Β΄ Μέρος: Ο αποκλίνων ψυχισμός του φαραώ Ακενατόν

Είδαμε στο πρώτο μέρος πώς ο φαραώ Ακενατόν ήρθε σε ρήξη με το ιερατείο αλλά και με τους υπηκόους του στην προσπάθειά του να επιβάλει τη λατρεία του Άτον ως μοναδικού θεού-δημιουργού του κόσμου. Μετέφερε την πρωτεύουσά του σε μια νέα πόλη που έχτισε, καταδίωξε τους ιερείς που αντιστάθηκαν, έκλεισε τους άλλους ναούς και απαγόρευσε τη λατρεία των άλλων θεών. Παράλληλα επέβαλε ένα νέο στιλ στην τέχνη απαιτώντας τη ρεαλιστική απεικόνιση των προσώπων.

Όταν πέθανε, το 1335 π. Χ.  η Αίγυπτος είχε ήδη ξεπέσει σε αναρχία, είχε χάσει τις ασιατικές κτήσεις της και ο λαός της υπέφερε από πείνα. Ο Ακενατόν χαρακτηρίστηκε καταραμένος και το όνομά του σβήστηκε από παντού. Οι διάδοχοί του κατάργησαν όλες τις καινοτομίες του  και η Αίγυπτος επανήλθε στους γνωστούς ρυθμούς της.

Το ερώτημα που προκύπτει είναι: πώς είναι δυνατόν ένας φαραώ να συγκρουστεί με το κατεστημένο;

Ο εκκεντρικός φαραώ Ακενατόν Α΄Μέρος

Ο άνδρας που ανέβηκε στο θρόνο της Αιγύπτου το 1353 π. Χ. είχε  παράξενη, απωθητική εμφάνιση: το κρανίο του μάκραινε πολύ προς τα πίσω,  το πρόσωπό του ήταν μακρόστενο και κάτισχνο, τα χείλια του χοντρά, τα μάτια του πολύ λοξά, η μύτη του μακριά, τα μάγουλά του ρουφηγμένα, το σαγόνι του μακρύ κι αυτό, το ίδιο και ο λαιμός του,  τα στήθη του φουσκωτά, η κοιλιά του κρεμασμένη, οι γλουτοί και οι  μηροί του χοντροί και οι γάμπες του παχιές σαν λαμπόγυαλα .  Η εντύπωση που έδινε ήταν αυτή ενός ανδρόγυνου πλάσματος.

Ο ιδιόμορφος αυτός άνδρας ήταν ο περίφημος φαραώ Αμένοφις ο Δ΄, πιο γνωστός με το όνομα Ακενατόν, ο αιρετικός φαραώ. 

Τα "Ευαγγελικά"

Το έτος 1901, πριν εκατόν δέκα χρόνια δηλαδή ( και μη σας φαίνονται πολλά), η Αθήνα συγκλονιζόταν από ογκώδεις διαδηλώσεις, όπως καλή ώρα στις μέρες μας, στις οποίες πρωτοστατούσαν οι φοιτητές και οι καθηγητές τους και  μαζί μ’ αυτούς και άλλοι πολλοί πολίτες, επαγγελματίες, δάσκαλοι, παπάδες, βουλευτές και χωρικοί. Οι Έλληνες τότε ήταν ακόμα πολύ φτωχοί, ωστόσο δεν διαδήλωναν για οικονομικά θέματα (ίσως γιατί θεωρούσαν τη φτώχια τους αυτονόητη), διαδήλωναν για ζητήματα πνευματικά και συγκεκριμένα για την ελληνική γλώσσα που την ήθελαν καθαρεύουσα και όχι δημοτική. Οι διαδηλώσεις δεν ήταν καθόλου ειρηνικές, έγιναν πολλά έκτροπα και κατέληξαν με το θάνατο οχτώ – κατ’ άλλους έντεκα – ατόμων και με πολλούς τραυματίες.

Κ. Καρυωτάκης. "Είμαστε κάτι ξεχαρβαλωμένες κιθάρες..."

Είμαστε κάτι ξεχαρβαλωμένες

κιθάρες. Ο άνεμος, όταν περνάει,

στίχους, ήχους παράφωνους ξυπνάει

στις χορδές που κρέμονται σαν καδένες.

Είμαστε κάτι απίστευτες αντένες.

Υψώνονται σα δάχτυλα στα χάη,

στην κορυφή τους τ’ άπειρο αντηχάει,

μα γρήγορα θα πέσουνε σπασμένες.

