξακολουθούν να θεωρούνται ιεροί από την πλειονότητα των συμπολιτών μας, επομένως κάθε απόπειρα γελοιοποίησης ή εξευτελισμού τους μπορεί να ερεθίσει την κοινή γνώμη και να προκαλέσει ανεπιθύμητες καταστάσεις.

Από την άλλη, στους καιρούς που ζούμε οι τρεις αυτοί κοινωνικοί θεσμοί δέχονται ισχυρή αμφισβήτηση και σε μια ελεύθερη χώρα πρέπει ο καθένας να μπορεί να διατυπώνει τις αντιρρήσεις και τις διαφωνίες του γι’ αυτούς τους θεσμούς, χωρίς το φόβο ότι θα συλληφθεί και θα τιμωρηθεί. 

Άλλο είναι βέβαια να εκφράζει κάποιος την αντίθεσή του απέναντι στη θρησκεία, την οικογένεια ή την πατρίδα και άλλο να τα εξευτελίζει. Επειδή σε μια ελεύθερη χώρα αυτό που θεωρείται «ιερό» από μια μερίδα πολιτών πρέπει να προστατεύεται από την Πολιτεία και να μη διασύρεται.

Θα περίμενε ωστόσο κανείς ότι σε χώρες προοδευτικές, τουλάχιστον σε αυτές που ανήκουν στο δυτικό κόσμο, θα μπορούσε κάποιος άνετα να δηλώνει άθεος ή έστω αγνωστικιστής  ή έστω αμφισβητίας της θρησκείας, χωρίς να σταμπάρεται αυτόματα από τους υπόλοιπους συμπολίτες του ως ύποπτο στοιχείο.

Εξάλλου όλοι επισήμως  λέμε με πολλή σοβαρότητα ότι η πίστη στο Θεό είναι κάτι απολύτως προσωπικό που δεν αφορά τους άλλους. Το λέμε και το πιστεύουμε, μέχρι να βρεθούμε μπροστά σε έναν άθεο. Τότε  χάνουμε τα νερά μας και τον αντιμετωπίζουμε πολύ καχύποπτα, περίπου σαν εγκληματία. Και στον μεν εγκληματία αναγνωρίζουμε κοινά σημεία μαζί μας –άνθρωπος είναι κι αυτός που παραστράτησε – μπροστά στον άθεο όμως νιώθουμε μιαν ανατριχίλα, σαν να του λείπει κάτι πολύ θεμελιώδες από αυτά που χαρακτηρίζουν τον άνθρωπο γενικώς.

Οι άθεοι γνωρίζοντας αυτή την αντίδραση των άλλων προτιμούν να μη διατυμπανίζουν την αθεΐα τους. Μπορεί οι τρομοκράτες να επαίρονται για την ιδεολογία και τη δράση τους –και να εκδίδουν και τα απομνημονεύματά τους μάλιστα – μπορεί οι κάθε λογής ειδεχθείς δολοφόνοι να δίνουν συνεντεύξεις σε δημοσιογράφους, μπορεί τέλος πάντων κάθε κατακάθι της κοινωνίας να κυκλοφορεί και να συναγελάζεται με τον κόσμο έχοντας το στίγμα της ανομίας στο κούτελό του, όμως οι άθεοι πρέπει να είναι προσεχτικοί.  Πολύ εύκολα μπορεί να βρεθούν μπροστά σε εμπόδια και αναποδιές  που δεν έχουν υπολογίσει.

Οι αγνωστικιστές, πιο ήπια παραλλαγή αυτοί, δεν έχουν καλύτερη τύχη. Ο κόσμος τούς θεωρεί κι εκείνους άθεους. Εφόσον δεν θρησκεύονται, είναι άθεοι.

Σύμφωνα πάντως με μια ευρωπαϊκή κοινωνική έρευνα που διεξήχθη το 2008-9 , το ποσοστό των ανθρώπων που παρακολουθούν τακτικά τα θρησκευτικά δρώμενα μειώνεται σταθερά και σημαντικά σε όλη την Ευρώπη τα τελευταία χρόνια.

Πάνω από το 60% των Τσέχων δήλωσαν ότι δεν παρακολουθούν ποτέ θρησκευτικά δρώμενα με εξαίρεση ειδικές περιπτώσεις, όπως είναι οι γάμοι και οι βαπτίσεις. Στη Γαλλία, τη Βρετανία και το Βέλγιο πάνω από το 50% των ερωτηθέντων δήλωσαν το ίδιο. Τελευταίοι στη λίστα είναι οι Έλληνες και οι Κύπριοι με μόνο ένα ποσοστό 2,5% και 4% αντίστοιχα να δηλώνουν ότι δεν ασχολούνται με τα θρησκευτικά πράγματα.

 http://www.o-klooun.com/news/oi-athriskoi-tis-evropis-me-arithmoys#.U25fgShjGZS

Αν και στην Ευρωπαϊκή Ένωση η αντίληψη της προσωπικής ελευθερίας είναι περισσότερο ανεπτυγμένη από οπουδήποτε αλλού, παρατηρούμε με έκπληξη ότι οι άθεοι υφίστανται διακρίσεις σε όλα τα κράτη-μέλη με εξαίρεση την Ολλανδία και το Βέλγιο.  Στην Αυστρία, τη Δανία, τη Γερμανία, την Ελλάδα, την Ουγγαρία, τη Μάλτα και την Πολωνία τα πράγματα είναι πιο σοβαρά. Και σ’ αυτές τις χώρες  αλλά  και σε άλλες χώρες μέλη της ΕΕ (συνολικά σε 27), έχουν καταγραφεί συστηματικές διακρίσεις  υπέρ της θρησκείας και των θρησκευόμενων.