Είμαστε κάτι διάχυτες αισθήσεις,

χωρίς ελπίδα να συγκεντρωθούμε.

Στα νεύρα μας μπερδεύεται όλη η φύσις.

Στο σώμα, στην ενθύμηση πονούμε.

Μας διώχνουνε τα πράγματα κι η ποίησις

είναι το καταφύγιο που φθονούμε.

Καμιά πρόθεση δεν έχω να αναλύσω λογοτεχνικά αυτό το πολύ γνωστό ποίημα του Κώστα Καρυωτάκη. Αφήνω άλλους αρμοδιότερους να το κάνουν, μολονότι, όταν το κάνουν, συχνά με εντυπωσιάζουν με την περίτεχνη ασάφεια του λόγου τους.

Η μίμηση της ζωής στη λογοτεχνία

Δεν ξέρω πολλούς χαρούμενους ανθρώπους που να είναι καλλιτέχνες. Εννοώ μεγάλους καλλιτέχνες. Γενικά δεν ξέρω πολλούς χαρούμενους ανθρώπους που να σημάδεψαν την ανθρώπινη Ιστορία στην τέχνη, την πολιτική, τις επιστήμες. Οι χαρούμενοι άνθρωποι δεν έχουν κανένα λόγο να ξεβολευτούν από τη χαρούμενη ζωή τους και να ταλαιπωρηθούν ψάχνοντας για λύσεις και απαντήσεις στα αινίγματα του ανερμήνευτου κόσμου μας.

Θα ήθελα όμως εδώ να επικεντρωθώ ειδικότερα στους συγγραφείς, σ’ αυτούς τους ανθρώπους που αφήνουν τη ζωή να τρέχει έξω από την πόρτα τους, ενώ οι ίδιοι βυθίζονται στους εσωτερικούς τους κόσμους και μόνοι και σιωπηλοί αναπαράγουν μια μορφή ζωής που μιμείται την πραγματική, αλλά δεν είναι.

Στο Γιώργο Α.

Γλιστρώ σε παραισθήσεις,
γλιστρώ σε οράματα.
Ερμηνεύω λάθος τα πράγματα.
Φτιάχνω μέσα στην ανελέητη έρημο
μια μικρή σκιά
και χώνομαι από κάτω.

Ελληνικό καλοκαίρι; Ευχαριστώ, δεν θα πάρω!

Το καλοκαίρι ήταν κάποτε όμορφη εποχή. Σήμερα δεν είναι πια. Τουλάχιστον δεν είναι για μένα.

Ο κόσμος βέβαια εξακολουθεί να το λατρεύει. Με το που μπαίνει η άνοιξη, οι άνθρωποι αλλάζουν διάθεση, γίνονται πιο κινητικοί, πιο χαρούμενοι και πιο αισιόδοξοι – τουλάχιστον έτσι υποστηρίζουν. Κανείς δεν σχολιάζει με θλίψη το χειμώνα που τέλειωσε. Κανείς δεν τον αναζητά, κανείς δεν έχει ένα καλό λόγο να πει γι αυτή την εποχή. Και όσοι λίγοι τον αγαπούμε και μελαγχολούμε, όποτε τελειώνει, αποφεύγουμε να το πούμε, για να μη μας περάσουν για τίποτα περίεργους και μυστήριους. Γιατί ο πολύς κόσμος αγαπά το καλοκαίρι, όταν ο ήλιος στον ουρανό καίει, οι ακτές γεμίζουν κολυμβητές και τα καράβια φορτωμένα γελαστούς αδειούχους πάνε κι έρχονται στα νησιά. Τότε η κινητικότητα, η χαρά και η αισιοδοξία βρίσκονται στο απόγειό τους.

Η γεωγραφική κατανομή της δημοκρατίας

Όπως είδα στην ιστοσελίδα Nobelprize.org όλα τα κράτη στον κόσμο ισχυρίζονται ότι είναι δημοκρατίες με εξαίρεση τέσσερα: το Βατικανό, η Σαουδική Αραβία, η Μιανμάρ και το Μπρουνέι. Αν μη τι άλλο αυτά τα κράτη είναι τουλάχιστον ειλικρινή απέναντι στους λαούς τους και την παγκόσμια κοινότητα.

Η αλήθεια πάντως είναι διαφορετική. Πάνω από εκατό κράτη έχουν απολυταρχικό καθεστώς ή ένα είδος υβριδικού καθεστώτος με πολύ περιορισμένα δημοκρατικά δικαιώματα.