Τις πληροφορίες αυτές μάς τις δίνει η Διεθνής Ουμανιστική και Ηθική Ένωση (International Humanist and Ethical Union, IHEU), μια διεθνής οργάνωση, στην οποία συμμετέχουν άθεοι, αγνωστικιστές και άνθρωποι που υιοθετούν μια επιφυλακτική στάση απέναντι στη θρησκεία. Η Ένωση διαθέτει οργανώσεις-μέλη σε περίπου 50 χώρες και υποστηρικτές σε πολύ περισσότερες άλλες, όπου η ίδρυση και η δράση τέτοιων οργανώσεων είναι αυστηρά απαγορευμένη.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, άλλο προπύργιο αυτό των ατομικών ελευθεριών,  ο πολίτης που δηλώνει άθεος θεωρείται ότι δεν είναι κανονικός αμερικανός πολίτης.  Ένα πλέγμα νόμων και πρακτικών ταυτίζουν το να είναι κανείς θρησκευόμενος με την ιδιότητα του Αμερικανού.

Αν τώρα πάμε και λίγο παραπέρα, τότε τα πράγματα γίνονται πολύ σκοτεινά.

Στην Λατινική Αμερική και στην Καραϊβική οι άθεοι αντιμετωπίζουν συστηματικές διακρίσεις στις περισσότερες χώρες  με εξαίρεση τη Βραζιλία, όπου η κατάσταση χαρακτηρίζεται «κατά μείζονα λόγο ικανοποιητική».  Επίσης στην Τζαμάικα και στην Ουρουγουάη σύμφωνα με την έκθεση επικρατεί «ελευθερία και ισότητα».

Στην Αφρική οι άθεοι αντιμετωπίζουν συστηματικές παραβιάσεις των δικαιωμάτων τους  σε πολλές χώρες, όπως στην Αίγυπτο, τη Λιβύη, το Μαρόκο, τη Ζιμπάμπουε και την Ερυθραία.

Στην Ινδία πρόσφατα δολοφονήθηκε ένας πολύ γνωστός επικριτής της θρησκείας. Η αστυνομία εκεί εμφανίζεται απρόθυμη να διεξάγει έρευνες για φόνους άθεων που διαπράττουν θρησκευτικοί φονταμενταλιστές.

Σε 13 χώρες του κόσμου –όλες μουσουλμανικές– οι άνθρωποι που πρεσβεύουν ανοικτά την αθεΐα ή απορρίπτουν την επίσημη κρατική θρησκεία, το Ισλάμ, κινδυνεύουν να εκτελεστούν βάσει του νόμου.

Μια έρευνα σε 66 χώρες έδειξε ότι σε 13 από αυτές επιβάλλεται η θανατική ποινή, συχνά με δημόσιο αποκεφαλισμό, για τη βλασφημία ή την αποκήρυξη της επίσημης θρησκευτικής πίστης ή τον προσηλυτισμό σε άλλη θρησκεία  -ένα ατομικό δικαίωμα, το οποίο επίσης προστατεύεται βάσει των συνθηκών του ΟΗΕ. Ο κατάλογος συμπεριλαμβάνει το Αφγανιστάν, το Ιράν, την Μαλαισία, τις Μαλδίβες, την Μαυριτανία, τη Νιγηρία, το Πακιστάν, το Κατάρ, τη Σαουδική Αραβία, τη Σομαλία, το Σουδάν, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Υεμένη.

Σε διεθνές επίπεδο, σύμφωνα με την έκθεση της οργάνωσης, «υπάρχουν νόμοι, οι οποίοι δεν επιτρέπουν στους άθεους το δικαίωμα να υπάρχουν, ανακαλούν την υπηκοότητά τους, τους απαγορεύουν να κάνουν γάμους, εμποδίζουν την πρόσβασή τους στην δημόσια εκπαίδευση ή τη δυνατότητά τους να εργαστούν για το δημόσιο».

Οι επικρίσεις για τη θρησκευτική πίστη ή ακόμη και η ακαδημαϊκή έρευνα για τις ρίζες των θρησκειών ή τη θρησκειολογία  συχνά αντιμετωπίζονται ως εγκλήματα και μπορεί να εξισωθούν με το κακούργημα της βλασφημίας, το οποίο επισύρει την εσχάτη των ποινών.

Η  Διεθνής Ουμανιστική και Ηθική Ένωση (International Humanist and Ethical Union, IHEU) μάς δίνει μερικά παραδείγματα:

Στην Ινδονησία ο Alexander Aan τιμωρήθηκε με δυόμιση χρόνια φυλακή, επειδή έκανε αναρτήσεις στο φέις μπουκ σχετικές με την αθεΐα.

Στην Τυνησία δυο νεαροί, οι Jabeur Mejri και Ghazi Bezi καταδικάστηκαν σε εφτάμιση χρόνια φυλακή για αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα που θεωρήθηκαν βλάσφημες.

Στην Τουρκία ο πιανίστας Fazil Say  αντιμετώπισε ποινή φυλάκισης για κάποια βλάσφημα tweets.

Στην Αίγυπτο ο 17χρονος Gamal Abdou Massoud  μπήκε τρία χρόνια φυλακή και ο Bishoy Kamel έξι χρόνια,  επειδή ανάρτησαν βλάσφημες γελοιογραφίες σε κοινωνικό δίκτυο.

Και στην Ελλάδα ο Φίλιππος Λοΐζος  καταδικάστηκε σε δέκα μήνες φυλάκιση με τριετή αναστολή για εξύβριση θρησκεύματος, επειδή έφτιαξε σελίδα στο φέις μπουκ, όπου διακωμωδούσε την πίστη των Ελλήνων στα θαύματα.

http://left.gr/news/antimetopoi-oi-atheoi-me-ti-thanatiki-poini